Epilepsi, kişinin nöbet geçirmeye eğilimli olduğu bir beyin hastalığıdır. Beyindeki sinir hücreleri birbirlerine sık sık elektriksel sinyaller gönderir. Bu normal süreç kesintiye uğraması ya da birden fazla sinyalin aynı anda meydana gelmesi, bilinçte ve hareketlerde değişikliğe neden olan bir nöbete neden olabilir. Eğer bir bebekte epilepsi varsa, nöbetlerin de görüleceği anlamına gelir. Nöbetlerin görüldüğü bebekler iki gruba ayrılır. Bunlar; bir aydan küçük bebekler (yenidoğanlar) ve yaşı bir ay ile 1 yıl arasında olan bebeklerdir.
Yenidoğan Bebeklerde Görülen Epilepsi Nöbetleri ve Belirtileri
Yenidoğan bebeklerin beyni, hayatlarının ilk haftasında nöbetlere duyarlıdır. Bazı bebeklerde günler geçtikçe nöbetler görülmeye devam eder. Fakat bazı bebeklerde ilerleyen zamanlarda nöbetler artık görülmez. Bu durum; sahip oldukları nöbetin türüne, nöbetin başlama nedenine ve zamanına bağlıdır.
Ebeveynler bebeklerde epilepsi belirtilerini gözlemleyebilir. Bu durumda bebeğimin epilepsi olduğunu nasıl anlarım? Yenidoğan bebeklerde görülen nöbet türlerinden biri gizli nöbetlerdir. Bu durumda, bebeğe bakan kişi için nöbetleri ayırt etmek zor olabilir. Bu tür nöbetlerde, solunum düzeninde değişiklikler, göz kapağında ya da dudakta hareket görülebilir. Ayrıca, bacaklarda bisiklet hareketi, ani hareketler ya da vücutta katılaşma gözlemlenebilir. Bebeğin gözleri, bir şeye tam olarak odaklanamayabilir. Klonik nöbetlerde ise; kollarda ve bacaklarda, katılaşma ve ani hareketler ortaya çıkar. Nöbet sırasında kollar ve bacaklar bir taraftan diğer tarafa atılır. Miyoklonik nöbette, bebeğin vücudunun üst kısmı öne doğru ani hareket yapar ya da her iki bacak dizler bükülerek karına doğru çekilir. Tonik nöbetlerde ise, bebeğin vücudu katılaşır ve göz kapakları titreşir. Bu hareketler bebeklerde görülüyorsa epilepsi olma olasılığı vardır.
Yaşı 1 ay ile 1 yıl arasında olan bebeklerde görülen epilepsi nöbetleri ve belirtileri
Bebeğin kollarının ve bacakların bir taraftan diğer tarafa hareket ettiği klonik nöbetler görülür. Bebeğin vücudunun ileriye doğru büküldüğü, kollarının ve bacaklarının katılaştığı çocukluk spazmları da meydana gelir. Bu nöbetler vücudun iki yanını da eşit şekilde etkiler. Vücudun aniden ileriye doğru hareket ettiği ve ayakların karına doğru çekildiği miyoklonik nöbetler bu yaş grubunda da görülür. Bunlara ek olarak vücudun katılaştığı tonik nöbetler de ortaya çıkabilir. Bu yaş gurubunda ayrıca fokal nöbetler de görülür. Fokal nöbetlerde bebek yaptığı şeyi bırakır ve çevresinde olanların farkına varmaz. Bir noktaya sabit bakar ya da başını iki yana çevirir. Vücudun bir tarafı ani hareket edebilir ve bu ani hareket vücudun öbür tarafına geçebilir. Bebek konvülsif nöbetlere geçebilir.
Yenidoğanlarda ve 1 aydan büyük bebeklerde epilepsi nöbetleri nasıl teşhis edilir?
Tıbbi testlerle bebeklerde epilepsi nasıl anlaşılır? Bebeklerde ve yeni doğanlarda nöbetleri tanımlamak zordur. Bu nedenle, teşhis için kesinlikle epilepsi konusunda uzman olan bir doktora başvurulmalıdır. Uzman; bebeğin davranışları, nöbetlerin uzunluğu, nöbetlerin aynı görünüp görünmediği, nöbetlerin bebek uyurken mi uyanıkken mi gerçekleştiği ile ilgili sorular soracaktır. Bu durumda, nöbet sırasında bebeğin videosunu çekerek doktora göstermek faydalı olacaktır. Bunlara ek olarak, uzman bazı testler yapmak isteyebilir.
EEG (Electroencephalogram) testinde, bebeğin başına metal diskler şeklinde elektrotlar yerleştirilir. EEG makinesi, bebeğin beyninin sıklıkla ürettiği elektriksel sinyalleri yakalar ve kaydeder. Böylece, EEG testi bebeğin beynindeki elektriksel aktivite ile ilgili bilgi verir. Bu test, anormal hareketler yerine, elektriksel sinyallerden yola çıkarak bebekte nöbetlerin olup olmadığı ile ilgili daha kesin bilgi verebilir. Doktor, anormal elektriksel sinyaller görürse, bebekte epilepsi olduğunu söyleyecektir.
Bebeğin beyninde epilepsiye neden olabilecek bir hasarın olup olmadığı ise CT scan yöntemiyle belirlenir.
