Mantar, ne yazık ki sadece pizzaların üzerini süsleyen, pilav ve makarna ile harikalar sergileyen bir yiyecek değil. Vücudumuzda da mantarlar var. Bunların kimisi faydalı, kimisi de içten pazarlıklı; dost görünen gizli düşman… Candida mantarı da onlardan biri. Candida diyeti; Candida mantarlarının sebep olduğu şikayetlerle mücadele etmek için uygulanan bir diyet. Bu diyette az şeker içeren meyvelerle, nişasta içermeyen sebzelerle, glutensiz yiyeceklerle besleniliyor. Bağırsak mikrobiyotası olumsuz etkilenmesin diye bu diyette glüten kullanımına da izin yok.
Candida Mantarı Nedir?
Candida; ağız, sindirim sistemi, cilt, vajina, rektum, ayak tırnakları gibi vücudumuzun çeşitli yerlerinde bulunan bir mantar çeşidi. Hepimizin vücudunda bu mantardan var, aslında yararı da mevcut. Besinlerin emilmesine katkı sağlıyor. Fakat bazen ne oluyorsa 360 derece değişiyor ve farklı bir karaktere bürünüyor. ‘Bu gerçekten sen misin, seni tanıyamıyorum!’ diyeceğimiz bir hâle geliyor.
Candida mantarı tek tip bir mantar değil. 150’den fazla türü bulunuyor ve enfeksiyonlardan genellikle ‘Candida albicans’ denilen türü sorumlu.
Candida Mantar Hastalığı Neden Olur?
Candida hastalığının sebepleri çeşitlidir. Örneğin rafine şekerin ve karbonhidratın fazla tüketimi Candida mantar enfeksiyonu yapabilir.
Öte yandan aşırı alkol veya gereksiz antibiyotik kullanımı da bağırsak mantarının sebepleri arasındadır. Stresli yaşam tarzı, doğum kontrol hapları, hormon ve kortizon ilaçları, bağışıklık sistemi hastalıkları, kemoterapi tedavisi, aşırı miktarda siyah çay ve turşu tüketmek, vücutta selenyum ve çinko eksikliği, bayat gıdalar yemek , insülin direnci gibi faktörler de Candida mantarlarının çoğalarak –deyim yerindeyse- kafa kafaya verip ayaklanmalarına ve sindirim sisteminde isyan çıkarmalarına yol açabiliyor.
Candida Mantar Hastalığının Belirtileri
Bağırsak mantarı bağırsaklarda hızla üreyip o bölgede kendi egemenliğini kurmaya çalışırken birtakım semptomlar ortaya çıkar. Candida belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Depresyon, anksiyete
- Eklemlerde ağrı
- Kötü kokulu akıntı
- Genital bölgede kaşıntı
- Cinsel ilişki esnasında ağrı ya da beyaz renkte akıntı
- Dil üzerinde beyaz bir katman oluşması
- Erkeklerde göğüs büyümesi
- Kadınlarda adet düzensizliği
- Ruh hâlinde değişiklikler
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Kabızlık, şişkinlik, ishal
- Egzama, döküntü, kızarıklık ve buna benzer cilt problemleri
- Mide ve bağırsak krampları
- Konsantre olmada güçlük
- Cinsel isteksizlik
- Kasıklarda, vajinada, ağızda, ciltte mantar iltihapları
- Kulak kaşıntısı
- Makat bölgesinde kaşıntı
- Mide bulantısı
- Kronik yorgunluk
Candida Tanısı Nasıl Koyulur?
Bu şikayetleri yaşayan bireyler doktora başvurduklarında gaita kültürü alınarak, elektrodermal Tes veya Candida Antikor testi yapılarak hangi Candida mantarının çoğalmakta olduğu tespit edilir ve tedavi buna göre belirlenir. Candida diyet listesi uygulamak bu tedavinin en önemli parçası.
Candida Diyeti Nedir?
Candida belirtileri ile karşılaştıysanız ilk olarak Enfeksiyon hastalıkları veya bir dahiliye bölümüne başvurmalısınız. Gerekli testler yapılarak ilaç tedavisi başlatılacak ve uygun bir beslenme programı belirlenecektir. Buna ilâveten şikayetlerinizi kontrol altına almak amacıyla Candida diyeti uygulamanız gerekecektir.
Candida Diyetinde Yasak Olan Gıdalar
Candida diyeti yapanlar ne yememeli; madde madde yazalım:
- Üzüm, hurma, muz gibi yüksek şekerli meyveler
- Arpa, buğday, çavdar gibi glüten içerikli tahıl ürünleri
- Sosis, sucuk, salam gibi işlenmiş etler
- Soya fasulyesi yağı, kanola yağı, margarin, ayçiçeği yağı gibi yağlar
- Soya sosu, ketçap, barbekü sosu, beyaz sirke, mayonez, yaban turpu gibi çeşniler
- Süt, peynir, krema
- Agave, aspartam, mısır şurubu, şeker kamışı, akçaağaç şurubu, bal, sofra şekeri, pekmez, yapay tatlandırıcılar
- Kahve, kafeinli çaylar, soda, enerji içecekleri, meyve suyu, alkollü içecekler
- Unlu mamuller
- Turşu
- Mantarlar
- Beyaz pirinç
Candida Diyetinde Serbest Olan Gıdalar
Candida diyet listesi içerisinde yer alabilecek besinler de şöyle:
- Limon, avokado, çilek
- Brüksel lahanası, kuşkonmaz, brokoli, lahana, patlıcan, salatalık, ıspanak, soğan, domates, kabak gibi nişasta içermeyen sebzeler
- Tavuk, somon, yumurta, sardalya ve hindi gibi protein kaynakları
- Avokado yağı, sızma zeytinyağı, susam yağı, Hindistan cevizi yağı, gibi doğal yağlar
- Tereyağı, sade yoğurt, ghee yağı
- Ayçiçeği tohumu, badem, keten tohumu
- Tarçın, karabiber, sarımsak, dereotu, biberiye, zencefil, zerdeçal, kırmızı biber, kekik
- Eritritol, Stevia, ksilitol gibi şekersiz tatlandırıcılar
- Yulaf ezmesi, şalgam, meyan kökü, ısırgan otu, fırında pişmiş patates, sarımsak, kimyon
- Bitkisel çaylar, limonlu su gibi kafeinsiz içecekler
- (Probiyotik takviyeleri de iltihabın hafifletilmesinde ve zararlı organizmaların öldürülmesinde etkilidir.)
Candida Diyeti Nasıl Uygulanır?
Canımızı sıkan Candida mantarlarına dünyanın kaç bucak olduğunu gösterme vakti!
Yoğurt, bağırsak florasını düzenliyor; -tabiri caizse- ‘Candida mantarlarına ölüüümm!’ Diyor. İnanmıyorsanız her gün 2 kâse yoğurt tüketmeyi sürdürün ve sonucu görün.
Günde en az 8-10 bardak su içmeyi ihmal etmeyin. Su, bağırsaklarınızı temizleyecektir.
Elma sirkesinin de bağırsak mantarına faydası vardır. 1 yemek kaşığı elma sirkesini 1 bardak suya ekleyip her yemekten önce tüketin.
Sarımsak; içerdiği alliinace, allicin, ve sülfür gibi maddelerle bağırsak mantarlarını yok eder. 1-2 diş sarımsak minik parçalara ayrılıp yutulmalı, bu her gün uygulanmalıdır.
Öğünler daima taze sebzelerden, baklagillerden, organik kümes hayvanları ve balık gibi ürünlerden oluşmalıdır. Kuru yemişlerin ve eski peynirlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
Düzenli olarak defne çayı içilmelidir. Kekik, papatya, melisa ve sarı kantaron çayları da yararlı olur.
Candida Diyeti Örnek Liste
Evet, geldik bu bilgileri hayatımıza nasıl yansıtabileceğimize. İşte örnek bir Candida diyet listesi:
1.Gün
Kahvaltıda:
- 1 kase badem sütü ve bir miktar tarçın ile hazırlanmış tohum granola (Süt yasak demiştik fakat badem sütü ayrıdır, o içilebilir.)
Öğle Yemeğinde:
- Buharda brokoli
- 1 porsiyon ızgara hindi
Ara öğünde:
- Çekirdekli kraker
Akşam Yemeğinde:
- 1 porsiyon ıspanak yemeği
2.Gün
Kahvaltıda:
- Sızma zeytinyağıyla hazırlanmış omlet
Öğle Yemeğinde:
- Mevsim salatası (zeytinyağı ve limonla)
- Bir porsiyon ızgara somon
Ara öğünde:
- 10 adet çiğ badem
Akşam Yemeğinde:
- 1 porsiyon zeytinyağlı fasulye
3.Gün
Kahvaltıda:
- 5 adet çilek
- Hindistan cevizi sütü ile hazırlanmış 1 kase şekersiz puding
Öğle Yemeğinde:
- 1 porsiyon ızgara tavuk
Ara öğünde:
- 1 bardak Rooibos çayı
Akşam Yemeğinde:
- Zeytinyağlı avokadolu yeşil salata
4.Gün
Kahvaltıda:
- 3-4 adet zeytin
- 1 adet haşlanmış yumurta
- Salatalık, maydonoz, dereotu
Öğle Yemeğinde:
- Güveçte hazırlanmış baharatlı hindi (1 porsiyon)
- Limonlu ve zeytinyağlı mevsim salatası
Ara öğünde:
- 10 adet çiğ fındık
Akşam Yemeğinde:
- 1 porsiyon mantar sote
2.Gün
Kahvaltıda:
- 1 adet yağsız yumurta
- 1/2 adet dilimlenmiş avokado
Öğle Yemeğinde:
- 1 kase yoğurtlu kabak salatası
- 1 porsiyon ızgara tavuk şiş
Ara öğünde:
- 10 tane çiğ badem
Akşam Yemeğinde:
- 1 porsiyon türlü yemeği
