Pediatrik rehabilitasyon, çocuklarda gelişim ve hareket bozukluklarının tedavisini amaçlayan bir sağlık dalıdır. Pediatrik rehabilitasyon uzmanları, çocukların fonksiyonel bağımsızlığını artırmak, hareket yeteneklerini geliştirmek ve yaşam kalitesini iyileştirmek için çeşitli terapi yöntemleri kullanır. Bu terapiler arasında fizik tedavi, ergoterapi, konuşma terapisi, psikososyal destek ve beslenme danışmanlığı gibi yöntemler yer alır. Pediatrik rehabilitasyon, çocukların doğuştan veya kazayla oluşan engellerini azaltmak veya ortadan kaldırmak, kas ve iskelet sistemi sorunlarıyla başa çıkmak, yeme ve içme problemlerini çözmek gibi amaçlarla uygulanır. Çocukların büyüme, gelişme ve yaşam kalitesini artırmak için pediatrik rehabilitasyon uzmanları, bireysel ve etkili tedavi programları oluşturur.
Pediatrik rehabilitasyon, çocukluk çağında görülen serebral palsi, spina bifida, brakiyal pleksus yaralanması, muskuler distrofi, travmatik beyin hasarı, omurilik felci gibi hastalıklarla ilgilenen bir alan olarak tanımlanabilir. Bu disiplin, çocuğun fiziksel, fonksiyonel, bilişsel, psikososyal kısıtlılıklarını gidermeyi ya da mümkün olan en yüksek potansiyelini gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Pediatrik rehabilitasyon, bebeklik döneminden 18 yaşa kadar çocukların rehabilitasyonunu kapsar.
Çocukluk dönemi, büyüme ve gelişme sürecini içerdiği için her yaş grubu kendine özgüdür. Yetişkinlik dönemindeki rehabilitasyon genellikle kaybedilen fonksiyonların geri kazanılmasına yöneliktir. Ancak çocukluk çağındaki bazı hastalıklar, henüz kazanılmamış becerilerin gelişmesini etkileyebilir, bu nedenle tedavi farklı yaklaşımlar gerektirebilir. Çocuğun, belli bir yaşta beklenen fiziksel kapasitesine sahip olması ve eksiklik veya normalden farklılıkların bütüncül bir muayene ile tespit edilmesi önemlidir. Ayrıca çocuğun zihinsel kavrayışı ve psikolojisi temel alınarak tedavi için farklı iletişim teknikleri kullanılır.
Pediatrik rehabilitasyon, bir ekip çalışması gerektiren bir alandır. Bu ekip, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı, fizyoterapist, rehabilitasyon hemşiresi, iş-uğraşı terapisti, konuşma terapisti, ortez-protez teknikeri gibi sağlık profesyonellerinden oluşur. Ayrıca çocuk sağlığı ve hastalıkları, çocuk nörolojisi, çocuk ruh sağlığı, ortopedi ve travmatoloji, beyin ve sinir cerrahisi, plastik ve rekonstrüktif cerrahi gibi pek çok bölüm de rahatsızlığa bağlı olarak tedavi sürecine katkıda bulunur.
Pediatrik rehabilitasyon, çocukları etkileyen, doğuştan veya sonradan gelişen ve rehabilitasyon ihtiyacı olan hastalıklarla ilgilenir. Bunlar arasında serebral palsi, spina bifida, gelişme geriliği, brakiyal pleksus felci, tortikollis, skolyoz, Down sendromu, otizm spektrum bozuklukları, Duchenne musküler distrofi, Becker musküler distrofi, spinal muskuler atrofi, eklem tutulumu yapan romatizmal hastalıklar, çocukluk çağındaki travmatik beyin hasarı, omurilik yaralanması, Guillain-Barré sendromu, yanıklar, amputasyonlar ve rehabilitasyon gerektiren ortopedik sorunlar yer almaktadır. Bu rahatsızlıkların çoğu kronik niteliktedir ve sorunlar ömür boyu sürebilir. Fizik tedavi süreci, hayatın ilk yıllarından itibaren başlar ve yetişkinlik döneminde bile devam eder.
Pediatrik rehabilitasyonda, çeşitli tedavi yöntemleri kullanılır. Fizik tedavi, fizyoterapistler tarafından çocuklarla birebir çalışmalar yoluyla oyunlaştırarak hareket becerisini arttırmayı hedefleyen egzersizlerle gerçekleştirilir. İş-uğraşı terapisi, çocuğun günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız olabilmesi için egzersizler ve terapiler sunar. Konuşma terapisi ise iletişim yetenekleri veya konuşma güçlüğü olan çocuklara yönelik terapileri içerir. Ayrıca engelli çocuklar için spor faaliyetlerine katılım da önemli bir rol oynar. Uzay terapisi, robotik rehabilitasyon, sanal gerçeklik gibi çeşitli yöntemler de pediatrik rehabilitasyon sürecinde kullanılabilir.
Pediatrik rehabilitasyonun en önemli unsurlarından biri, ailenin sürece dahil olmasıdır. En iyi sonuçlar, rehabilitasyon ekibine ek olarak, engelli çocuğun okul ve sosyal hayata entegrasyonunu sağlayan devlet politikalarına bağlıdır. Pediatrik rehabilitasyon, çocukları etkileyen hastalıkların tedavisinde önemli bir rol oynar ve çocukların sağlıklı, bağımsız ve üretken bir yaşam sürmelerine yardımcı olur.