İrritabl bağırsak sendromu olarak da adlandırılan huzursuz bağırsak hastalığı yaygın görülür ve sindirim sistemini etkiler. Genellikle mide krampları, şişkinlik, ishal ve kabızlık gibi semptomlarla kendini gösterir. Ancak bu belirtiler sürekli olmayabilir. Dönem dönem görülebilen belirtiler her seferinde günler, haftalar veya aylarca hissedilebilir. Huzursuz bağırsak sendromu ömür boyu sürebilir ve kesin bir tedavisi yoktur. Bu durumla yaşamak çok sinir bozucu hissettirebilir ve günlük yaşam üzerinde büyük bir etkisi olabilir. Tedavisi olmasa da diyet değişiklikleri ve bazı ilaçlar genellikle semptomları kontrol edebilir. Ayrıca kesin sebebi bilinmemekle birlikte bağırsak hareketlerinin çok hızlı veya çok yavaş olması, bağırsaklardaki aşırı duyarlı sinirler, yoğun stres ve ailede irritabl bağırsak sendromu öyküsü riski arttırmaktadır.
Huzursuz Bağırsak Sendromunun Yaygın Belirtileri
Huzursuz bağırsak sendromu belirtileri genellikle kişiden kişiye ve hatta dönemden döneme göre bile değişebilir. Semptomlarınızın daha iyi olduğu ve daha kötü olduğu günler olabilir. Bu semptomlar bazı yiyecek veya içecekler tarafından tetiklenebilirler. Bu sebeple kendinizde aşağıdaki belirtilerden bir veya birkaçını görüyorsanız gastroenteroloji hekimiyle görüşmeyi ihmal etmemelisiniz.
- Mide ağrısı veya krampları: Bu kramplar genellikle yemek yedikten sonra daha şiddetli olur. Dışkıladıktan sonra ise rahatlama hissi oluşur. Yaygın görülen irritabl bağırsak sendromu belirtilerinden biridir.
- Şişkinlik: Karın çevrenizi rahatsız edici derecede dolu ve şiş hissedebilirsiniz.
- İshal: Sıkça görülen irritabl bağırsak sendromu belirtilerinden biri de sulu dışkı ve çok sık dışkılama olmaktadır. Uzun süreli ishal durumlarında huzursuz bağırsak sendromu değerlendirilir.
- Kabızlık: Huzursuz bağırsak sendromu belirtilerinden biri de dışkılarken zorlanmaktır. Ayrıca bağırsaklarınızı tamamen boşaltamıyormuş gibi hissedebilirsiniz. 3 günden uzun süre dışkılayamamak veya rahatsız hissetmek de kabızlık olarak değerlendirilir. Bununla ilgili destek için sitemizdeki “KABIZLIĞA İYİ GELECEK ÇÖZÜMLER yazımızı da inceleyebilirsiniz.
Bunları da Okumalısınız : İnsülin Direncine İyi Gelen Besinler
Huzursuz Bağırsak Sendromu Tanısı Nasıl Konur?
Bu durum için geçerli kesin bir test yoktur. Ancak belirtilerinizin diğer olası nedenlerini kontrol ettirdikten sonra irritabl bağırsak sendromu tanısı konabilir. Öncelikle gastroenteroloji uzmanı bir hekim tarafından muayene olmalısınız. Yukarıda saydığımız belirtilere sahipseniz doktorunuz gastrit, reflü, ülser, çölyak, crohn, ülseratif kolon gibi hastalıklardan, bağırsak enfeksiyonlarından şüphe duyabilir. Daha sonra bu hastalıkların olup olmadığını anlamak için gerekli tahlilleri yapabilir. Eğer tahliller sonrası herhangi bir şüphe kalmazsa doktorunuz huzursuz bağırsak sendromu tanısı koyabilir. Huzursuz bağırsak sendromu nasıl geçer, hayatınızda neleri değiştirmelisiniz gibi sorularınıza destek sağlar. Gerektiğinde ilaç tedavisi başlayabilir. Diyetisyen desteği almanızı önerebilir.
İrritabl Bağırsak Sendromu Semptomlarını Hafifletmek İçin Genel İpuçları
Huzursuz bağırsak sendromuna tanısı aldıysanız veya huzursuz bağırsak sendromu belirtilerine sahipseniz aşağıdakilere dikkat etmek iyi gelebilir:
- Taze malzemeler kullanarak ev yapımı yemekler tüketmeye dikkat edin.
- Özellikle başlangıç aşamasında yemek günlüğü tutmak işinize yarayabilir. Yediğiniz şeyleri ve semptomları karşılaştırarak hassasiyetlerinizi öğrenebilirsiniz.
- Stresinizi yönetmeye çalışın. Sizi rahatlatacak aktiviteler yapın.
- Düzenli egzersiz yapın.
- İshal, kabızlık, şişkinlik durumları için probiyotiklerden destek alabilirsiniz.
- Düzenli öğünler yapmaya çalışın. Öğünleri geciktirmeyin veya atlamayın.
- Yemek hızınıza dikkat edin. İdeal yemek yeme süresi minimum 20 dakika olmalıdır. Çok hızlı yemeyin.
- Aşırı yağlı, çok baharatlı yemeklerden uzak durun.
- Salam, sucuk, sosis gibi işlenmiş etlerden, işlenmiş diğer gıdalardan uzak durun.
- Meyve tüketiminizi günde 2-3 porsiyon olacak şekilde sınırlamak iyi gelebilir. Bu miktar 2-3 orta boy taze meyveye eş değer olur.
- Çay ve kahve tüketimine dikkat edin. Günde 3-4 fincandan fazla çay veya kahve içmemeye özen gösterin.
- Alkollü içeceklerden uzak durun.
- Gazlı, asitli içecekleri içmemeye özen gösterin.
Bunları da Okumalısınız : Kış Lezzeti Narın Faydaları
Şişkinlik, kramplar ve gaz nasıl hafifler?
Huzursuz bağırsak sendromuna sahipseniz ve şişkinlik, gaz problemlerini yaşıyorsanız özellikle sindirimi zor besinlerden kaçının. Lahana, brokoli, karnabahar, brüksel lahanası, kuru baklagiller, soğan ve kuru meyveler gibi gıdaların sindirimi zordur ve gaz yapıcı olabilirler. İrritabl bağırsak sendromu olan kişiler sorbitol adı verilen bir tatlandırıcı içeren ürünlerden kaçınmalıdır. Genellikle paketli ürünlere eklenen sorbitol gaz ve şişkinlik belirtilerini arttırabilir. Bu sebeple etiket okumayı unutmayın. Yulaf gibi lifli gıdalar ise şişkinliği azaltabilir. Yulaf lapası tarifi benzeri seçenekler iyi gelebilir. Özellikle gaz ve şişkinlikte keten tohumu da iyi gelebilir. Bu besinleri deneyerek belirtilerinizi not edebilirsiniz. Nane yağı da gaz, kramp ve şişkinlik belirtilerini hafifletebilir. Gerektiğinde de doktor tarafından tavsiye edilen gaz giderici ilaçları alabilirsiniz.
İshal nasıl azalır?
Hayatı zorlaştıran durumlardan biri olan ishal için de beslenme önem kazanır. İshale ne iyi gelir diye soranlar için özellikle kepekli gıdalar, kuruyemişler, yağlı tohumlar gibi yüksek lifli gıdaları azaltmalısınız. İshal durumunda da sorbitol adı verilen tatlandırıcıyı içeren ürünlerden kaçının. Muz, pirinç lapası, patates genel olarak ishali azaltabilirler. Doktor tavsiyesiyle beraber ishali azaltacak ilaç veya probiyotik desteklerden de faydalanabilirsiniz. Özellikle uzun süreli ishal olan kişilerde su ve mineral kaybı fazla olabilir. Su tüketiminize dikkat edin ve diyetisyen desteği almayı unutmayın.
Kabızlık nasıl giderilir?
Kabızlığa karşı en iyi çözümlerden biri bolca su tüketmektir. Ayrıca egzersiz de kabızlığa karşı koruyucu olacaktır. Bunlar dışında kabızlığa çözüm olabilecek lifli gıdaları beslenmenize dahil edin veya miktarlarını arttırın. Bu lifli gıdalar arasında sebzeler, havuç, kuruyemişler, yulaf ve yağlı tohumlar en zengin seçeneklerdir. Zeytinyağlı sebze yemeklerini, salataları beslenmeye kolayca ekleyebilirsiniz. Pirinç, makarna, beyaz unlu gıdalar kabızlığı şiddetlendirebilir, bu besinlerden kaçınmalısınız. Kabızlığınız için içeriğini ve yan etkilerini bilmediğiniz bitki çaylarından kaçınmalısınız. Gerektiğinde doktorunuz tarafından destekler tavsiye edilebilir.
Bunları da Okumalısınız : Reformer Pilates
Huzursuz Bağırsak Sendromunda Diyetisyenin Rolü
İrritabl bağırsak sendromu veya huzursuz bağırsak sendromu olarak adlandırılan durumda diyetisyenin aktif rolü büyüktür. Diyetisyenler belirtilerinizi, hangi dönemde olduğunuzu ve diğer özel durumlarınızı göz önünde bulundururlar. Bunlara uygun beslenme planınızı hazırlarlar. Gerektiğinde size özel zararlı olabilecek seçenekleri belirlerler. Bunu belirlemek adına düşük FODMAP diyeti gibi beslenme modelleri denemek gerekebilir. Düşük FODMAP diyetinde meyve ve sebzeler, süt, buğday ürünleri gibi besinlere karşı hassasiyetinizin olup olmadığı kontrol edilebilir. FODMAP ile ilgili detaylar için sitemizden detaylı bilgi edinebilirsiniz. İrritabl bağırsak sendromu olan bazı kişiler için gluten ve süt ürünleri kısıtlaması gerekebilir. Tüm bu seçenekler diyetisyen tarafından belirlenir ve tedavi edici diyet programı hazırlanır.
İlginizi çekebilecek konular
