Memorial Hizmet Hastanesi Gastroenteroloji bölümümüzde, sindirim sistemi yakınmaları ya da hastalığı olan kişilere teknolojik yeniliklerin desteğiyle kaliteli, çağdaş tanı ve tedavi hizmeti verilmektedir.
Bölümümüzde, sindirim sistemi kanamalarını acil olarak durdurma tedavisi, gastroskopi, kolonoskopi sklerozan tedavi, varis kanamaları tedavisi, ERCP yöntemiyle kronik pankreatit tedavisi, safra yolu taşları ve darlıkları tedavisi, safra yollarından taş alma, tıpta polipektomi adı verilen mide ve bağırsak poliplerinin çıkartılması, ülser tedavisi, reflü hastalığının tedavisi, ülseratif kolit hastalığının tedavisi, safra yolları ve yemek borusuna stent yerleştirme gibi uygulamalar yapılmaktadır.
GASTROSKOPİ
Gastroskopi, yemek borusu, mide ve on ikiparmak bağırsağının direkt görerek incelenmesine olanak sağlayan bir görüntüleme yöntemidir. Bu işlem, ucunda ışık ve mikro kamera bulunan, ince, yumuşak ve bükülebilen tüp şeklinde bir aletle yapılmaktadır. Bu alet geçtiği yollardaki görüntüyü televizyon ekranına aktaran bir kamera sistemidir.
Gastroskopi Ne Zaman Gereklidir?
Yemek borusu ile ilgili problemler;
- Katı ve sıvıları yutmada güçlük
- Ağrılı yutma
- Gıda maddelerinin yutulmasında takılma hissi
Mide ilgili problemler;
- Tıbbi tedavi ile geçmeyen ekşime ve yanmalar
- Karnın üst kısmında şişkinlik, ağrı
- Tedaviye dirençli kansızlık
- Nedeni bilinmeyen ani ve hızlı kilo kayıpları
- Kahve telvesi şeklinde veya kırmızı kan kusma
- Büyük abdest renginin katran renginde olması
- Ağza acı su gelmesi
- Nedeni bilinmeyen kusma
Gastroskopik İncelemeye Nasıl Hazırlanılır?
İşlemden önce en az 8 saat boyunca hiçbir şey yenilip, içilmemesi gereklidir.
Kan sulandırıcı ilaç kullanılıyorsa; uygun önlemler alınarak, 7 gün önceden kesilmelidir.
Kronik rahatsızlıklarınız ve kalp kapaklarında sorununuz varsa, önceden yapılacak işlemler değişmekte ve sıklıkla işlem öncesi ve sonrası ek önlem ( antibiyotik profilaksisi, kardiyoloji /göğüs hastalıkları konsültasyonu, ek bazı ilaç önlemleri v.b) gerekmektedir. Mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
İşlemde merkezi sinir sisteminin çalışmasını yavaşlatarak ağrı ve acı duymamanızı sağlayan sedatif madde kullanıldığı için mutlaka refakatç eşliğinde geliniz.
Gastroskopi İşlemi Nasıl Yapılır?
Hasta endoskopi ünitesine alınır, gerekli tıbbi öyküsü, ona formları ve dokümentasyonu tamamlandıktan sonra endoskopi masasında sol yanına doğru yatırılır. Hastanın nabzı ve solunum fonksiyonları uygun bir cihaz ile işlem boyunca monitörize edilir. Gastroskopi aletinin boğazda vereceği rahatsızlık hissini engellemek için boğaza uyuşturucu bir sprey sıkıldıktan sonra gastroskopun ağız içinde rahat ilerletilebilmesi için dişlerin arasına ortası delik olan sert bir plastik ağızlık yerleştirilir. Kola takılan kanül vasıtasıyla verilen sedatif madde sayesinde, işlem son derece konforlu ve zahmetsiz bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. İşlem, yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağının etkin incelenmesi ve gerekli müdahalelerin yapılmasının ardından yaklaşık 5-15 dakika içinde sonlanır. İşlemden sonra sedatif ilacın etkisinin geçmesi için hasta bir süre dinlendirilir. İşlem sonunda sedatif maddenin etkisi azalıp, hasta kendine geldikten sonra doktor gerekli bilgilendirmeyi yapacaktır. Boğaza sıkılan spreyin etkisi bir saat süreceğinden işlemden sonra 1 saat geçmeden katı ve sıvı gıda tüketimi yapılmamalı ve işlemde biyopsi alınmışsa doktorunuzun bilgisi dahilinde 2 hafta süre ile kanı sulandıracak ilaç kullanılmamalıdır. İşlemde verilen sedatif maddenin etkisi giderek azalan biçimde 24 saat kadar sürebildiğinden,işlemi takiben 24 saat süre ile dikkat gerektiren durumlardan ( araba kullanmak, tek başına seyahat, para alışverişi v.b) kaçınılması gereklidir. İşlem esnasında biyopsi alınmışsa biyopsi sonucunuz 5aa‚¬"7 gün içinde çıkar. Patoloji raporu çıktığında hekime başvurulması gereklidir
Usulune uygun hazırlık yapılması ve gerekli tıbbi önlemlerin alınması durumunda, işleme bağlı yan etki ( komplikasyon ) riski son derece nadirdir. Gastroskopi sonrası başlayan; yutma güçlüğü, ağızdan kan gelmesi, siyah renkli kusma, göğüs veya karın ağrısı, ateş yükselmesi, fenalık hissi, bayılma, yaygın kas ağrıları, karında ani şişme olması, gaz veya dışkı çıkartamama gibi durumlarda vakit kaybetmeden hastaneye başvurulması gereklidir. Bu durumlarda hastanın hastaneye/yoğun bakım ünitesine yatırılması, kan verilmesi, damardan antibiyotik uygulaması ve bazı durumlarda ameliyat olması gerekebilir.
KOLONOSKOPİ
KOLONOSKOPİ İŞLEMİ
Kolonoskopi, ince bağırsakların son noktasından başlayıp, anüste sonlanan yaklaşık 1,5-2 m uzunluğundaki kalın bağırsağın; "kolonoskop" denilen bükülebilir bir aletle anüsten girilerek incelenmesi işlemidir.
Kolonoskopi Ne Zaman Yapılmalıdır?
- 45 yaş üzerindeki kişilerde olası bağırsak kanserinin erken teşhisi için, 5 yılda bir tarama amacıyla kolonoskopi yapılmalıdır. Bu işlem esnasında saptanan "polip" denilen ve zamanla kansere dönüşebilen lezyonların çıkarılması ile kanser gelişiminin önüne geçilebilmektedir.
- Makattan kırmızı kanaması olanlarda veya dışkısında gizli kan saptananlarda,
- Birinci derece akrabasında kalın bağırsak kanseri veya polip öyküsü olanlarda,
- Bağırsak kanseri veya polip öyküsü olanlarda kontrol amacıyla,
- Çekilen diğer filmlerde kalın bağırsakta şüpheli görünüm saptanan kişilerde,
- Geçmeyen ishali olanlarda ishal sebebinin araştırılması amacıyla,
- İnflamatuar bağırsak hastalığı (ülseratif kolit, Crohn hastalığı) olanlarda,
- Nedeni açıklanmayan kilo kayıplarında,
- Uzun süren kabızlık durumlarında,
- Dışkılama alışkanlığında değişiklik olması durumunda,
- Tedavi ile geçmeyen ve nedeni açıklanmayan karın ağrılarında kolonoskopi yapılmalıdır.
Kolonoskopi İşlemine Nasıl Hazırlanmalıdır?
Kolonoskopi ile kalın bağırsak incelendiğinden işlem öncesinde yapılacak diyet ve boşaltıcı ilaçlar ile bağırsağın çok iyi temizlenmiş olması kolonoskopinin kalitesini artıracaktır. Bu nedenle işlemden 48 saat önce katı gıda alımı kesilmeli ve işlem gününe kadar sadece kolonoskopi için özel olan sıvı gıdalarla beslenilmelidir. Diyetin içeriği mutlaka hekime danışılmalıdır. 48 saat süren sıvı diyetini takiben, işlemden önceki gün hekim tarafından yazılan bağırsak boşaltıcı ilaçlar tarif edilen şekilde ve zamanda kullanılmalıdır. İlaçlar kuvvetli şekilde ishale neden olarak bağırsağı temizlediği için, bu süreçte devam eden sıvı alımı özellikle ilaç alımını takiben artırılmalı ve tıbbi bir engel yok ise 2.5 lt civarında su içilmelidir.
Demir ilaçları, insülinveya aspirin gibi kan sulandırıcı ilaç alan hastaların bu ilaçlar ile ilgili önlemleri, hastalıklarını takip eden doktorları tarafından alınmış, alınmış olarak işleme gelmeleri gerekmektedir. Kalp kapak hastalığı olan hastalarda kolonoskopi ve diğer endoskopik işlemlerden önce, ilgili hekimlerince gerekli antibiyotik profilaksisi sürecinin planlanmış ve usulüne göre uygulanmış olması gerekmektedir. Kan hastalığı olanlar için işlem öncesinde mutlaka ilgili hematoloji hekimlerince uygun tedbirlerin alınmış olması gerekmektedir. Kolonoskopi ve diğer endoskopi işlemlerinin ağır kalp hastalığı, ağır solunum yetmezliği ve yakın zamanda ( son 6 ay içerisinde ) kalp krizi geçiren hastalarda yapılmadığı bilinmelidir. İşlem sırasında "sedo-aneljezi" denen yöntemle ağrı ve şuur düzeyine etkili ilaçlar kullanıldığından, hastalar işleme refakatçi eşliğinde gelmelidir.
Kolonoskopi Nasıl yapılır?
Bağırsak temizliği yapılmış olan hasta endoskopi ünitesine alınır. Hastalıkları var ise alerjik durumları ile ilgili sorgulaması yapılır, nabız, kan basıncı ölçümleri yapılır ve daha sonra sedasyon amacıyla kolundan damar yolu açılır. Hasta sol yanına yatırılır ve kalp atımları ile kan oksijen düzeyi parmağa takılan bir cihaz ile takip edilir. Damardan verilen sedatif ajan (Midazolam ve/veya pethidine HCL) sayesinde hasta genellikle ağrı hissetmez veya çok az gaza bağlı gerginlik hissedebilir. İşlem sırasında hekim gerekli gördüğü hallerde düz kas gevşetici ilaç veya daha kuvvetli ağrı kesici ilaçları damar içi yoldan tatbik edebilir. Aynı işlem bazı durumlarda genel anestezi yolu ile de yapılabilir; ancak bu durumda anestezi uzmanının işlem sırasında hazır bulunması gereklidir. Sol yanına yatırılan hastanın öncelikle makat bölgesi dışarıdan muayene edilir. Daha sonra hekim sağ el işaret parmağı ile anal kanalı muayene eder (rektal tuşe). Sonra kolonoskop yavaş ve dikkatlice anüsten sokularak sırasıyla rektum, rektosigmoid köşe, sigmoid kolon, inen kolon, transvers kolon, çıkan kolon ve "çekum" denilen kalın bağırsak bölümleri geçilerek çekuma ulaşılır. Gereken vakalarda ince bağırsağın son 20cm`lik kısmı incelenir. (Bu işlem Crohn hastalığının tanısı için değerlidir.) Daha sonra kolonoskop çıkarılmaya başlanır ve çıkarken tüm bağırsak incelenir. Kolonoskopi işlem süresi ortalama 20-30 dk civarında olup, bu süre bağırsağın temizlik derecesi, uzunluğu, karın içi operasyon öyküsü, endoskopik tedavi uygulanması ( polip çıkartılması, biyopsi alınması, kanama kontrolu v.b) gibi faktörlerden etkilenerek değişebilmektedir.
İşlem esnasında gerek görülürse patolojik inceleme için biyopsi alınabilir veya ileride sorun çıkarabilecek polip gibi lezyonlar çıkarılabilir. Tüm bu işlemler ağrısızdır; ancak bazı durumlarda yapılan işlem veya tıbbi uygulamadan kaynaklanan kanama bağırsak delinmesi, kan basıncı düşüklüğü, solunum sıkıntısı gibi komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu durumlarda hastanın hastaneye yatırılması, yoğun bakım ünitesine alınması, kan verilmesi ve gerekirse ameliyat edilmesi gibi işlemlerin uygulanabileceği hususu unutulmamalıdır.
Kolonoskopi Sonrası Neler Olur?
Kolonoskopi sonucunu doktorunuz bulguları rapor şeklinde hazırlayıp size bilgi verecektir. Eğer parça (biyopsi) alınmışsa bunun sonucu için birkaç gün beklemek gerekecektir. İşlemde uygulanan ilaçların vücuttan tamamen atılması için ortalama 24 saat geçmesi gerekmektedir. İlaç yan etkileri olan; sersemlik hali, baş dönmesi, göz kararması, karında şişkinlik v.b durumlar olabileceğinden kişinin yakınlarının gözetimi altında ev de istirahat etmesi ve 24 saat boyunca dikkat gerektiren iş ve eylemlerden ( para alışverişi, araba kullanmak, uzun süreli seyahat yapmak v.b) kaçınması gereklidir. İşlem sonrası hasta ağrı hissetmiyor ve kendini iyi hissediyor ise ağız yolu ile beslenmeye başlayabilir. Biyopsi alınması, polip çıkarılması gibi kanama riskini artıran bir işlem uygulanmış ise işlem sonrası 14 gün geçinceye kadar kanı sulandıracak herhangi bir ilaç ( kumadin, aspirin vb) alınmaması gereklidir. Kolonoskopi sonrasında devam eden karın ağrısı, makattan kan gelmesi, fenalık hissi, yaygın kas ağrısı , ateş yükselmesi gibi olağan dışı her durumda ilgili ünite ve doktorun aranması gerekmektedir.
REKTOSİGMOİDOSKOPİ
Rektosigmoidoskopi, kalın bağırsağın rektum ve sigmoid kolon adı verilen son kısımlarının incelenmesine olanak sağlayan bir görüntüleme yöntemidir Bu işlem ucunda ışık ve mikro kamera bulunan ince, yumuşak ve bükülebilen tüp şeklinde bir alet yardımıyla yapılmaktadır.
Rektosigmoidoskopi kalın bağırsak hastalıklarının teşhis ve tedavisinde kullanılmakta olan en güvenilir yöntemdir
Hangi Durumlarda Rektosigmoidoskopi Yapılır ?
- İzah edilemeyen karın ağrısı veya kilo kaybı,
- Uzun süreli ishal veya kabızlık,
- Tedaviye yanıt vermeyen kansızlık,
- Dışkıda kan görülmesi,
- Makattan taze kan gelmesi
- Muayenede makatta ele kitle gelmesi durumunda erken teşhis ve tedavi amacıyla yapılmaktadır.
Rektosigmoidoskopi İşlemine Nasıl Hazırlanılmalıdır ?
İyi bir inceleme için kalın bağırsağın incelenecek olan bölümlerinin tamamen temiz olması gerekmektedir. Bu amaçla endoskopi ünitemizin dinlenme odasında hemşire tarafından lavman uygulaması yapılıp, hasta tuvalete çıktıktan sonra rektosigmoidoskopi işlemine başlanmaktadır. Lavman uygulaması makat yoluyla sıkılan bir ilaç yardımıyla yapılan tamamen ağrısız bir işlemdir.
- Sürekli kullanmanız gereken çoğu ilacı (tansiyon, kalp, tiroid ilaçları gibi) işlemden 3 saat önce az miktarda su ile beraber alınabilir.
- Aspirin kullanılıyorsa işlemden en az 7 gün önce, romatizma ilaçları, demir veya vitamin ilaçları kullanıyorsanız 5 gün önce kesilmelidir.
- Şeker hastalığı nedeniyle veya kan sulandırıcı (Coumadin gibi) ilaç kullanılıyorsa, doktora bilgi verilmelidir.
- Romatizmal kalp kapak hastalığı, geçirilmiş kalp zarı iltihabı (endokardit) varsa veya kalp kapak değişimi yapıldıysa endoskopi öncesi koruyucu antibiyotik kullanılması gerektiği için öncesinde endoskopi hemşiresine bilgi verilmelidir.
Rektosigmoidoskopi İşlemi Nasıl Yapılır ?
Tüm işlemler konusunda deneyimli bir Gastroenteroloji uzmanımız tarafından yapılmaktadır.
Hasta endoskopi odasına alındıktan sonra özel bir hasta önlüğü ve tek kullanımlık kolonoskopi şortu giydirilir, varsa gözlük veya takma dişler çıkarılır. İşlem boyunca sol yana yatar pozisyona getirilir. Damar yoluyla sakinleştirici ve ağrı kesici ilaçlar verilip hasta iyice rahatladıktan sonra, doktor, kolonoskopu anüs yoluyla kalın bağırsağa doğru ilerletir. İşlem esnasında verilen ilaçlar nedeniyle ağrı ve sıkıntı hissedilmez. İşlem bağırsak temizliğinin durumuna, hastalığa ve bağırsak yapısına bağlı olarak yaklaşık 10-15 dakika sürer.
Rektosigmoidoskopi Sonrasında;
İşlem bittikten sonra, sakinleştirici ilaçların etkisi ortadan kalkıncaya kadar dinlenme odasında yaklaşık yarım saat kadar hemşire gözetiminde kalınır.
Rektosigmoidoskopi sırasında bilinçli sedasyon uygulandığından, verilen ilaçlar uyku hali, baş dönmesi ve dikkat dağınıklığı yaratabileceğinden, işlemden sonra en az 24 saat boyunca araba kullanılmamalı ve dikkat gerektiren iş ve eylemlerden uzak durulmalıdır.
İlginizi çekebilecek konular