İdrar sorunları, idrarın normal akışını ve fonksiyonunu engelleyen çeşitli sağlık sorunlarını içerir. Omuirilik felci ise omurilikte meydana gelen bir hasar sonucunda idrar tutma ve boşaltma fonksiyonlarının etkilendiği bir durumdur. Bu makalede, idrar sorunları ve omuirilik felcinin etkisi üzerine detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Herhangi bir seviyedeki omurilik yaralanması, mesane kontrolünü etkileyebilir ve idrar sorunlarına neden olabilir. Sinirler, mesane ve idrar çıkışını kontrol eden sinirlerin bulunduğu omurilik seviyeleri olan S2-S4’te yer alır. Bu nedenle omurilik felci herhangi bir düzeyde beyin ile bu seviyeler arasındaki bağlantının kopmasına neden olur. Bu sinir hasarından kaynaklanan mesane problemleri ve idrar sorunları “nörojenik mesane” olarak adlandırılır. Omurilik felcinden sonra normal idrar tutma ve işeme fonksiyonları geri kazanılamaz, ancak doğru tıbbi bakım ve tedavi ile bu sorunlar en aza indirilebilir.
Mesane, böbreklerde oluşan idrarı biriktiren organdır. Üreter adı verilen tüplerle mesaneye dolar. Üreterlerdeki idrar akışı normalde tek yönlüdür, yani böbreklerden mesaneye doğru akar. Mesane, idrarı biriktirir ve belli bir hacme kadar genişler. Mesane dolduğunda, içindeki basınç artar ve sinir lifleri ve omurilik aracılığıyla beyne iletilir, böylece işeme hissi oluşur.
Beyin, işeme için hazır olduğunda, sinyaller omurilik ve sinir lifleri yoluyla mesaneye iletilir. Mesanenin içindeki detrüsör kası kasılırken, üretrayı saran sfinkter kası gevşer. Bu sayede idrar üretradan çıkarak vücuttan atılır. İdrarın depolanması ve boşaltılması, mesane gövdesi ve üretra boynundaki kasların koordineli bir şekilde çalışmasıyla gerçekleşir.
Ancak omurilik felci sonrası beyin ile mesane arasındaki iletişim kesilir. Beyin kontrol edemediği için hem detrüsör kası hem de sfinkter kası aşırı aktif olabilir. Aşırı aktif detrüsör kası, mesanede az idrar olmasına rağmen aşırı aktif sfinkter kasına karşı kasılabilir. Bu durumda yüksek basınç, idrar kaçırma, mesanenin tam boşaltılamaması, idrarın böbreklere geri kaçması gibi sorunlar ortaya çıkar. Bu sorunlar sonucunda sık idrar yolu enfeksiyonu, mesane veya böbrek taşları, böbrek kanallarında genişleme, böbrek enfeksiyonu hatta böbrek yetmezliği gibi durumlar gelişebilir.
Nörojenik mesane genellikle iki tipe ayrılır: spastik (refleks) mesane ve flask (non-refleks) mesane.
Spastik mesane, mesane dolduğunda önceden tahmin edilemeyen bir refleksle boşalır. Bu durum genellikle T12 seviyesi üzerindeki yaralanmalarda görülür. Spastik mesane olan kişi, mesanesinin ne zaman boşalacağını bilemez.
Spastik mesane için doktorlar genellikle mesaneyi gevşeten antikolinerjik ilaçlar önerebilir. Bu ilaçlar çeşitli yan etkilere (örneğin ağız kuruluğu) neden olabilir. Botulinum toksin A enjeksiyonu, detrüsör kasını gevşetebilir.
Flask (non-refleks) mesane ise mesane refleksine sahip olmadığı için fazla idrar biriktirebilir ve gerilebilir. Bu durum mesanedeki kas tonusunu etkileyebilir ve idrarın tam olarak boşaltılmasını engelleyebilir.
Flask mesane tedavisinde mesane boynunu gevşeten ilaçlar (alfa blokerler) kullanılabilir. Ayrıca mesane bo