Çene ağrısı pek çok sebepten kaynaklanabilir ve günlük aktiviteleri olumsuz etkileyebilir. Çenede hissedilen ağrı ve rahatsızlık genellikle temporomandibular eklem (TMJ) bozukluklarından kaynaklanır. Diş sıkma, diş gıcırdatma ve çene yaralanmaları da ağrıya neden olabilir. Tedavi seçenekleri arasında diş teli, splintler, ilaçlar ve fizik tedavi gibi çeşitli yöntemler bulunabilir. Tedavi seçenekleri hakkında daha fazla bilgi için bir diş hekimi veya ağız cerrahına başvurun.
Çene Ağrısı: Sebepler, Belirtiler, Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Çene ağrısı, çene ekleminden veya bu bölgedeki kaslardan kaynaklanıyor olabilir. Çene eklemi (temporomandibular eklem), çene kemiğinin kafatasına bağlandığı bir eklemdir. Eklem iltihabı (artrit), kireçlenme (dejenerasyon) veya travma gibi nedenlere bağlı olarak çene ekleminde ağrı oluşabilir.
Çoğu zaman belirti ve semptomları hafif geçen çene ağrısı kendiliğinden düzelebilir. Ancak devam eden şikayetlerde ilaç tedavisi, fizik tedavi ve hatta nadiren ameliyat gibi tedaviler gerekebilir.
Çene Ağrısı Nedenleri
Çene eklemi (temporomandibular eklem), açma – kapama ve kayma olmak üzere iki farklı şekilde hareket eder. Çene eklemini oluşturan kemikler, kıkırdak doku ile örtülüdür. Eklem içinde ise şok emici görev yapan küçük bir disk yer alır. Bu sayede eklemin hareketi rahat ve akıcı bir şekilde sağlanır. Eklem içinde bulunan diskin yıpranması, eklem kıkırdağının zedelenmesi (kireçlenme veya romatizma nedeniyle) ve travmatik yaralanmalar çene ekleminde ağrıya yol açabilir. Çoğu durumda çene ağrısının kesin nedeni bilinemeyebilir.
Çene Eklem Bozukluğunun Belirtileri
Çenede ağrı veya hassasiyet, çene ekleminde tek tarafta veya her iki tarafta ağrı, kulak içine veya kulak çevresine yayılan ağrı, çiğnemede zorlanma veya ağrı, yüze yayılan ağrı ve sızlama, çene ekleminde kilitlenme veya ağzı açıp kapama sırasında zorlanma, çene hareketi sırasında öğütülme hissi veya çıtlama, bazı kişilerde baş ve boyun ağrısı yapabilir.
Çene Ağrısı Risk Faktörleri
Romatoid artrit, osteoartrit, enfeksiyonlar, diş cerrahisi geçirmek, daha önceden geçirilmiş çene travması, dişleri gıcırdatma alışkanlığı (bruksizm), bazı bağ dokusu hastalıkları ve stres çene ağrısına yol açabilir.
Çene Ağrısının Tanısı ve Tedavisi
Çene eklem bozukluğunun tanısı için hasta öyküsü ve fizik muayene temeldir. Muayene sırasında, doktor çene hareketlerini inceler. Açılıp kapanırken ağrı veya sürtünme hissinin olup olmadığı ve açılma derecesi değerlendirilir. Eklem veya kaslarda hassasiyet olup olmadığı incelenir. Gerekli durumlarda röntgen filmi, MRG (MR görüntüleme) veya BT (bilgisayarlı tomografi) ile kemik ve yumuşak dokular görüntülenebilir. Eklemin fonksiyonelliğini değerlendirmek için ultrasonografi yararlı olabilir. Bazı vakalarda ise tanı koymak için temporomandibular eklem artroskopisi yapılabilir. Bu yöntemde çene eklem aralığına küçük bir kamera ile bakılır.
Çene ağrısı çoğu zaman kendiliğinden geçebilir. Ancak ağrının devam ettiği durumlarda doktora başvurmak gerekir. Doktorunuz, ağrı ve kas spazmını tedavi etmek için ağrı kesici ve iltihap azaltıcı ilaçlar, kas gevşeticiler veya antidepresan grubundan ilaçlar reçete edebilir. Duruş bozukluğu, çene kaslarını sıkma, diş gıcırdatma ve stres gibi sorunların düzeltilmesi çene ağrısının tedavisinde temel adımlardandır. Ağrılı dönemlerde; yiyecekleri küçük parçalara bölüp yemek, yumuşak yiyecekler tercih etmek, yapışkan yiyeceklerden uzak durmak ve sakız çiğnememek dikkat edilmesi gereken diğer hususlardır. Çene kaslarını esnetme ve güçlendirme egzersizleri, masaj, TENS, ultrason, sıcak veya soğuk uygulama gibi fizik tedavi yöntemleri ameliyatsız iyileşmeyi sağlayabilir. Eklem aralığına kortikosteroid enjeksiyonu yapılması, o bölgedeki iltihabı azaltıp iyileşme sağlayabilir. Çene kaslarına botulinum toksin A enjeksiyonu diğer bir tedavi seçeneğidir. Ayrıca, çene ağrısı olan kişiler ağız splintlerinden (oklüzal splint) fayda görebilir. Eğer bu tedavi yöntemleri ile başarı sağlanamaz ise kapalı veya açık ameliyat yapılabilir.
Çene ağrısı ile ilgili olarak belki de en önemli nokta, ağrının şiddetli ve sürekli hale gelmesi durumunda bir doktora başvurmak gerektiğidir. Doktorunuz, çene ağrısı sebeplerinizi, tedavi yöntemlerini ve istirahat, egzersiz veya ilaç almanın yanı sıra yediklerinize nasıl dikkat etmeniz gerektiğini açıklayabilir. Bu sayede çene ağrısı probleminiz hızlı bir şekilde ortadan kalkabilir, siz de rahat bir şekilde hayatınıza devam edebilirsiniz.
