Gizli Şeker Hastalığı Nedir?
Diyabet hastalığı açısından yüksek risk grubunda yer alan gizli şeker hastalığı nedir büyük önem taşımaktadır. Çünkü bu hastalığın şeker hastalığına dönüşme ihtimali çok yüksektir. Pre-diyabet denilen gizli şeker hastalığı diyabet öncesi anlamına gelir. Bir kişinin yapılan testler sonucunda şekeri yüksek çıktığında ancak bu duruma şeker hastalığı denilemediğinde gizli şeker hastalığının varlığından söz edilebilmektedir. Gizli şeker hastalığında da şeker oranı yüksektir ancak diyabet hastalarının oranı kadar da değildir.
Gizli şeker hastalığı(Confidential diabetes) tip2 diyabete giden yoldaki son adımdır. Gizli şeker olanların çoğunda ilerde tip2 diyabet görülmektedir. Bu durumu yaşamamak için gizli şeker hastalığı nedir ve bu hastalığın ilerlememesi için neler yapılması gerekir dikkat edilmelidir. Gizli şeker hastalarında kalp ve damar hastalığının görülme riski normal insanlara göre daha yüksektir.
Gizli şeker hastalığı belirtileri yaşayan birisi bunun için önlem almazsa 5 ile 10 yıl arasında bir sürede tip2 diyabet hastalığına yakalanmaktadır. Bu oran % 30 – % 40 arasındadır. Gizli şeker tip2 diyabete dönüşmese bile ciddi rahatsızlıklar meydan getirebilmektedir.
GİZLİ ŞEKER HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR?
Normal yaşamda tüketilen gıdalardan geçen şeker, pankreas tarafından salgılanan insülin hormonu tarafından hücrelere taşınarak enerji üretiminde kullanılır. Hücreler enerji üretmeye başladığından şekerin büyük bir oranı kullanıldığı için kandaki şeker azalır ve kan şekeri düzeyi korunmuş olur. Ancak bu düzen insülin direnci sebebiyle engellenirse hücreler şekeri yeterince kullanamaz ve bu durumda kanda şeker fazlası ortaya çıkar. Bu durum gizli şeker hastalığı belirtileri göstererek zamanla tip2 diyabete dönüşür.
Pankreas, oluşan bu şeker açığını kapatmak amacıyla fazladan insülin salgılayarak hücrelerin daha fazla şeker almasını gerçekleştirmeye çalışır. Gizli şekerin gizli olmasının sebebi de üretilen insülinin fazla şekeri kanda gizlemesidir. Belli bir zaman sonra pankreas insülin ihtiyacını artık karşılayamaz duruma gelir ve kan şekeri uzun süre yüksek oranda kalarak tip2 diyabete dönüşür.
Yapılan araştırmalar şeker hastalığında genetik faktörlerin etkili olduğunu belirlemiştir ancak gizli şekerin nedeni tam olarak belirlenememiştir. Aşırı kilo, dengesiz beslenme ve hareketsiz yaşam gizli şeker riskini artırmaktadır. Gizli şeker hastalığı olan herkesin tip2 diyabet hastası olacak diye bir kural yoktur. Gizli şeker hastalığı tedavisi yapılırsa tip2 diyabete dönüşmeden hastalık atlatılmaktadır.
GİZLİ ŞEKER NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Hastalığın teşhisi gizli şeker hastalığı tedavisi için büyük önem arz etmektedir. Yapılacak olan birkaç testle gizli şeker hastalığının tanısı konulmaktadır. Yapılan testlerde açlık kan şekeri 100 ile 126 arasında çıkarsa gizli şekerin varlığı anlaşılır. Bazen açlık kan şekeri normal değerde yani 100’ün altında çıksa da OGTT ismi verilen şeker yükseltme testinde 2.saat kan şekeri 140 -200 arasında çıktığı durumda da gizli şeker hastalığının varlığından bahsedilir. Yeni yapılan araştırmalar sonucunda OGTT testi sırasında 1.saat kan şekeri 156 mg’dan fazla olan kişilerde de gizli şeker hastalığı var demektir.
GİZLİ ŞEKER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
-Açlık atakları
-Sürekli tatlı krizi
-Aşırı kilo alma
-Aşırı zayıflama
-Şeker düşmeleri durumu
-Gündüz saatlerinde sürekli uyuklama
-Aşırı öfkelenme
-Bir anda sinirlenme
-Bulanık görme
-Geceleri aşırı terleme
-Halsizlik
-Yorgunluk
-Sabahları uyanmada zorluk çekmek
-Huzursuzluk
-Sürekli sıkıntı hali
-Psikolojik değişimler
-Depresyona çok çabuk girme
-Ağız kuruması
-Çok su içme isteği
-Çok fazla idrara çıkma
-Çarpıntı
-Yemek yedikten sonra yorgunluk
-Gebelikte kan şekerinde bozulması
-Ailede kan şekeri hastalığı olması
-Ellerde ve ayaklarda karıncalanma ve yanma
-Yüksek tansiyon
-Kilo vermede güçlük yaşama
-Çabuk yorulma
-Bel çevresi genişliğinin kadınlarda 88 erkeklerde 102 üzerinde olması
-Yüksek trigliserid düzeyi
-HDL kolesterolünün düşük olması
-Hipertansiyon
-Gut hastalığı
GİZLİ ŞEKER TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Önlem alındığında ve dikkat edildiğinde gizli şeker büyük oranda geçer ve tip2 şekere dönüşmez. Gizli şekeri olan kişilerin dikkat etmesi gerekenler şunlardır:
- -Sağlıklı beslenmek
- -Karbonhidratlı besinleri azaltmak
- -Zeytinyağı tüketmek
- -Posalı gıdaları tüketmek
- -Fazla kiloları vermek
- -Düzenli olarak sor ve egzersiz yapmak
-Stressiz yaşam
-Sigarayı bırakmak
-Uykuyu düzene sokmak
-Alkolü bırakmak
-Et yemeyi azaltmak
-Yeşil çay tüketmek
-Omega 3 desteği almak
-Soslu etler, salam ve sucuk yemeyi azaltmak
-İçerisinde nitrat olan sodaları içmemek
-D vitamini eksikliği tedavisi olmak
-Margarin tüketmemek
-Az TV izlemek
-Beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği tüketmek
-Kızartmalı yiyecekler yerine buharda pişen yiyecekler yemek
-Bol salata tüketmek
-Yağsız yemekler yemek
-Tuzu azaltmak
-Kuru baklagil tüketmek
-Pasta kek gibi gıdalar yerine meyve tüketmek
-Diyet yapmak
-Ara ve ana öğünlerle beslenmek
-Light ürünlerde yağ daha az olduğu için fazla tüketmemek
-Günde en az 2 – 2,5 litre su tüketmek
Doktor tarafından verilen ilaçların kullanımında ve verilen diyete uyma konusunda kesinlikle dikkat edilmelidir. Yukarıda anlatılan bütün maddeler gizli şeker hastalığı bulunan kişilerin uygulaması gereken yöntemlerdir. Bu yöntemlere dikkat edilirse ve kilo verilirse gizli şeker hastalığı tip 2 diyabete dönüşmeden tedavi edilmiş olur. Ancak dikkat edilmezse çok kısa zamanda gizli şeker tip 2 diyabet hastalığına dönüşür.
