Ayağa kaldıran tekerlekli sandalye, doktor ve fizyoterapistler tarafından önerilen ve kullanılan bir mobilite aracıdır. Bu özel tekerlekli sandalye modeli, fiziksel engeli olan bireylere ayakta durma ve yürüme kabiliyeti sağlar. Hem ev içinde hem de dış mekanlarda kullanılabilen ayağa kaldıran tekerlekli sandalye, motorlu mekanizması sayesinde kolayca hareket ettirilebilir. Aynı zamanda ergonomik tasarımı ve konforlu oturma yüzeyi ile kullanıcıya maksimum rahatlık sunar. Doktorlar ve fizyoterapistler tarafından önerilen bu özel tekerlekli sandalye modeli, kullanıcıların bağımsızlığını arttırırken aynı zamanda güvenli bir şekilde hareket etmelerini de sağlar. Ayağa kaldıran tekerlekli sandalye, fiziksel engelleri olan bireylerin hayat kalitesini yükselten önemli bir yardımcıdır.
Türkiye’de yaklaşık olarak nüfusun %12’si, yani 9 milyon kişi, en az bir engeli olan kişilerden oluşmaktadır. Bu engellilerin içinde, yaklaşık olarak 1 milyon kişinin fiziksel engeli bulunmaktadır. Bu durumda, tekerlekli sandalye kullanan yüzbinlerce kişiden bahsedebiliriz. Bu kişilerin büyük bir kısmı manuel sandalyeleri tercih etmektedir, çünkü bu sandalyeleri kol gücüyle hareket ettirebilmektedirler. Ancak kol kuvveti zayıf olan veya sandalyeyi itmesine engel olan kişiler için akülü tekerlekli sandalyeler daha uygun bir seçenek olabilmektedir. Ayrıca, ayağa kalkabilen tekerlekli sandalye modelleri, kişinin dik pozisyona gelmesine olanak sağlamaktadır.
Ayağa kalkabilen tekerlekli sandalyelerin birçok avantajı bulunmaktadır. Bu sandalyelerle birlikte kişiler mutfak tezgahı ve dolaplarına daha kolay bir şekilde erişebilirler. Ayrıca marketlerdeki üst raflardaki ürünlere ulaşmaları da daha kolay olmaktadır. Dik pozisyona gelmek, kişinin günlük yaşam bağımsızlığını artırırken çalışma koşullarını da iyileştirebilir ve çalışabileceği işlerin çeşitliliğini artırabilir. Ayağa kalkmak, kemik erimesi, kas spastisitesi, eklem tutukluğu, bası yarası gibi komplikasyonların oluşma riskini azaltırken, dolaşım, sindirim ve böbrek fonksiyonları üzerinde de olumlu etkilere sahiptir. Psikolojik açıdan da faydaları olan dik pozisyon, aynı düzlemde göz teması kurabilmek sayesinde özgüveni artırır ve yaşam kalitesini iyileştirir.
Ayağa kalkabilen tekerlekli sandalye modelleri genellikle akülüdür. Bu sandalyeler, oturma ve ayakta durma pozisyonlarında hareket edebilme özelliğine sahiptir. Hareketlilik genellikle oturur pozisyonda sağlanır ve kişi, ayakta yapması gereken bir iş olduğunda sandalyeyi dikleştirerek hareket edebilir. Bu durum, kullanıcı için zaman kaybına ve kullanışsızlığa neden olabilmektedir. Bu nedenle, hem oturur hem de dik pozisyonda hareket edebilen manuel tekerlekli sandalyeler de geliştirilmiştir. Akülü modellerin ağırlığı, boyutu ve maliyeti daha fazla olduğu için manuel sandalyeler daha uygun bir seçenek olabilir.
Tekerlekli sandalyeler genellikle çeşitli nörolojik ve ortopedik hastalıkları olan kişiler için önerilmektedir. Ancak hangi cihazın size uygun olduğunu belirlemek için doktorunuza danışmanız önemlidir. Sabit pozisyonda uzun süre kalmanın bası yarası oluşumuna neden olabileceği unutulmamalıdır. Ayrıca, karmaşık farklı duruş ve hareketler gerektiren işler için ayağa kalkabilen sandalyeler uygun olmayabilir. Bacak eklemlerinde kontraktür veya iskelet bozukluğu gibi sorunlar, ideal dik pozisyonun elde edilmesini engelleyebilir. Kan basıncındaki düzensizlikler ve epilepsi gibi durumlar da dikkate alınmalıdır. Ayağa kalkmanın uzun süreli ağrı ve yorgunluk gibi etkilere neden olabileceği ve bazı durumlarda kırık riskini artırabileceği unutulmamalıdır. Ayakta durma süresi, kişiye özel olarak değerlendirilir.