Uyumayı herkes çok sever. Yoğun geçen ve insanı yorgun düşüren zor bir günün ardından, rahat yatağınıza yatıp güzel bir uyku çekmek gibisi yoktur. Bu herkesin, her zaman yaptığı bir şeydir. Bütün insanlar, vücutlarını dinlendirebilmek, enerjilerini tekrar toplayabilmek için uykuya ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda uyumak, insan sağlığı için oldukça önemli bir faktördür. Daha doğrusu, yıllardır bize söylenen, uykunun sağlığımıza faydalı olduğu yönünde açıklamalardır. Düzensiz uyku ya da uykuyu yeteri kadar alamamak insanlarda birtakım sağlık problemlerine yol açabilmektedir. İşte tam olarak da bu nedenle, insomnia denilen uyuyamama hastalığı için uygulanan bir sürü tedavi yöntemi bulunmaktadır. Kesin olan şey, uykunun sağlığına dikkat eden her insan için çok önemli bir kavram olmasıdır.Peki ya tam tersini düşünürsek durum nasıl olur? Uykuyu fazla kaçırıp, gereğinden fazla yatakta kalırsak ne olur, bu durum bir problem yaratır mı? Cevabımız, kesinlikle evet. Çok uyumak zararlıdır ve birçok tehlikeli duruma da yol açabilmektedir. Fakat insanlar arasında çok uyumanın zararlı olduğu oldukça yaygın bir bilgi değildir. Birçok insan, insomnianın zararlı bir hastalık olduğunu bilirken, çok uyumanın en az insomnia kadar hatta daha da fazla tehlikeleri ve yan etkileri olduğunu bilmez.İşin kötü tarafı, birçok insan yoğunluktan uyumaya vakit bulamazken, fazla uyumanın aslında bir hastalık sayılabileceğine inanmaz bile. Hatta insanlar, gereğinden fazla uyumayı direk olarak tembellik diye nitelendirirler. Fakat işin aslı, çok uyuma durumu, hipersomnia isminde bir medikal rahatsızlık nedeni ile ortaya çıkabilir. Bu medikal bozukluk, insanların ne kadar dinlenmiş olurlarsa olsunlar gün içerisinde yorgun ve halsiz hissedip, sürekli uyumalarına yol açmaktadır. Aynı zamanda bu hastalık, kişilerin uyudukları sürelerin de oldukça uzun olmasına neden olmaktadır. Bir yetişkin için günlük ortalama sekiz saatlik bir uyku, o kişiye yeterli olmalıdır. Bu saatin üzerinde uyunan her dakika, aslında sağlığınız için zararlıdır. Bu kadar uykunun kişiye fiziksel ve zihinsel birçok zararı bulunmaktadır. Yazımızın devamında, çok fazla uyumanın vücudunuza ve zihninize verdiği zararlardan bahsedeceğiz.
1.Çok Uyumak Depresyona Neden Olabilir
Aslında depresyonla daha çok insomnia yani uyuyamama hastalığı ilişkilendirilmektedir. Fakat çok uyumanın da depresyona neden olduğu kanıtlanmıştır. Depresyonlu insanların yaklaşık % 15’i gereğinden fazla uyumaktadır. Bu durum hastalık için de ayrıca tehlikelidir çünkü depresyonun tedavi yöntemlerinden birisi de uykuyu düzene sokmak ve gerektiği miktarda uyumaktır. Çok uyumak ve depresyon arasındaki ilişki, geçtiğimiz yıllarda ikiz iki kardeş üzerinde yapılan araştırma ile kuvvetlendirilmiştir. Araştırmaya göre ikizlerden günlük sekiz dokuz saat kadar uyuyan kişideki depresyon semptomları gösterme oranı % 29’dur. Diğer kardeş ise günlük dokuz ya da daha fazla saat uyumaktadır ve araştırmanın sonuçlarına göre her gün daha fazla uyuyan bu kişinin depresyon belirtileri gösterme oranı % 49’a çıkmıştır.
2.Çok Uyumak Diyabet Riskini Attırabilir
Yapılan araştırmalara göre, fazla uyku uyumak ya da az uyumak, her iki durumda da diyabet hastalığı riskini arttırmaktadır. Bunun nedeni, uyku düzensizliği anında insülin duyarlılığınızı etkiler ve zayıflatabilir. Bu durum da insülin direncine yol açabilir, yani diyabetin öncü semptomlarından birine.Aynı durum gereğinden fazla uyuma durumunda da görünmektedir. Çok fazla uyumanın da diyabet hastalığı açısından benzer bir etkisi bulunmaktadır. Kanada’da yapılan bilimsel bir araştırmaya göre, günlük dokuz saat ya da fazla uyuyan kişilerde, uzun vadede diyabet hastalığı görülme riski, günlük uykularını önerilen sekiz dokuz saat aralığında yaşayan kişilere nazaran çok daha fazladır.
3.Çok Uyumak Obeziteye Yol Açabilir
Kilo almak, çok fazla uyumanın neden olduğu sağlık problemlerinden biridir. Diyabet ile ilgili araştırmayı yapan bilim adamları, uyku düzensizliği ve kilo alma ilişkisini de incelemişlerdir. Yetişkinler üzerinde yapılan altı yıllık gözlem sonucunda, çok fazla uyumanın kilo almaya yol açtığı gözlemlenmiştir. Aynı durum yeteri kadar uyku alamayanlar için de geçerlidir. Gözlemlenen bu altı yıl içerisinden, uyku saatleri önerilen miktarların altında kalan ya da çok üzerinde olan yetişkinler çok daha fazla kilo alma eğilimi göstermişlerdir. Aynı şekilde yine bu kişiler, yeteri kadar fiziksel aktivitede bulunamamış ve beslenmelerine dikkat etmemişlerdir. Bu kilo alma süreci devamında obezite gibi oldukça tehlikeli bir hastalığa dönüşmektedir.
4.Çok Uyumak ve Kalp Hastalıkları
Çok fazla uyumak ve fazlalık uyku döngüsü göğüs bölgesinde kalp rahatsızlıklarının sebep olduğu ağrı ve diğer birtakım kalp hastalıklarına neden olabilmektedir. Amerika’da 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre, her gece sekiz ya da daha fazla saat uyumak, kalp hastalıklarına yakalanma riskinin artışı ile ilişkilendirilmektedir. Araştırma bünyesinde incelenen 3000 kişiden alınan verilere göre, belirtilen saatlerin üzerinde uyuyan kişilerin kalp hastalıklarına yakalanma riskleri iki kat daha fazladır. Ayrıca başka bir araştırmaya göre her gece 11 saat kadar uyuyan kadınların koroner kalp hastalıklarına yakalanma riski, düzenli uyuyanlara göre % 38 daha fazladır.
5.Hafıza Kaybı ve Beyin Hasarı
Kadınlar üzerinde yapılan ve 16 yıl gibi uzun bir süre boyunca süren bir araştırmanın sonucunda, fazla uyuyan kadınlarda beynin normalde olduğundan çok daha hızlı yaşlandığı sonucu ortaya çıkmıştır. Genel olarak, çok fazla uyuyan kadınlar, normal bir uyku düzeni olan yaşıtlarına göre, beyin yaşı olarak birkaç yıl daha yaşlı oldukları sonucuna ulaşılmıştır.Yapılan bir diğer araştırmada benzer sonuçlar ortaya koymuştur. Günlük uyku saatleri önerilenin üzerinde olan 60 ve 70 yaşlarındaki erkek ve kadınların, normal uyku düzenine sahip yaşıtlarına göre, kavrama ile ilgili beyin fonksiyonlarında ciddi bir düşüş gözlemlenmiştir. Her ne kadar yaş ilerledikçe insanın kavrama yeteneğinin azaldığı bir gerçek olsa da, fazla uyku uyuyan insanlarda bu yeteneğin azalma oranı yaklaşık olarak iki kat daha fazladır. Kavrayış yeteneğindeki bu azalma, beyin fonksiyonlarının normal bir şekilde yerine getirilememesine ve hafıza kayıplarına yol açmaktadır.
6.Çok Uyumak Baş Ağrılarına Sebep Olabilir
Bazı insanlar baş ağrıları çekmeye ya da migrenlere daha duyarlı ve eğilimli olurlar. Çok uyumak, baş ağrısını ve migreni tetikleyen etkenlerden biridir. Araştırmacılar buna sebep olan etkenin, aşırı uyumanın beyindeki nörotransmitterler üzerindeki zararlı etkisi olduğunu düşünmektedirler. Ayrıca, gün içerisinde fazla uyuyup, gece alacakları uykuyu düzensizleşmesine neden olan kişilerde de baş ağrısı ve migrenler görülmektedir. Bu nedenle, baş ağrıları ile uğraşmak istemiyorsanız, düzenli ve belirtilen saatlerde uykunuzu almalısınız.
7.Çok Uyumak Erken Ölümlere Sebep Olabilir
Yaklaşık 1.4 milyon katılımcı üzerinde yapılan 16 farklı araştırmanın sonunda ulaşılan sonuca göre, çok fazla uyumak ya da gereğinden az uyumak, erken ölümlere sebep olabilir. Her gün dokuz saat ya da daha fazla miktarlarda uyuyan kişilerde, uyku düzeni normal olan kişilere göre, belirgin bir şekilde artan ölüm oranları gözlemlenmiştir. Bu durum için net ve spesifik bir etken gösterilmemiştir. Fakat araştırmacıların ulaştığı sonuca göre, çok fazla uyumak, depresyon ve sosyo – ekonomik statü ile alakalıdır. Bu nedenle, bahsettiğimiz faktörlerin, bu kişilerde ölüm oranlarının artması ile bir ilgisi olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.