Dünyada en sık görülen kansızlık yani anemi türü demir eksikliğidir. Özellikle de az gelişmekte olan ya da az gelişmiş olan ülkelerde görülme sıklığı çok daha fazladır. WHO yani Dünya Sağlık Örgütü’ne göre hemoglobin değerinin kadınlarda (hamile olmayan) 12 gram/dl, erkekler de ise 14 gr/dl altına düşmesi durumunda aneminin varlığı söz konusu olmaktadır.
Hemoglobin proteini kırmızı renkteki kan hücrelerine rengini vermekte olan oksijenin kanda taşımına yol açan proteindir. Demir elementi de hemoglobin proteinin temel yapısına girmekte olan elementtir ve de akciğerlerden alınmakta olan oksijenin hemoglobin proteinine bağlanarak dokulara ulaşmasında hayati rol oynamaktadır.
Demir eksikliği durumlarında anemi meydana gelmektedir ve buna demir eksikliği anemisi denilmektedir. Bu açıdan demir eksikliği nelere yol açar konusu oldukça önem kazanır. Yapılan dünya çapındaki araştırmalarda erkeklerin yaklaşık olarak yüzde yirmisinde, kadınların yüzde otuz beşinde ve hamile kadınların ise yarısında bu rahatsızlık görülmektedir. Bağırsak ve mide kanseri olmak üzere demir eksikliğinde görülen hastalıklar çeşitli şekillerde olmaktadır.
Demir Eksiliğinin Belirtileri
Demir eksikliği her zaman belirti göstermeyebilir. Böyle durumlarda ancak sağlık kontrolü sayesinde durum teşhis edilebilmektedir. Ancak bazı durumlarda şu şekillerde kendini göstermektedir;
- Vücutta yorgunluk ve de güçsüzlük
- Ciltte solgunluk
- Baş ağrıları
- Konsantrasyon durumlarında zorlanma
- Sinirli olma durumu
- Ayaklarda ve ellerde uyuşmalar
- Ağız kenarlarında yaralar ve dudakta çatlaklar
- Kulaklarda uğultu
- Saç dökülmesi
- Tırnaklarda kolayca kırılmalar
Bunların yanın ileri derece demir eksikliklerinde huzursuz bacak sendromları, yavaşlamakta olan tiroit fonksiyonları, buz ya da toprak yeme alışkanlıkları, çarpıntılar görülebilmektedir. Bazı durumlarda demir eksikliği gece terlemesi yapmaktadır.
Demir Eksikliği Sebepleri
Demir eksikliğinin çeşitli sebepleri olabilmektedir. En çok görülen sebeplerinden birisi demirin eksik alınması olmaktadır. Özellikle yanlış uygulanmakta olan diyet programları bu durumu tetikler. O yüzden diyet programı uygulanacağı zaman mutlaka uzmanlardan yardım almak gerekmektedir. Düşük tartılı ya da erken doğum yapmış bebekler ile büyüme çağına gelmiş çocuklar ve de gebelikte emzirme yüzünden kadınlarda demir ihtiyacı daha da çok olmaktadır. Yine çocukların anne sütü yerine mamalarla (demir desteği bulunmayan) ile beslenmeleri de demir eksikliklerine yol açmaktadır.
Demir Eksikliğinde Görülebilecek Hastalık Türleri
Sıklıkla sorulmakta olan demir eksikliği nelere yol açar sorusunun cevabı olarak kalple ilgili bazı problemlere yol açabilmektedir. Yine kişilerde sıkça enfeksiyon rahatsızlıklarına yakalanma durumlarına sebep olmaktadır. Mide ve bağırsaklar ilgili olarak da bazı sorunlar meydana getirmektedir. Bu sorunlar kanser riskini arttırmaktadır. Özellikle çocuklarda görüldüğü takdirde çok ama çok dikkatli olmak gereklidir. Çünkü çocuklarda görülmekte olan demir eksiklikleri gelişme ve büyüme ile ilgili olarak çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Uzmanlarca yapılan araştırmalarda demir eksikliğinde görülen hastalıklar genel olarak bu şekilde tespit edilmiştir.
Demir Eksikliği Tedavileri
Demir eksikliği tedavileri için en hayati konu doğru teşhis koymaktır. İlk olarak hastaların şikayetleri çok ayrıntılı bir biçimde dinlenir ve yapılacak değerlendirme sonucuna göre bir tedavi yöntemine başlanır. Bu yöntemler arasında kan vermekten, ilik nakline kadar birçok alternatif tedavi yöntemi bulunmaktadır. Yine bu süreçte kanda eksik olan tüm vitamin ve mineraller desteklenmelidir. Bazı hastalar için sadece ilaç kullanımı yeterli olmaktadır. Demir eksikliği olan kişilerde görülen demir eksikliği gece terlemesi tedavi devam ettikçe zamanla geçmektedir. Tabi düzenli olarak alınacak bu ilaçların yanında gıda takviyesi de yapılmalıdır. Özellikle taze meyve ve sebze çokça tüketilmelidir. Yine kuru baklagiller, kayısı, kırmızı et, pekmez ve de tüm C vitamini içermekte olan besinler demir eksikliklerine iyi gelmektedir.
