Mobbing, iş yerinde sıklıkla karşılaşılan bir sorundur ve çalışanların psikolojik sağlıklarını olumsuz etkiler. İş hayatının hastalığı olarak adlandırılan mobbing, çalışanların iş arkadaşları, yöneticiler veya diğer çalışanlar tarafından sürekli olarak hedef alınması, hor görülmesi, dışlanması veya itibarının kötüye kullanılması anlamına gelir. Bu durum, çalışanların motivasyonunu düşürür, iş verimliliğine olumsuz etki yapar ve iş yerinde stres ve tansiyon gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Mobbing, işyerinde sağlıklı bir ortam oluşturulmasını engeller ve çalışanların mutluluğunu ve iş hayatındaki başarılarını engeller. Bu nedenle, işyerlerinde mobbinge karşı sıfır tolerans politikalarının benimsenmesi önemlidir.
Mobbing Nedir?
Mobbing, bir kişi veya grubun, pozisyonunu, mertebesini ya da gücünü kullanarak sistematik bir psikolojik şiddet ile başlayan ve durmadan devam eden duygusal saldırıya denilmektedir. İş hayatındaki mobbingin türleri bulunmaktadır. Bunlar; karşıdaki kişiyi önemsememe, lakap takma, sinirlendirme, iftira atma, yok sayma gibi durumlarla çeşitlendirilebilir.
Mobbing Türleri
- Karşıdaki kişiyi önemsememe
- Lakap takma
- Sinirlendirme
- Iftira atma
- Yok sayma
İş hayatı bittikten sonra mesaj, arama ya da başka bir şekilde karşıdaki kişiyi aramak, sözlü taciz etmek de mobbing olarak ifade edilmektedir. Çalışma yerinin değiştirilmesi mobbing kapsamına girmektedir. İkamet yerine uzak bir yere tayini çıkılması mobbing durumuna girmektedir. Çalışma saatlerini arttırılması da mobbing kapsamına girmektedir.
Yöneticiler ve Patronlar Tarafından Uygulanıyor
Yıldırıcı baskının yüzde 80’i yöneticiler ve patronlar tarafından uygulanmaktadır. Ayrıca, Türkiye’de Mobbingle Mücadele Derneği de bulunmaktadır. Mobbing bazı yerlerde ofis hastalığı olarak da geçmektedir.
Mobbing Kanıtlanması ve İspat Edilmesi
İş hayatında mobbing kanıtlanması için, ilk olarak yazılı kaynakların kopyalanması ve alınması gerekmektedir. Bir kişi size sözlü şiddet uyguluyor ve duygusal da bir baskı yapıyorsa bunu da yazı ile belirtiyorsa mutlaka dosyanın kopyası alınmalıdır. Sözlü şartlar genel itibariyle kanıtlanamadığından ispat şartı zora girilmektedir.
Lakin mobbing olaylarından sonra alınacak doktor raporu ile birlikte mobbingin ispati kolaylaşmaktadır. Hukuksal süreç dahilinde mobbing, “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” kapsamına girmektedir. Bu durum mobbingi, haklı fesih olarak kabul edilmesine yol açar. Bu durumdan sonra, çalışanlar, mobbing yapan kişi ya da patrona karşı “kötü niyet tazminatı” alabilmektedirler. Ayrıca yasalarda da belirtilerek mobbing için, tazminat talebi bulunulmaktadır. Şirket, mobbinge uğrayan kişileri korumakla mükelleftir. Hukuk bu durum için, “psikolojik şiddet türüne uğrayan kişilerin daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almaları yükümlü sayılmıştır” ibaresi yer almaktadır. (Yeni borçlar yasası 417/1)
