Kemik iliği ödemi, kemik iliğindeki anormal bir birikme sonucu oluşan bir durumdur. Genellikle enfeksiyondan kaynaklanan bir travma sonucu ortaya çıkar. Kemik iliğindeki sıvı ve hücrelerin birikmesi nedeniyle şişme ve ağrıya yol açabilir. Kemik iliği ödemi genellikle bacaklarda, özellikle diz veya ayak bileği gibi eklemlerde görülür.
Kemik iliği ödemi tedavisi, genellikle semptomları gidermeyi hedefler. Dinlenme, buz uygulaması, sıkıştırma ve yükseltme gibi evde tedavi yöntemleri genellikle önerilir. Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler de kullanılabilir. Ayrıca, altta yatan nedenin tedavi edilmesi de çok önemlidir.
Bu yazıda, kemik iliği ödemi nedir ve nasıl tedavi edileceği konusunda bilgi verilmiştir. Kemik iliği ödemi tedavisi hakkında daha fazla bilgi almak için uzman bir doktora başvurmanız önemlidir.
Ödem, dokularda fazla sıvı birikmesi ve buna bağlı olarak şişlik oluşması durumudur. Travma, zorlayıcı hareketler, romatizmal hastalıklar ve enfeksiyon ödemin başlıca nedenleridir. Ayak, bacaklar ve el eklemlerinde sıkça görülür. Kemik iliği ödemi ise çeşitli emar (MR) raporlarında tespit edilebilir. Peki, kemik iliği ödemi nedir, neden olur ve hangi hastalıklarda görülür?
Kemiklerin dış kısmı sert kemik dokusundan oluşurken iç kısımda boşluklu bir bölüm olan kemik iliği bulunur. Kemik iliği, kırmızı ve yağ hücrelerini içeren sarı kısmıyla kan hücrelerinin üretildiği bir alandır. Kemik iliğindeki sıvı miktarındaki artış kemik iliği ödemi olarak adlandırılır. Travmalar, kırıklar ve kireçlenme gibi durumlar kemik iliğinde ödeme yol açabilir. Ödem, basınç oluşturarak ağrıya sebep olabilir ve romatizma veya kireçlenme gibi bir hastalığın aktivitesi hakkında bilgi verebilir. Genellikle ciddiye alınması gereken bir durum değildir ve istirahat ve fizik tedaviyle zamanla geçebilir.
Kemik iliği ödemi neden olur?
– Stres kırığı: Kemik üzerine tekrar tekrar binen yükler sonucu stres kırıkları oluşabilir. Uzun süre koşma, ağır kaldırma, dans gibi aktiviteler stres kırığına neden olabilir. Kemik erimesiyle ilişkili olarak omurgada çökme kırıkları görülebilir. Stres kırıkları, emar (MR) filmlerinde kırık hattı ve kemik iliği ödemi bulgularıyla tespit edilir. Ödem, kırığın yeni oluştuğunu gösterir.
– Geçici kemik erimesi: Özellikle kalçada görülen geçici kemik erimesi, ödem belirtileriyle ortaya çıkar.
– Eklem iltihabı (artrit): Romatizmal hastalıklar (romatoid artrit, ankilozan spondilit, sedef romatizması) veya kireçlenme sonucu eklem iltihabı meydana gelebilir. Kemik iliği ödemi, eklem iltihabının bir bileşeni olarak ortaya çıkar. Bel kireçlenmesi ve fıtıkla ilişkili Modic değişiklikleri denilen süreçlerde ödem baskın bir evre oluşturur.
– Tendinit, entezit gibi aşırı kullanım yaralanmalarında, bağ dokusunun kemikteki tutunduğu noktalarda zorlanma sonucu ödem meydana gelebilir.
– Kemiği besleyen damarın tıkanması: Bu durum avasküler nekroz olarak adlandırılır ve ödemin belirgin olduğu ilk evrelerde ortaya çıkar. İlerleyen evrelerde kemik dokusunda ölüm (nekroz) gözlenir.
– Enfeksiyon: Kemik enfeksiyonuna (osteomiyelit) bağlı olarak kemik iliğinde ödem oluşabilir.
– Kanser: Başka bir organdan başlayarak kemiklere yayılan kanser, kemik iliği ödemi yapabilir.
– Cerrahi müdahaleler, radyoterapi ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar da kemik iliği ödemi yapabilir.
Tanı
Röntgen filmleri ve bilgisayarlı tomografi kemik iliği ödemi tespitinde etkili değildir. Teşhis genellikle manyetik rezonans (MR) görüntüleme ile konulur. Ultrasonografi ise artrit, entezit gibi durumların değerlendirilmesinde yardımcı bir yöntemdir.
Kemik İliği Ödemi Tedavisi
Kemik iliği ödemi istirahat ve temel hastalığın tedavisi ile geçebilir. Ağrı kesicilerin ödem azaltıcı etkisi olabilir. Tedaviye göre değişen ilaç tedavileri uygulanabilir. Nadir durumlarda, ödem geçmezse, basıncın azaltılması amacıyla kor dekompresyonu adı verilen bir ameliyat yapılarak kemiklere küçük delikler açılması gerekebilir. Bu deliklere iyileşmenin sağlanması için aynı kişiden alınan kemik greftleri veya kemik iliği hücreleri yerleştirilebilir.