Dışkının yapısındaki değişim pek çok rahatsızlığın tanısında yardımcı unsurlardan biridir. Normal şartlarda dışkının ne çok kalın ne de çok ince olması beklenir. Eğer dışkıda kalınlaşma ya da incelme söz konusuysa çeşitli sağlık sorunlarından şüphe duyulur. Ancak hiçbir şekilde dışkıdaki incelme ya da kalınlaşma direkt olarak bir hastalığın habercisi değildir.Dışkının çapının daralması ve yapısının incelmesi, dışkıda incelme şeklinde ifade edilir. Dışkının çapının daralarak incelmesinin altında yatan pek çok neden olabilir. Dışkının çapındaki daralma problemi; makat çatlağından tutun kabızlığa hatta ve hatta kansere kadar pek çok sağlık probleminin habercisi olabilir.Şayet her dışkılamada, dışkının yapısında incelme söz konusuysa uzman hekime danışmakta fayda vardır.
Dışkıda İncelme Neden Olur?
Yazınının devamında dışkıda incelmenin başlıca nedenlerinden detaylıca bahsedilmektedir.
1-)Kabızlık
Bağırsak hareketlerinin azalması, yavaşlaması olarak bilinen kabızlık; yaygın görülen bir problemdir. Genellikle tüketilen besinlerden, yaşam alışkanlıklarından(hareketsizlik) ve aşırı stresten kaynaklanır. Kabızlığa bağlı olarak dışkının yapısında gözle görülür değişiklikler meydana gelebilir. Bu değişimlerin başında dışkıda sertleşmedir. Buna dışkı çapında daralma yani incelme eşlik edebilir. Karında şişkinlik, hazımlık kabızlığın diğer belirtileridir.
2-)Kullanılan İlaçların Etkisi
Tedavi amaçlı alınan bazı ilaçların yan etkisi olarak dışkı yapısında ve dışkılama sıklığında bir takım değişiklikler meydana gelebilir. Özellikle demir hapı kullanımına bağlı olarak dışkı yapısında incelme sorunu halk arasında sık görülen durumlardan biridir.
3-)Hemoroid
Anüs ve anüs ile bağlantılı sindirim kanalının alt bölümü olan rektumda bulunan damarların iltihaplanması ve şişmesi; hemoroid ya da basur olarak tanımlanır. Damarlar eğer rektumun içindeyse iç basur, dışındaysa bu duruma dış basur adı verilir. Genellikle dışkılama esnasında fazla ıkınmaktan, uzun süre oturmaktan veya vücut ağırlığının fazla olmasına bağlı damarlara çok yük binmesinden kaynaklanmaktadır.Dışkıda incelme hemoroidin sonucu olarak görülebilir. Fakat tek başına yeterli bulgu olduğu söylenemez. Makatta kaşıntı, kanama, ağrı rahatsızlığın başlıca belirtileridir.
4-)Makat Çatlağı
Tıp dilinde anal fissür olarak bilinen makat çatlağı, anüs bölgesinde yırtık oluşması sonucunda baş gösteren bir rahatsızlıktır. Belirtileri basura yani hemoroid bulgularına benzese de bu iki rahatsızlık birbirinden tamamen farklıdır.Farkedilen dışkıdaki incelme, makat çatlağının sonucu olarak gözlenebilir. Eğer dışkının çapındaki daralmaya aşağıda belirtilen semptomlar eşlik ediyorsa, makat çatlağından şüphelenilir.
- Dışkılamanın ardından ağrı ve acı hissi,
- Makatta kaşıntı,
- Makattan gelen kötü kokulu akıntı,
- Tuvalet kağıdında görülen kan
5-)Huzursuz Bağırsak Sendromu
İrritabl bağırsak sendromu olarak bilinen bağırsak sendromu; herhangi bir hastalık olmadan bağırsakların hareketlerinde meydana gelen düzensizlik olarak bilinir. Sindirim sistemi düzenli işleyişinde olmadığından özellikle yemek yedikten sonra kramp hissedilir.Dışkı yapısındaki incelme huzursuz bağırsak sendromunun göstergesi olabilir. Eğer beraberinde aşağıdaki anormallikler söz konusuysa, irritabl bağırsak sendromundan şüphelenilir.
- Dışkılama sıklığında değişim,
- Dışkının yapısında meydana gelen gözle görülür değişimler,
- Dışkılama esnasında ağrı hissi,
- Birden bire dışkılama, dışkılamayı tam olarak kontrol edememe,
- Dışkıda mukus,
- Kabızlık,
- Karında gerginlik ve şişkinlik
6-)Rektum Kanseri
Dışkıda incelme durumunun başlıca sebeplerinden biri; rektum kanseridir. Kalın bağırsaktan anüse doğru açılan alt bölge, rektum olarak isimlendirilir. Rektumda oluşan tümörlü yapı akabindeyse rektum kanseri baş gösterir. Dünyada en sık görülen kanser hastalıklarından olan rektum kanserinin başlıca nedenleri; genetik faktörler, bağırsak polipleri ve makat siğilidir.Dışkı yapısında farkedilen incelmenin rektum kanseri ile ilintili olabileceğini söylemek için daha fazla ipucuna ihtiyaç vardır. Eğer dışkı çapındaki daralmaya aşağıda belirtilen rektum kanseri bulguları eşlik ediyorsa, kanser şüphesinden ötürü doğru tetkik-tedavi için uzman doktora başvurulmalıdır.Rektum kanserinin başlıca belirtileri şunlardır:
- Makattan kan gelmesi,
- Dışkılamada güçlük çekme,
- Dışkı çapında incelme,
- Dışkının tam boşalamaması,
- Dışkılama alışkanlıklarında yaşanan değişim: Dışkılama zamanlarının değişmesi vs.
- İştahsızlık,
- Kabızlık
Diğer Nedenler
- Bağırsak düğümlenmesi,
- Bağırsak polipleri,
- Bağırsak kanseri,
- Makat kanseri,
- Çikolata kistleri(Endometriozis),
- İltihabi bağırsak hastalıkları
Dışkıda incelmenin içerikte anlatıldığı üzere pek çok sağlık sorunuyla alakası olabilir. Kabızlık gibi geçici ve basit sorunlardan kaynaklanabileceği gibi rektum ve makat kanseri gibi çok daha sağlık sorunlarının göstergesi olabilir. Bu yüzden sık tekrar eden dışkı yapısındaki değişimin, ihmal edilmemesinde ve sağlık kuruluşuna gidilmesinde yarar vardır.