Mevsim geçişlerini yaşarken alerjik reaksiyonlar artabilmektedir. Yaşam kalitesini dahi azaltabilen alerji birçok insanın muzdarip olduğu bir konu haline gelmiştir. Besin alerjileri, histamin alerjisi, astım, alerjik rinit, atopik dermatit gibi çeşitleri yaygın görülmektedir. Örneğin besin alerjisi diyet listesi yapılırken alerjen gıda ve bu gıdanın bulaşabileceği ürünler diyetten çıkarılır. Ek olarak besin alerjisi diyet listesine vitamin ve mineral eksiklikleri yaşamamak için alternatifler eklenebilir. Bu yazımızda alerji diyetlerinden ve alerjiyi hafifletebilecek besinlerden bahsedeceğiz. Besin alerjilerinden biri olan gluten alerjisi yaşayanlar için ise sitemizdeki‘’Glutensiz Diyet’ yazımızı inceleyebilirsiniz.
Gıda Alerjileri
Besin alerjilerinin belirtilerinden kaçınmanın en iyi yolu bu yiyeceklerden uzak durmaktan geçer. Süt, süt ürünleri, yumurta, yer fıstığı, fındık, soya, buğday, balık en sık gıda alerjilerine sebep olan besinlerdir. Besin alerjisi diyet listesi hazırlanırken bu besinler ve bu besinlerin yer alabileceği farklı ürünler düzenlenir. Örneğin süt alerjisi olan biri için besin alerjisi diyet listesi hazırlanırken kek, pasta gibi süt içeren yiyecekler de beslenmeden çıkarılır ve kişi bilgilendirilir. Buna ek olarak süt alerjisi olan kişi için alternatif olarak bitkisel sütler önerilebilir. Başka bir örnek verecek olursak buğday alerjisi olan kişi için besin alerjisi diyet listesi hazırlarken paketli ekmeklerde etiket okuma bilgisi verilmelidir. Çavdarlı veya yulaflı olarak bulunabilen ekmeklerin içeriğinde de buğday kullanılabilir.
Histamin Alerjisi
Histamin, vücutta histidin adı verilen aminoasidin parçalanmasıyla oluşan bir bileşiktir. Bazı kişilerde histamine karşı intolerans oluşmasıyla alerjik reaksiyonlar görülebilmektedir. Kaşıntı, kızarıklık, solunum şikayetleri gibi belirtileri yaygındır. Dışarıdan besinler ve ilaçlar yoluyla histamin alınabilir. Histamin diyeti planlanırken bu besinler ve ilaçlar diyetten çıkarılır veya minimuma indirilir. Alerjinin boyutuna göre histamin diyetinin detayları değişebilir. Doktor tavsiyesiyle histamin diyetine ek olarak antihistaminik ilaçlar da eklenebilir. Antihistaminik ne demek soranlar için doktor reçetesiyle alınan ilaçlardır, diyebiliriz. Bu ilaçlar histamin alerjisinin belirtilerini azaltmaktadır. Antihistaminik ilaç veya histamin diyet listesi için doktor ve diyetisyen kontrolünde olmayı unutmayın.
Bunları da Okumalısınız : FODMAP Diyeti
Histamin Alerjisinde Kaçınılması Gereken Besinler:
Meyveler ve sebzeler: ananas, muz, çilek, limon, portakal, greyfurt vb turunçgiller, papaya, domates, avokado, patlıcan, ıspanak, mantar, patates, mısır, dut, kuru meyveler
Kuruyemişler: kakao, fıstık çeşitleri, fındık, soya ürünleri, kaju, leblebi
Fermente besinler: salam, sucuk, sosis, konserve et, ton balığı, mayalı gıdalar, tütsülenmiş balık, yoğurt, kefir, ayran, peynir, sert ve olgun peynirler
İçecekler: koyu çay, beyaz çay, yeşil çay, asitli içecekler, enerji içecekleri, fermente içecekler, alkoller, kvass, kombucha, şalgam, sirke, kemik suyu, süt
Tahıllar: glutenli veya glutensiz tüm tahıllar ve bakliyatlar
Yukarıda yazdığımız besinler özellikle kişinin tolerans düzeyi göz önünde bulundurularak sınırlandırılabilir veya yasaklanabilir. Yani histamin diyet listesi kişiye özel olarak düzenlenir. Histamin diyeti yasaklar listesindeki besinler oldukça çeşitlidir. Bu sebeple kişi kendi başına histamin diyet listesi düzenlediğinde eksik ve sağlıksız beslenme riski artabilir. Histamin alerjisi diyeti uygulamanız gerektiğinde doktorunuzun tavsiyeleri ve diyetisyen kontrolünde ilerleyebilirsiniz. Histamin diyeti yasaklar dışında kalan yumurta, tahin, kabak çekirdeği, ceviz, badem, kırmızı etler, tavuk etleri, hindi etleri, zeytinyağı, hindistan cevizi yağı, yasemin çayı, rezene çayı, papatya çayı, elma, kiraz, zeytin gibi besinler beslenme uzmanınız tarafından diyetinize eklenerek çeşitlendirilebilir.
Alerjik Rinit
Amerikan Alerji, Astım ve İmmünoloji Bölümü tıp bölümü önerilerine göre genel olarak sağlıklı bir diyet, alerjileri iyileştirmek için destek olmaktadır. Sebze ve meyve tüketimi, ideal yağ ve protein alımı, su tüketimi temel olarak alınabilir. Bazı çalışmalar ise çocuklarda alerjik rinit belirtileri gibi durumların kontrolü için belli gıdaları destekçi görmektedir. Çocuklarda alerjik rinit belirtilerinden olan iltihabi durumlar, nefes darlıkları, burun tıkanıklıkları gibi durumlar yetişkinlerde de görülebilmektedir. Bu durumları azaltmak için beslenmenize aşağıdaki besinleri ekleyebilirsiniz.
Bunları da Okumalısınız : Tip 2 Diyabette Ömrünüzü Uzatın
Kalp Dostu Besinleri Tüketin
Yapılan çalışmalarda kalp dostu besinlerin yetişkinlerde ve çocuklarda alerjik rinit belirtilerini azaltabileceğini savunmaktadır. Fındık, üzüm, elma, domates, portakal, balık kalp dostu olarak görülmektedir. Özellikle kalp dostu olan Akdeniz diyetini uygulayan kişilerde astım görülme riski daha düşük görülmüştür. Akdeniz diyetinde sebze ve meyveler zengin olarak bulunur, et grubu olarak beyaz et ağırlıktadır ve kuruyemişler dengeli olarak yer alır. Buna ek olarak Akdeniz diyetinde tahıl ürünlerine de yer verilir. Dengeli beslenmeyi öneren bir diyet tipi olduğu için sağlık faydaları yüksektir. Yetişkinler veya çocuklarda alerjik rinit belirtileri varsa ve yavaşlatmak istiyorsanız kalp dostu beslenme tipi önerilebilir.
Probiyotik Besinlerden Zengin Beslenin
Alerji uzmanlarının görüşlerine göre özellikle gebelik ve emzirme döneminde probiyotik besinler antiinflamatuar ve antialerjik etkili görülmüşlerdir. Annelerin probiyotik içeren gıda tüketmesi çocuklarda alerjik rinit ve egzama riskini azalttığı gözlemlenmiştir. Probiyotik ilaveli yoğurtlar, kefir gibi besinler hem gebelikte hem de emzirme döneminde anne beslenmesine eklenebilir. Ayrıca ek gıdaya geçen çocuğun beslenmesinde de uygun miktarda yer alabilir. Bu sayede çocuklarda alerjik rinit gelişme riski azalabilir.
Bazı Besinler Eklenebilir
Bazı baharatlar ve bitkiler de alerjiye iyi gelen besinler arasında sayılabilir. Örneğin anason ve rezene alerjiyi azaltan yiyecekler arasında sayılabilir. Rezeneyi bitki olarak tüketebilir, çayını demleyebilir ve yemeklere ekleyebilirsiniz. Anasonun çayını da yine mevsimsel alerji döneminde tüketebilirsiniz. Bu iki bitkinin çayı emzirme dönemindeki anneler için de uygundur. Ayrıca yaban turbu ve hardalın da alerjiyi azaltan yiyecekler arasında olduğunu görmekteyiz. Bu bitkileri alerjik belirtileri yoğun yaşadığınız dönemlerde beslenmenize ekleyerek destek olabilirsiniz. Beslenmeyi düzenlemek ve alerjiye iyi gelen besinleri tüketmek bu dönemdeki tıkanıklığı gidermeye yardım eder. Besinlerdeki maddeler mukozal siliaları uyarır ve rahatlamanıza yardım eder.
E, C Vitaminleri ve Magnezyum
E vitamini ve C vitamini ve magnezyum içeren besinlerin alerjiye iyi gelen besinler arasında olduğu görülmüştür. C vitamini içeren besinler özellikle meyve ve sebzelerdir, bu sebeple beslenmenizde sebze ve meyvelerden zengin beslenebilirsiniz. Antiinflamatuar ve antioksidan bir vitamin olan C vitamini günlük düzenli alınmalıdır. E vitamini de aynı C vitamini gibi etki göstererek alerjik belirtileri azaltabilir. Yağlı tohumlar, bitkisel yağlar, kuruyemişler, avokado E vitamininden zengin alerjiye iyi gelen besinler arasında sayılabilir. Badem, kaju, bitter çikolata, avokado gibi besinler magnezyumdan da zengindir ve magnezyum sayesinde bronş kaslarını rahatlatabilir. Bu sayede alerjik belirtileri azaltabilir.
Bunları da Okumalısınız : Bağırsağı Çalıştıran Besinler
Biyoflavanoidler ve Omega-3
Yapılan incelemelerde besinlerde buluna bazı biyoflavonoidlerin alerjene tepki veren hücreleri azaltabileceği görülmüştür. Alerjiyi azaltan yiyecekler arasında sayılabilecek elma, soğan, çay biyoflavonoidlerden zengindir. Kuersetin içeren bu besinlerin alerji azaltabileceği savunulmaktadır. Buna ek olarak omega-3 açısından zengin somon gibi balıkların tüketimi de antiinflamatuar etki gösterir. Haftada 1-2 gün balık tüketmeyi unutmayın. Ceviz ve keten tohumu da omega-3 yağ asitleri içeren alerjiyi azaltan yiyecekler arasında sayılabilir. Öğünlerinizi çeşitlendirmek, sağlıklı yiyeceklerle doldurmak, vitamin ve minerallerden zengin beslenmek hem genel sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı hem de alerji kontrolüne destek olabilir.
Keşfetmeye Devam Edin: İlgili Bağlantıları Kullanın