Zaman zaman internette görebileceğiniz gaps, candida ve ketojenik diyetlerle ilgilidetayları ve çalışmaları açıklayacağız. Kimler için uygundurlar, nasıl yapılırlar ve ne için yapılırlar sorularını yanıtlamış olacağız.
Gaps Diyeti
GAPS (Gut and Psychology Syndrome ) teorisi sızdıran bağırsak sendromunun beyni de etkilemesidir. Sızdıran bağırsak sendromu , bağırsak duvarının geçirgenliğinde meydana gelen artıştır. Bu geçirgenlik ile normalde kanınıza geçmeyecek madde ve bakterilerin kanınıza geçtiği Gaps teorilerindendir. Hatta sızdıran bağırsak sendromunun otizm ve beyin sisine neden olabileceği düşünülmektedir.
Gaps diyeti protokolünün hedefibağırsağı iyileştirmek, toksinlerin kan dolaşımına girmesini engellemek ve vücuttaki toksisiteyi azaltmaktır. Ancak tam olarak kanıtlanmamıştır ve hangi yolla etkili olduğu kesin değildir.
Gaps diyeti günümüzde bir çok psikolojik ve nörolojik durum için uygulanmaktadır (otizm, bipolar, disleksi, depresyon , OKB, gut, yeme bozuklukları vb). Gıda intoleransı veya alerjisi olan çocuklar için de Gaps diyeti kullanılmaktadır.
Gaps diyeti aşamalı bir diyettir ve uzman önerisi ve kontrolü dışında uygulanmamalıdır.
Gaps diyeti 3 kısma ayrılmıştır. İlk kısım 6 aşamalıdır ve 1 yıla kadar süren giriş diyetidir.
Aşama 1:Diyette bulunanlar; ev yapımı kemik suyu, haşlanmış et veya balık, iyi pişmiş sebzeler, fermente sebze suları, yoğurt veya kefir gibi probiyotikler ve ev yapımı fermente peynir altı suyu, çiğ ballı zencefil veya papatya çayı, arıtılmış su
Aşama 2: Ham organik yumurta sarısı, ev yapımı tereyağ eklenir. Sebzeli et veya balık yemekleri eklenir. Fermente balık eklenir.
Aşama 3: Önceki tüm yiyeceklere ek avokado, lahana turşusu gibi fermente sebzeler, tereyağlı çırpılmış omlet, Gaps krebi, probiyotik takviyeler eklenir.
4. Aşama: Izgara ve kavrulmuş et, soğuk sıkım zeytinyağı, taze sıkılmış havuç suyu ve Gaps ekmeği ve Gaps muzlu süt eklenir.
Aşama 5: Pişmiş elma püresi, marul ve soyulmuş salatalık gibi çiğ sebzeler, taze sıkılmış meyve suyu ve az miktarda çiğ meyve eklenir. Ancak turunçgil verilmez.
Bunları da Okumalısınız : 3 Günlük Ödem Atma Diyeti
Aşama 6: Son olarak, narenciye de dahil olmak üzere daha fazla çiğ meyve eklenir. Bal arttırılabilir.
Gaps diyetinin diğer kısımlarında tüm tahıllardan, şekerlerden, nişastalı sebzelerden, rafine karbonhidratlardan ve işlenmiş yiyeceklerden kaçınmanız gerekir. Bu kısım da 1.5-2 yıl sürer.
En az 6 aylık normal sindirim gözlendikten sonra son kısımda bazı besinler eklenmeye başlanır ve gözlemlenerek ilerleme sağlanır.
Gaps diyeti, kısıtlı ve otizmli çocuklarda uygulanması zor olabilen bir diyettir. Hekim ve diyetisyen tarafından dikkatle uygulanmalıdır.
Gaps diyeti ile ilgili çalışmalar yetersiz ve kesin değildir. Genellikle otizmli çocuklar için uygulanmakta ancak kesin bir kanıt bulunmamaktadır.
Candida Diyeti
Kandida, en yaygın görülen mantar türlerindendir. Ciltte, ağızda, ayak tırnaklarında, sindirim sisteminde,rektum ve vajina bölgelerinde görülebilmektedir.
Genellikle zararsız olsa da büyüyerek enfeksiyonlara neden olabilir. Kandida diyeti, bu enfeksiyon belirtilerini azaltmayı hedefleyen bir diyettir.
Kandida normal olarak vücutta bulunan bir mantardır. Kandida mantarı artışında olabilecek bazı belirtiler şöyledir:
Mide bulantısı
Şişkinlik, kabızlık, ishal
Kronik yorgunluk
Egzama, kızarıklık gibi cilt sorunları
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
Sinirlilik ve ruh hali değişimleri
Anksiyete veya depresyon
Eklem ağrısı
İnsan vücudunda 150den fazla kandida türü bulunmasına rağmen, sadece 15 tanesi enfeksiyona neden olabilir. Candida albicans, tüm vakaların yarısından fazlasını oluşturan en yaygın enfeksiyon yapan kandida mantarıdır.
Candida diyeti kesin bir çözüm olmamakla beraber bir tedavi seçeneği olarak görülmektedir.
Kandida diyetinde, rafine şeker, gluten, alkol, bazı süt ürünleri ve zararlı katkı maddelerini yasaklayan bir diyettir.
Yapay içerikli, yüksek küf içerikli, koruyucu ve pestisit içerikli gıdalar da bu diyetten çıkarılmaktadır.
Ayrıca kafein de önerilmemektedir.
Genel olarak, kandida diyeti iltihabı azaltmak ve bağırsaklarınıza fayda sağlayabilecek ve zamanla kandida riskini azaltabilecek sağlıklı yiyecekleri beslenmenize dahil eden bir protokoldür.
Bunları da Okumalısınız : Kafeinin Sağlığa Etkileri
Bu besin grupları azaltılarak veya tamamen kısıtlanarak enfeksiyonun iyileşmesi beklenmektedir. Herhangi bir kanıt olmadığı için da kandida diyeti doktor önerisi ve diyetisyen kontrolü dışında uygulanmamalıdır.
Ketojenik Diyet
Ketojenik diyet veya kısaca keto diyet, düşük karbonhidratlı yüksek yağlı içeriğe sahip bir diyet türüdür.
Bazı çalışmalar ketojenik diyetin kilo vermeye ve sağlığı iyileştirmeye yardımcı olduğunu göstermektedir. Keto diyetin diyabet, kanser, epilepsi ve Alzheimer durumlarında etkili olduğu savunulmaktadır.
Ketojenik diyet, karbonhidrat alımını büyük ölçüde azaltmayı ve yağ ile değiştirmeyi hedefler. Karbonhidratlardaki azalma, vücudu ketozis adı verilen metabolik bir duruma sokar. Ketozis durumunda vücudunuz enerji için yağ yakma konusunda verimli hale gelir. Aynı zamanda karaciğer yağı ketonlara dönüştürür. Ketonlar da glikoz yerine beyne enerji sağlarlar.
Ketojenik diyet, kan şekeri ve insülin seviyelerinin düşmesine yardımcı da olabilmektedir.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere ketojenik diyetin birkaç versiyonu vardır:
- Standart ketojenik diyet : Standart ketojenik diyet çok düşük karbonhidrat, orta protein ve yüksek yağ içeren bir diyettir. Genellikle %70 yağ, %20 protein ve sadece %10 karbonhidrat içerir.
- Döngüsel ketojenik diyet : Bu diyet, 5 ketojenik diyet günü ve ardından 2 gün yüksek karbonhidrat gibi daha yüksek karbonhidratiçeren beslenme dönemlerini içerir.
- Yüksek proteinli ketojenik diyet: Yüksek proteinli ketojenik diyet, standart bir ketojenik diyete benzer, ancak daha fazla protein içerir. Oran genellikle %60 yağ, %35 protein ve %5 karbonhidrattır.
Bununla birlikte, yalnızca standart ve yüksek proteinli ketojenik diyetler kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Diğer ketojenik diyetler daha gelişmiş yöntemlerdir ve genellikle sporcular tarafından kullanılır.
Ketojenik diyette azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken yiyeceklerin bir listesi:
Şekerli yiyecekler: kola, meyve suyu, tatlılar, kek, dondurma, şeker vb.
Tahıllar veya nişastalı besinler: buğday bazlı ürünler, pirinç, makarna, tahıl vb.
Meyve: çilek, böğürtlen gibi meyveler hariç tüm meyveler
Bunları da Okumalısınız : Bağışıklığı Koruma Yolları
Fasulye veya baklagiller: bezelye, barbunya fasulyesi, mercimek, nohut vb.
Kök sebzeler ve yumrulu sebzeler: patates, tatlı patates, havuç, yaban havucu vb.
Az yağlı veya diyet ürünleri: az yağlı mayonez, salata sosları ve çeşniler
Bazı çeşniler veya soslar: barbekü sosu, ballı hardal, teriyaki sosu, ketçap vb.
Sağlıksız yağlar: işlenmiş bitkisel yağlar, mayonez vb.
Alkollü içecekler: bira, şarap, likör, karışık içecekler
Şekersiz diyet yiyecekleri: şuruplar, pudingler, tatlandırıcılar, şekersiz tatlılar vb.
Örnek bir keto yemek planı
- Gün
Kahvaltı: yumurta, fesleğen ve ıspanaklı omlet
Öğle yemeği: badem sütü, fıstık ezmesi, ıspanak, ham kakao, çilek milkshake (keto smoothie)
Ara öğünler: Çiğ kuruyemiş+bitki çayı
Akşam yemeği: Kuşkonmazlı tereyağlı somon
- Gün
Kahvaltı: hindistan cevizi sütü , böğürtlen , fındıklı chia pudingi
Öğle yemeği: avokadolu tavuk salatası
Ara öğünler: Çiğ kuruyemiş+bitki çayı
Akşam yemeği: brokoli salatası ile pirzola
- Gün
Kahvaltı: Avokado, biber, soğan ve baharatlarla omlet
Öğle yemeği: fırın köfte, yeşil salata
Ara öğünler: Çiğ kuruyemiş+bitki çayı
Akşam yemeği: ızgaratavuk ve ızgara kabak
Ketojenik diyet, sağlık yararları olduğu savunulan bir diyet türüdür. Uzman kontrolünde uygulanmalıdır ve herkes için uygun olmayabilir. Özellikle uzun süre ketojenik diyet yapacaklar için vitamin, mineral eksikliklerini önlemek için takviye besinler eklenmesi gerekebilir. Ayrıca gebeler, emziren anneler, karaciğer ve böbrek rahatsızlığı olanlar, büyüme çağındaki çocuklar için ketojenik diyet uygun değildir.
Keşfetmeye Devam Edin