FELÇ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Felç sağlık sorunu, özellikle günümüzde birçok kişinin başına gelmekte olan rahatsızlıkların başında gelmektedir. Felç oluşumundaki etkenler, belirtileri nelerdir ve olası bir felç durumunda sizin ve çevrenizdekilerin neler yapması gerektiğini yazımızın devamında bulabilirsiniz. Yazımızın devamında sizlere verecek olduğumuz bu bilgiler yardımı ile sizlerde bu konu hakkında daha bilinçli bir şekilde hareket edebilirsiniz.Yazımızda bilgilere başlamadan önce, ilk olarak, felç rahatsızlığın ciddi bir rahatsızlık olduğunu ve ölümle sonuçlanabileceğinin bilgisini verelim. Felç belirtisi gösteriyor ya da çevrenizdeki birisi bu rahatsızlığı gösteriyor ise, vakit kaybetmeden en yakın hastaneye giderek tıbbi bir yardım almanız gerekmektedir.Felç rahatsızlığı, paralizi veya pleji olarakta adlandırılmaktadır. Felç kısaca, kaslarınızda ve sinirlerinizde meydana gelen bozukluklar sebebiyle hareket edememezlik durumudur. Felç durumu beyninizin bir bölümüne kan gitmemesi sonucunda meydana gelmektedir.Felç hayatı tehdit eden bir durumdur ve belirtilerine sahip olan kişi ne kadar kısa süre içerisinde hastaneye götürülür ise, kişilerde daha az hasar gerçekleşecektir.

Felç Nedenleri Nelerdir?

Beynine kan gitmemesi ile birlikte, beyninizde bir şok durumu meydana gelmektedir. Bu durum ise, beyninizi besinlerden ve oksijenden yoksun bırakır. Böylelikle beyniniz işlevlerini gerçekleştiremeyerek bir nevi ölüm çağrısı yapmaktadır. Felç, engellenen bir arterin (iskemik inme) ya da bir kan damarının (hemorajik inme) sızıntı veya patlaması sonucu oluşabilmektedir.Felçin 2 farklı türü bulunmaktadır. Bunlardan birisi iskemik felç, bir diğeri ise hemorojik felçlerdir. Bu 2 farklı felç şekli beyninizi farklı şekillerde etkilemektedir.İskemik Felçlerİskemik felçler en sık görülen felçlerden olmaktadır. İskemik felcin oluşmasında kan pıhtılaşması rol oynamaktadır. Kan pıhtılaşması sonucunda beyne oksijen gidişi kesilir ve kişi felç geçirmeye başlar. Bu kan pıhtıları genellikle arterler daralmış veya plaklar olarak bilinen yağ mevduat zamanla bloke edilmiş alanlarda oluşmaktadır.Bu felç riskinde en önemli faktör yaştır. Bunların dışında aşağıda sizlere verecek olduklarımız daha fazla risk altında olmaktadırlar;

• Sigara kullanan kişiler
• Yüksek tansiyon sorunu olan kişiler
• şişmanlık
• Yüksek kolestrol seviyeleri
• Diyabet
• Aşırı alkol tüketimi

İskemik felce neden olan bir başka neden ise, düzensiz kalp atışlarıdır. Bu düzensiz kalp atışları da kanın pıhtılaşmasına neden olmaktadır.Hemorajik FelçlerBu felç türü aynı zamanda, beyin kanamaları ve intrakranial kanamalar olarak da bilinmektedir. Hemorajik inmeler, iskemik inmelere göre daha az oranda görülmektedir. Kafatasının içindeki bir damarın patlaması sonucunda oluşmaktadır. Bu da beyin içinde kanamalara yol açmaktadır.Hemorajik felçlerin ana sebebi olarak, yüksek kan basıncı sayılmaktadır. Yüksek kan basıncı sonucunda beyindeki damarlar zayıflar ve koparlar. Yüksek kan basıncında neden olan faktörler ise şöyledir;

• Şişmanlık
• Aşırı alkol tüketimi
• Sigara kullanımı
• Egzersiz yapmama
• Kan basıncında geçici bir artışa neden olan stres

Hemorajik felç bir kan damarının, bir balon benzeri genişlemesi ve yırtılması sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir.

Felç Belirtileri Nelerdir?

Felç geçiren kişi için ilk yapmanız gereken o kişiyi hastaneye götürmek olacaktır. Bu süre zarfı içerisinde hastanın hal ve durumlarını dikkatlice incelemeniz gerekmektedir. Felç belirtileri ise şöyledir;

1.Konuşma ve Anlamada Sorun

En önemli belirtisi olarak kişiler felç geçirdikleri sırada konuşma zorluğu çekmektedirler. Ayrıca kendilerine sorulan basit soruların bile cevaplarını verememektedirler.

2.Uyuşma

İkinci en büyük belirti ise kişinin vücudunun belirli bölgelerinin uyuşmaya başlamasıdır. Bu aşamada felcin, beynin hangi tarafı etkilediğinin önemi büyüktür. Oluşan bu uyuşma ile kişiler özellikle kol ve bacaklarını hareket ettirmede zorluk yaşamaktadırlar. Örneğin, kişiler gülümsemeye çalıştıkları zaman, ağızlarının bir kısmında kayma meydana gelmektedir.

3.Görme Sorunları

Bir diğer belirti ise yaşanan ani görme sorunlarıdır. Bu durumda kişiler bulanık görmeye başlayabilir veya bazı kişilerde bazı cisimleri karaltı şeklinde görmeleri gerçekleşmektedir.

4.Baş Ağrısı

Oluşan baş ağrısı, beyin damarlarınızda oluşan sorunlardan dolayı kaynaklanmaktadır. Ayrıca bu şiddetli baş ağrısının yanı sıra kusma veya geçici bilinç kaybı da eşlik edebilir.

5.Yürüme Sorunları

Son belirti olarak ise, kişinin vücudunda oluşan uyuşma ve benzeri belirtiler yüzünden yürüme yetisinin kaybıdır. Ani baş dönmeleri, koordinasyon kaybı ve denge kayıpları sebebi ile kişiler yürümede zorluk çekmektedirler.

6.Diğer Belirtiler

Bunların yanı sıra, bazı kişilerde aşağıda verecek olduğumuz belirtiler de görülmektedir;

• Yutkunmada zorlanma
• Bilinçte meydana gelen karışıklık

Bunlara ek olarak ise, kişiler bazen mini felç adını vermiş olduğumuz, felç durumuna da maruz kalabilmektedirler. Bu mini felçler tamamen normal felç belirtilerine sahip olmaktadır. Tek farkı ise, belirtiler dakikalar ve saatler arasında kaybolmaktadır. Bu mini felç ile, damarlarınızda bir sorun olduğunu ve olası bir felç riski altında olduğunuz anlaşılmaktadır. Ciddi bir uyarı olarak kabul edilen mini felçler, asla ihmal edilmemelidir.

Kimler Risk Altındadır?

Felç olmanızı arttıran bazı durumlar bulunmaktadır. Bunlar ise şöyledir;

1. Yaş: Eğer 65 yaş ve üstünde iseniz, felç geçirme riskiniz diğer insanlara oranla daha fazladır.
2. Aile geçmişi: Ailenizde ve akrabalarınızda daha öncesinde felç geçirmiş olan birileri var ise, risk altındasınızdır.
3. Tıbbi geçmişiniz: Hayatınızda, kalp krizi veya mini felç gibi rahatsızlıklar ile karşılaştıysanız, felç geçirme riskiniz oldukça fazladır.

Birçok durumda hayatınızda yapacak olduğunuz değişiklikler ile birlikte, yüksek tansiyonun oluşumunu engellerseniz, felç durumundan kurtulmanız mümkün olacaktır. Bu, sağlıklı bir diyete sahip olmayı, düzenli egzersiz yapmayı, sigarayı bırakmayı ve alkol alım miktarını azaltmak gibi şeyler içerir.

Felç Tanısı Nasıl Konur?

Felç tanısında ilk olarak fiziksel bir muayene edilir, ardından ise beyin görüntüleri incelenerek tanı konulmaktadır. Bu durumda ise, kan testleri, nabız kontrol ve kan basıncı ölçümü, kolesterol ve kan şekeri düzeylerini belirlemek gibi testler yapılmaktadır. Bu aşamada yapılan tanı işlemleri şöyle olmaktadır;

• Beyin Taramaları

Şüpheli felçli kişi 24 saat içinde beyin taraması altına alınmalıdır. Şüpheli bir felç geçirdiyse, kişilerin beyinlerini değerlendirmek için kullanılan iki ana tarama türü vardır, bunlardan biri (BT) tarama bilgisayarlı tomografi ve bir diğeri ise manyetik rezonans görüntüleme (MRG)’dir.

1. CT taramaları: BT taraması gibi bir X-ray ile, doktorunuz herhangi bir sorun alanları belirlemek için beynin daha ayrıntılı, üç boyutlu resmini oluşturarak, birden çok görüntü kullanarak tanı koymaktadır.
2. MRI taramaları: MRI taraması vücudunuzun içinin detaylı bir resmini elde etmek için, güçlü bir manyetik alan ve radyo dalgalarını kullanır.

• Testler

Bu testlerden biri yutkunma durumunuza göre yapılmaktadır.Test basittir. Kişinin su içmesi için birkaç çay kaşığı su verilir. Kişiler herhangi bir boğulma veya öksürük olmadan suyu yutabilir ise bir sorun yoktur.Herhangi bir zorlu yutma varsa, bunlar daha ayrıntılı bir değerlendirme için konuşma ve dil terapistine sevk edilecektir.

• Kalp ve Damar Testi

Kalp ve kan damarları ile ilgili daha testler felce neyin neden olduğunu doğrulamak içindir. Yapılan testler ise şunlardır;

1. Karotis ultrason
2. Ekokardiyografi

Felç Tedavisi Nasıl Olur?

Felç tedavisinde, felcin oluştuğu şekle göre değişmektedir.

İskemik Felç Tedavileri

1. Tromboliz
2. Antitrombositer
3. Antikoagülanlar
4. Antihipertansifler
5. Statinler
6. Karotis endarterektomi

Hemorajik Felç Tedavileri

1. Cerrahlık operasyon
2. Hidrosefali için cerrahi operasyon

Felç geçiren bir kişi ayrıca psikolojik olarak oldukça kötü etkilenmektedir. Ayrıca felç sonrasında aşağıda sizlere verecek olduğumuz sorunlar oluşmaktadır;

• Bilişsel darbe
• Hareket sorunları
• Yürüme sorunları
• İletişim sorunları
• Yutma problemleri
• Görsel sorunlar
• Mesane ve bağırsak kontrolü

Felcin Önlenmesi için Neler Yapılması Gerekmektedir?

Felcin önlenmesi için veya tekrar edilmesinin önlenmesi için bazı önlemler alabilirsiniz. Bunlar ise şöyledir;

1. Düzenli yemek planı ve diyet.
2. Egzersiz
3. Sigara tüketiminin bırakılması gerekmektedir.
4. Alkol tüketiminin azaltılması, mümkünse bırakılması.
5. Yüksek tansiyon kontrolü
6. Yüksek kolesterol kontrolü
7. Bunlara ek olarak doktorunuzun sizlere vermiş olduğu ilaçları da düzgün ve zamanında kullanmaya dikkat etmeniz gerekmektedir.