Bir boğaz ağrısında yutkunma sırasında kaşıntı veya boğazda tahriş oluşumu gözlenir. Boğaz tahrişi farenjitin ilk ve en önemli belirtisidir. Fakat boğaz ağrısı ve farenjit terimleri günümüzde, birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Tekrar eden bir problem olabildiği gibi ani ve akut bir sağlık problemine işaret ediyor olabilir.Farenjit, yutağın yani boğazın arka tarafının tahriş olmasıdır. En yaygın sebepleri arasında soğuk algınlığı veya grip gibi viral enfeksiyonlar bulunmaktadır. Farenjit ayrıca boğazda kaşıntı oluşmasına ve yutkunma zorluklarına neden olabilir.Eğer boğaz ağrısı çekiyorsanız doktorunuzu ziyaret etme zamanı gelmiş demektir. Çoğu durumda farenjit özellikle yılın soğuk zamanlarında oluşur. Boğaz ağrısını tedavi etmenin en iyi yolu da sebebini tespit etmektir. Farenjit genel olarak virüs etkisi ile oluşabildiği gibi bakteriyel etmenlerden dolayı da meydana geliyor olabilir.
Faranjit Neden Olur?
Pek çok viral ve bakteriyel etmenler farenjite sebep olabilmektedir. Bunların arasında;
- Kızamık oluşumu
- Adenovirüs isimli soğuk algınlığına neden olan virüs
- Su çiçeği geçirmiş olmak
- Çocuklarda ayırt edilebilen gürleyen bir öksürük oluşması
- Boğmaca öksürüğünün oluşması, farenjitin genel sebepleri arasında yer almaktadır.
Virüsler en yaygın olarak boğaz ağrısına neden olan etmenlerdir. Farenjitte genellikle soğuk algınlığı veya grip gibi viral enfeksiyonlardan oluşmaktadır. Virüs kaynaklı enfeksiyonlar antibiyotik tedavisine cevap vermezler. Bu yüzden tedavi işlemi için belirtilerin rahatlatılarak azaltılması yoluna gidilmelidir.Farenjit daha nadir de olsa bakteri kaynaklı meydana gelebilir. Bakteriyel enfeksiyonlar da antibiyotik gerektirmektedir. Sık sık soğuk algınlığı ve grip olan kişilerin farenjit olma riski artmaktadır. Bu durum genellikle sağlık personellerinde, çeşitli alerjilere sahip olan kişilerde ve sinüs enfeksiyonu bulunan kişilerde meydana gelmektedir. Sigaraya pasif içici olarak maruz kalmak da farenjit riskini arttıran etmenler arasındadır.
Faranjit Belirtileri Nelerdir?
Faranjit ile alakalı olabilen birtakım belirtiler vardır. Bunlar arasında;
- Hapşırma meydana gelmesi
- Sürekli burun akması
- Baş ağrısı oluşması
- Öksürük hali
- Yorgunluk, halsizlik ve bitkinlik hissinin oluşması
- Çeşitli vücut ağrılarının meydana gelmesi
- Boğazda kuruluk hissi
- Titreme durumu
- Yüksek ateş oluşması yer almaktadır.
Faranjit ile birlikte göğüs rahatsızlığı ve ağrısının oluşması, basınç, sıkışma, tokluk veya göğsün ortasında ağrı oluşması olarak tanımlanabilir. Bazı insanlar faranjit belirtilerini sanki göğüs bir mengene ile sıkıştırılıyormuş veya göğüs üzerinde ağırlık varmış gibi tanımlamaktadır. Diğerleri için ise sindirim sorunu olarak tanımlanır.Faranjitin ciddiyeti, süresi ve tipi pek çok çeşit altında incelenebilir. Asıl önemli olan göğüsteki rahatsızlığın değişen bir ağrı veya yeni oluşan bir ağrı olup olmadığını tanımlamaktır. Yeni veya farklı belirtiler çok daha tehlikeli faranjit oluşumuna veya kalp krizine işaret edebilir.
Farenjit Risk Faktörleri Nelerdir?
Herkes farenjite yakalanabildiği gibi bazı durumlar sizleri bu hastalığa karşı daha duyarlı bir hale getirmektedir. Bunlar;
- Çocuk veya ergenlik çağında olmak bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanan boğaz ağrılarına daha kolay bir şekilde yakalanabilmektedirler.
- Sigara tüketmek veya pasif içici olarak sigara dumanına maruz kalmak ağız, boğaz ve ses tellerine yönelik enfeksiyonları arttırarak farenjit riskini yükseltmektedir.
- Toza, hayvan tüyüne ve diğer çeşitli şeylere karşı alerji sahibi olmak farenjit riskini arttırmaktadır.
- Çalışma ortamı gereği kimyasal tahriş edici maddelere maruz kalmak boğazın tahriş olmasına sebep olmakta ve farenjit oluşumu gerçekleşmektedir.
- AIDS, diyabet, steroid tedavisi, kemoterapi ilaçları kullanmak, stres ve kötü bir yeme alışkanlığına sahip olmak vücut direncini düşürecek ve farenjite yakalanma riskini arttıracaktır.
Farenjit Teşhisi Nasıl Yapılır?
Doktorunuz tarafından uygulanacak birtakım yöntemler ile farenjit teşhisi yapılacaktır. Bunlar;
- Fiziksel test: Eğer farenjit belirtileri yaşıyorsanız, doktorunuz ilk olarak boğazınızı kontrol edecektir. Herhangi bir tıkanıklık, kırmızılık, beyaz veya gri parçalar tespit edilmeye çalışılacaktır. Doktorunuz ayrıca kulaklarınıza ve burnunuza bakarak tıkanma olabilecek lenf düğümlerini kontrol edecektir.
- Boğaz kültürü: Eğer doktorunuz boğaz ağrısı şüphesi içerisinde ise boğaz kültürü alma yoluna gidecektir. Bu örneği alabilmek için pamuklu bir bez kullanacaktır. Çoğu doktor bu testi kendi ofisinde hızlı bir şekilde yapabilmektedir. Bu test sizlere birkaç dakika içerisinde gerekli cevabı verecektir. Bazı durumlarda bu testin laboratuvar ortamında yapılması gerekebilir.
- Kan testi: Eğer doktorunuz farenjitin diğer sebeplerinde şüpheleniyor ise sizlerden bir kan testi isteyebilir. Kolunuzdan veya elinizden çekilen bir kan örneği, laboratuvara test amaçlı gönderilir. Kan sayımı yapıldığında çıkan sonuçlara göre enfeksiyon tipleri belirlenir.
- Alerji testi: Çoğu kişide bulunan alerjik durumlar farenjite sebep olabileceğinden, yapılacak bir alerji testi ile farenjit tespiti yapılabilir.
Farenjit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Eğer farenjite sebep olan etmen bir virüs etkisi ise hastalık yaklaşık olarak 7 gün sürmekte ve herhangi bir tedavi yöntemi gerektirmeden evde tedavi edilebilmektedir.
1.Evde Bakım
Eğer farenjit virüs kaynaklı ise belirtileri azaltmak için ev ortamında yapılabilecek birkaç şey bulunmaktadır. Bunlar arasında bol miktarda su içerek dehidrasyonu önlemek, sıcak su tüketme, nemlendirici kullanma, daha iyi hissedene kadar yatarak dinlenme ve ısıtılmış tuzlu su ile gargara yapmak gelir.
2.İlaç Alımı
Oluşan acı ve ateşi düşürmek ve rahatlatmak için farenjit karşıtı ilaçlar alınabilir. Bunlara örnek olarak ibuprofen ve acetaminophen verilebilir. Ayrıca boğaz kaşıntısını engelleyebilmek için boğaz pastilleri gönül rahatlığı ile kullanılabilir.
3.Antibiyotik
Saymış olduğumuz ilk 2 tedavi yöntemi virüs kaynaklı farenjit tedavisinde kullanılan yöntemlerdir. Ancak nadir bir durumda da olsa meydana gelen bakteriyel farenjit tedavisi, medikal tedavi gerektirmektedir. Bazı durumlarda doktorunuz tarafından antibiyotik verilebilir. Boğaz ağrısına göre en etkili ilaç penisilindir. Asıl önemli olan konu enfeksiyon daha kötü bir hale gelmeden veya tekrar meydana gelmeden önce antibiyotik kullanımıdır. Antibiyotik kullanılan tedavi yönteminde farenjit belirtileri 7-10 gün arasında sürmektedir.
Farenjiti Önleme Yolları
Uygun hijyenik bakımlar çoğu farenjit durumunu önleyebilmektedir.
- Ortak kullanılan yiyecekleri, içecekleri ve mutfak aletlerini kullanmaktan kaçının.
- Kişisel olarak farenjit hastası olan kişilerden uzak durun.
- Yemek yemeden önce ve öksürdükten veya hapşırdıktan sonra ellerinizi daha sık yıkamaya özen gösterin.
- Su veya sabun bulunmayan yerlerde alkol bazlı el temizleme jellerinden kullanın.
- Sigara içmeyin ve pasif içici olarak da sigara dumanına maruz kalmayın.
Bu gibi önlemler alarak farenjiti önleme yoluna gidebilirsiniz. Eğer haftada bir kezden fazla boğaz ağrınız oluyorsa, yüksek bir ateşe sahipseniz, lenf düğümlerinizde tıkanma varsa ve yeni kaşıntılar oluşuyorsa bir an önce doktora giderek medikal önlem almanız gerekmektedir.
