Dengeli beslenme denildiğinde herkesin kafasında bir şey oluşuyor. Dengeli beslenme nedir sorusuna tam yanıtını biliyor muyuz ? Bununla birlikte yeterli beslemeye de hakim miyiz Bu seferki yazımızda sizler için araştırdık.Dengeli beslenme sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için gerekli olan beş besin grubundan ihyacımız oranında beslenmedir diyebiliriz. Bu sayede de hastalıklara yakalanma riskini azaltmış oluruz. Ayrıca yeterli ve dengeli beslenme sayesinde abur cuburlar ve besin değeri neredeyse olmayan yiyeceklerden uzaklaşmış oluruz. .detaylara geçmeden beş besin grubuna kısaca değinelim.
Yeterli ve dengeli beslenmede 5 besin grubu
Sağlıklı ve dengeli bir beslenme bu 5 besin grubunu içerir.
- Sebze
- Meyve
- Karbonhidrat
- Protein
- Mandıra ürünleri
Dengeli ve sağlıklı beslenmek için çeşitli sebze türlerinden tüketmemiz şarttır. USDA farklı sebzelerden her hafta tüketmeyi özellikle vurguluyor. Sebzelerin çiğ veya pişmiş olarak tüketilmesi fark yaratabilir. Çünkü sebzeler pişirildiğinde bazı besin değerleri kaybolmaktadır. Kızartma gibi yöntemler ise ekstra yağ demektir.Dengeli beslenmede meyveler için uzmanlar meyve suyundan uzak durulması gerektiğini onun yerine meyvenin kendisinin tüketilmesini önermektedirler. Meyve suyunun üretiminde eklenen şekerden dolayı kalori alımına sebep olmaktadır Taze meyve tüketmeye özen gösterilmelidir.Karbonhidrat yeterli ve dengeli beslenen kişiler için çok daha dikkat edilmesi gereken besinlerdir. Kepekli ve rafine olarak ikiye ayırabileceğimiz karbonhidratlar eski dengeli beslenme piramidi ne göre günlük alınacak kalorinin çoğunu oluşturuyordu. Ancak günümüz bilimsel gelişmeler ışığında bir tabağın sadece ¼ ‘lük kısmını oluşturması yeterlidir. İnsan vücudu kepekli tahılları daha yavaş sindirdiğinden bu da kan şekerinin daha yavaş yükselmesi anlamına gelir (düşük glisemik indeks). Kişinin günlük tahılların en az yarısı tam tahıl olması gerekmektedir.Rafine karbonhidratlar ise işlendiğinden dolayı daha az protein ve lif içermektedir ve kan şekerinde ani yükselmelere sebep olurlar. (yüksek glisemik indeks).Sağlıklı kepekli tahıllardan bazıları:
- Kinoa
- Yulaf
- Esmer pirinç
- Arpa
- Karabuğday
Sağlıklı ve dengeli beslenmede proteinler:
Proteinlerin tokluk hissi vermesi sebebiyle acıkmayı geciktirmektedir. Her yaş grubunun tüketeceği protein oranı bir tabağın dörtte biri kadar olması önerilir. Yeterli ve dengeli beslenmede besleyici proteinleri şöyle sıralayabiliriz.
- Yağsız sığır eti
- Tavuk, kaz ve hindi
- Balık
- Fasulye, bezelye ve baklagiller
Mandıra ürünlerinin yeterli ve dengeli beslenmedeki yeri
Dengesiz beslenmek istemeyenler için süt ve belli soya ürünleri tam bir kalsiyum kaynağıdır. USDA, mümkün olduğunca düşük yağlı çeşitlerini tercih edilmesi gerektiğini söylemektedir.Az yağlı süt ve soya ürünleri ise
- Ricotta veya süzme peynir
- Az yağlı süt
- Yoğurt
- Soya sütü
Bazı insanlar Laktoz intoleransı bulunmaktadır. Bu yüzden düşük laktoz veya laktoz içermeyen ürünleri tercih etmeleri veya soya bazlı kalsiyum ve diğer besin kaynaklarını tüketmeleri önerilmektedir.
Yeterli ve dengeli beslenme nedir ?
Dengeli beslenme nedir açıkladık şimdi ise sırada yeterli beslenme var. Yeterli beslenmek kiloya, cinsiyete, yaşa ve fiziksel aktivitelere uygun kaloriyi almak demektir.Az veya çok kalori almak kilo kaybına ya da vücudumuzda yağ artışına sebep olmaktadır. Dengeli beslenmek demek bahsettiğimiz gibi; her besin grubundan belli ölçüde tüketmemiz anlamına gelir.O halde yeterli ve dengeli beslenme nin tanımını şöyle yapabiliriz: Vücudun büyümesi, dokuların yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan besin öğelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılmasıdır.
Yeterli ve dengeli beslenme önerileri
Asla öğün atlamamak gerekir. Çünkü atlanan her öğün bir sonraki öğüne kadar daha çok acıkmaya ve her yemeği ihtiyaçtan fazla tüketmeye neden olabilecektir.Çok çeşitli beslenmeye özen gösterilmeli. Her gün beslenme planı içerisinde tüm besin gruplarına (süt, et, sebze-meyve, tahıl) yer vermeye çalışmak gerekir. Hepsi bir öğünde olmasa bile gün içerisinde farklı öğünlerde almak önemlidir.Kızartma yerine ızgara, haşlama, buharda ve fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Böylece beslenmedeki yağ tüketimi azalır. Özellikle katı yağlardan (margarin, tereyağı vb.) uzak durulmalıdır, daha çok bitkisel sıvı yağları tercih etmek gerekir.Haftada en 2-3 kez balık, 2-3 kez kurubakiyat tüketmeye özen gösterilmeli. Tüketilen karbonhidrat kaynağının türüne ve miktarına dikkat edilmelidir. Saf şeker kaynakları ve rafine unlu besinlerden uzak durup tokluk hissini arttıran, kabızlığı engelleyen ve kilo kontrolünü kolaylaştıran kurubakliyatlar (nohut, mercimek, barbunya gibi), lifli tahıllar, taze ve kuru meyveler, sebzeler tercih edilmelidir.Günde 3-4 porsiyon çeşitli taze sebze ve meyveler tüketmek de oldukça yararlıdır. Sebze ve meyveler bol su ve vitamin-mineral içerip, diğer besin gruplarına göre daha düşük kalorilidirler. Dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta ise mevsiminde olan sebze-meyve tüketimidir.Günde en az 8-10 bardak su içmek oldukça faydalıdır.Alkollü içecek tüketmemek gerekir Çünkü bu içecekler yüksek kalorilidir.Sağlıklı yaşam için, sağlıklı beslenmenin kardeşi olan sporu hayatımıza dahil edip, yaşam koşullarınıza uygun, sürekli yapabileceğiniz aktivite türü seçilmeli ve düzenli olarak haftada en az 150 dakika fiziksel aktivite yapılmalıdır.Yeterli ve dengeli beslenme hakkında yazımızı umarız beğenmişsinizdir. Sizlere yardımcı olacağından kuşkumuz yok. Lütfen yorumlarınızı bizimle paylaşın. Sağlıklı yeterli ve dengeli beslenmeler dileriz: )Önemli Not: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.