Metabiliş, öğrenme ve rehabilitasyon süreçlerinde etkili bir rol oynar. Bu teknoloji kullanarak, beyin aktivitesini artırarak, öğrenme sürecini hızlandırmak, hafızayı güçlendirmek ve rehabilitasyon sonuçlarını iyileştirmek mümkündür. Metabiliş, insan beyninin doğal öğrenme kapasitesini artırırken aynı zamanda beyindeki zayıf bölgelerin güçlenmesine de yardımcı olur. Bu sayede, öğrenme güçlükleri yaşayanlar veya rehabilitasyon ihtiyacı olanlar, daha hızlı ve etkili bir şekilde ilerleme kaydedebilirler.
Metabiliş, bir öğrencinin kendi öğrenme sürecini planlama, izleme, değerlendirme ve geliştirme sürecidir. “Meta” kelimesi ise “kendi hakkında” anlamını taşır. Metabiliş, “biliş hakkında biliş” veya “kişinin kendi düşüncesini düşünmesi” anlamına gelir.
Metabilişsel bilgi, bir öğrenenin kendi bilişsel yeteneklerini tanıması, belli görevlerin doğası hakkında bilgi sahibi olması ve belirli stratejileri kullanarak öğrenmeyi kolaylaştırması gibi konuları kapsar.
Metabilişsel düzenleme, öğrencinin kendi bilişsel süreçlerini izleyip kontrol etmesini sağlar. Örneğin, bir matematik problemi çözmek için kullandığı stratejinin işe yaramadığını fark edip başka bir yaklaşım denemesi bu şekilde gerçekleşebilir.
Metabiliş modeli, obje ve meta olmak üzere iki düzeyden oluşur. Obje düzeyi, bilişsel sürecin gerçekleştiği kısımdır. Bir örnek olarak, okuma sırasında yazının anlamını çözmek verilebilir. Meta düzeyinde ise düşünme üzerine düşünme gerçekleşir. Kişi, hedeflediği amaca ulaştığından emin olmak için metabilişsel stratejileri kullanır.
Perkins tarafından belirlenen dört düzeyde öğrencilerin metabiliş becerisi şu şekildedir: sessiz, farkında, stratejik ve yansıtıcı. Metabiliş, öğrencilerin öğrenme sürecini kontrol etmelerine yardımcı olur ve öğrenmenin güçlü bir göstergesi olarak kabul edilir.
Metabiliş becerileri, bazı zihinsel kısıtlılıkları telafi edebilir ve kişinin bir alanda öğrendiklerini başka alanlara aktarmasına olanak sağlar. Ayrıca, beyini etkileyen sorunlar, nörolojik hastalıklar gibi durumlarda da nörorehabilitasyon sürecinde kullanılabilir.
Metabilişsel stratejilerin uygulanması bilinçaltı ve otomatik süreçleri de içerebilir. Bu alanda yapılan çalışmalar relativ olarak yenidir ancak daha fazla kanıta ihtiyaç duyulmaktadır.