Arginine (l arginin) nedir? Faydaları ve kullanım alanları
Arginine (öteki adları arginin, l arginin, l arginine) son yıllarda özellikle kaslarını geliştirmek ve kas kütlesini artırmak isteyenler içinde gıda desteği olarak popülerlik kazansa da bu amino asidin keşfi (izole edilmesi) 1886 yılına dayanıyor.Süt ürünleri ve kırmızı et başta olmak üzere pek çok gıdada naturel olarak bulunan arginine vücudumuz tarafınca yaraların iyileştirilmesinden hücre üretimine, kalp sağlığının korunmasından hormonların ifrazlanmasına kadar bir çok alanda kullanılan önemli bir bileşen.Arginine, esansiyel (gerekli) amino asitler olan ve vücut tarafından sentezlenmediği için gıdalar yöntemiyle yada gıda takviyesi şeklinde alınması gereken 9 amino asitten (fenilalanin, valin, treonin, triptofan , metiyonin, lösin, izolösin, lisin ve histidin) farklı olarak “şartlı lüzumlu” amino asitler içinde yer alıyor.Kısaca herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan kişilerin arginine bakımından varlıklı bir beslenme programı uygulamasına veya arginine takviyesi kullanımına gerek yok çünkü vücudumuz bu bileşeni üretebilecek kapasiteye sahip.Sadece örneğin erken doğmuş bebekler, patofizyolojik durumu bulunan kişilerde arginine’in vücut tarafınca sentezlenmesi olumsuz olarak etkilenebiliyor ve bu gibi durumlarda arginine bakımından varlıklı bir beslenme programı yada doktorun önerisiyle arginine takviyesi kullanmak gerekebiliyor.Aralarında arginine’in de bulunmuş olduğu bu “şartlı gerekli” amino asitler sistein, glisin, glutamin, prolin ve tirozin olmak üzere toplam 6 adet.
Arginine faydaları (kullanım alanları)
Kalp ve damar sağlığı: ülkemizde kalp ve damar rahatsızlıklarının ne kadar yaygın bulunduğunu (3) göz önüne almış olduğumız zaman arginine şeklinde damarları rahatlatarak tansiyonun düşürülmesine yardımcı olan bileşenlerin önemi bir kat daha artıyor.Arginine’in damarları rahatlatan etkisi vücudumuz tarafınca nitrik oksit (no) üretiminde kullanılmasından ileri geliyor. Damarları gevşeten nitrik oksit bu sayede yüksek tansiyonnın damar çeperlerinde yarattığı hasarın minimum düzeyde tutulmasına yardımcı oluyor. Buna bağlı olarak konjestif kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı şeklinde ciddi kalp hastalıklarının görülme riski azalıyor.Tüp bebek: ana rahminin haricinde döllenme (in vitro fertilization) ya da öteki ismiyla “tüp bebek” sürecinde öteki amino asitlerle (citrulline, nitrite) birlikte arginine kullanmasının başarı oranını artırdığı doğrultuünde bazı inceleme neticeları bulunmakta.Iktidarsızlık: üretiminde arginine’in kullanıldığı nitrik oksit erkeklerde ereksiyonun sağlanması için lüzumlu bir bileşen. Arginine’in iktidarsızlık üzerine etkisi alanında meydana getirilen çalışmalar bu amino asidin özellikle kalp hastalığı nedeniyle nitrik oksit üretiminde sıkıntı yaşayan erkeklerde müessir olduğunu ortaya koyuyor.Fakat uzmanlar özellikle kalp rahatsızlığı nedeniyle düzenli olarak ilaç kullanan hastaların arginine takviyesi kullanmaya başlamadan önce doktora danışması gerektiğini belirtiyorlar. çünkü bilinçsiz tüketilen arginine takviyeleri bazı kalp ilaçlarıyla etkileşime geçerek olumsuz etkiler yaratabiliyor.Soğuk idraknlığı: geçmişte sık sık soğuk idraknlığı yaşayan çocukların katılımıyla meydana getirilen bir çalışmada soğuk algınlığının yaygın olduğu aylarda arginine kullanan çocukların diğerlerine bakılırsa daha az hastalandığı tespit edilmiş.Anjina pektoris: kalbe doğru olan kan akışının kifayetsiz olması sebebiyle ortaya çıkan “anjina”nın en sık görülen emaresi şiddetli göğüs ağrsıcaklıkdır. Bu hastalığa ana arterlerdeki basıncı artırdığı ve kasılmalara yol açtığı için “kalp spazmı”da denir ve bu kasılmalar bazı durumlarda kalp krizinin habercisi olarak kabul edilir.Tedavi sürecinde çeşitli devalar (nitrogliserin içeren ilaçlar) kullanılan anjina’nın tedavisinde karşılaşılan en büyük sorunlardan biri bir süre sonra vücudun bu devalara karşı hoşgörü geliştirmesi ve ilaçların tesirinin azalmasıdır.Bu alanda meydana getirilen araştırmalar arginine takviyesinin anjina tedavisinde kullanılan ilaçların etkisini uzun süre koruduğunu ortaya koymaktadır.Arginine öteki kullanım alanları Arginine, hanımlarda menopoz sonrası dönemde cinsi isteksizlik, damar tıkanıklığına bağlı olarak görülen bacak ağrıları ve krampları, interstisyel sistit (ağrılı mesane sendromu), migren ve meme kanseri başta olmak üzere diğer bazı sağlık sorunlarının tedavisinde kullanılan besin takviyeleri arasında yer ediniyor. Sadece arginine’in bu sorunlara iyi gelip gelmediği konusunda ehil ilmi delil hemen hemen mevcut değil.Arginine bakımından zengin yiyecekler (sırası ile) Susam unu Pamuk tohumu unu Yerfıstığı unu Karides Istakoz Ispanak Hindi eti Ayçekirdeği Acı bakla Kurutulmuş deniz yosunu Istiridye Tavuk Tofu Su teresi Yumurta Ahtapot eti Ton balığı Morina balığı Turna balığı Gelincik balığı Mezgit Bonfile Sığır eti Bıldırcın Uskumru Balkabağı yaprakları Levrek Dana eti Hardal yaprakları Kuzu eti Fasulye YabanturpuL arginine’in yan etkileri Arginine gıdalar vasıtasıyla alındığında herhangi bir yan etkiye yol açmaz. L arginine takviyeleri de genel hatlarıyla emin kabul edilmektedir.Ancak bu takviyelerin bazı kişilerde mide ağrısı, şişkinlik, ishal, alerji ve düşük kan basıncı benzer biçimde yan etkilere yol açabildiği unutulmamalıdır. Böyle bir yan tesir gördüğünüzde alternatif besin destekleri ile alakalı doktorunuza danışabilirsiniz.özel uyarılar ve önlemler Hamilelik ve emzirme periyodu: l arginine gebelik ve emzirme dönemlerinde kısa süreli ve tabip kontrolünde kullanıldığında güvenli olarak kabul edilen gıda takviyeleri arasındadır. Bu şeklinde duyarlı dönemlerde uzun soluklu kullanımı ile ilgili ehil bilgi olmadığından doktorunuza danışınız.çocuklar: l arginine’in çocuklarda kullanmasının tesiri tamamen dozajına bağlı olduğundan tabip testünde ve doktorun önerdiği dozda kullanılmalıdır. Yüksek dozda kullanımı çocuklarda ciddi yan etkilere neden olabilir.Alerji ve astım: l arginine alerjisi ve/veya astımı olan bazı kişilerde solunum sistemin iltihaplanmasına ve bu kanalların daralmasına yol açabilir.Uçuk: arginine’in uçuk virüsünün yayılmasına yardımcı olduğu istikametünde bazı inceleme neticeları bulunmaktadır.Düşük tansiyon: düşük tansiyonu olanlar tansiyonu düşürücü etkisi bulunan arginine takviyesi kullanmamalıdır. Arginine’in tansiyonu düşürücü etkisi nedeniyle herhangi bir cerrahi operasyon geçirecekseniz en az 2 hafta önce arginine kullanmayı bırakmalısınız.Kalp krizi sonrası: meydana getirilen bazı diğer çalışmalar miyokardiyal enfarktüs (kalp krizi) sonrası arginine takviyesi kullanmanın 2. Bir kalp krizi riskini artırdığını ortaya koyuyor. Sadece arginine’in kalp krizi sonrası etkisi üzerine yapılan çalışmaların sayısı hemen hemen çok azca ve bu alanda daha çok araştırmaya ihtiyaç var.Arginine ile etkileşime geçen ilaçlar Yüksek gerilim devalarının arginine ile etkileşime geçerek negatif sonuçlara niçin olduğu bilinmektedir. Bu tip devalar haricinde herhangi bir sıhhat problemi nedeniyle düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız olası yan etkisinde bırakır hakkında doktorunuzdan bilgi alınız.