Kıvrımlı bir yapıya sahip olan beyin, insan vücudunun koordinasyon merkezini oluşturmaktadır. Beyin kıvrımlarının arasında bulunan hücreler sayesinde parmak hareketlerinden, matematik işlemlerine kadar tüm hareketleri gerçekleştirmekteyiz. İnsan beyninde 100 milyar civarında nöron yani sinir hücresi bulunmaktadır. Beyin, insanın iletişim ağını oluşturmaktadır.1,3- 1,5 kg ağırlığa sahip olan beyin, vücudun en korunaklı bölgesinde kafatasının içerisinde bulunmaktadır. Muhallebi kıvamında olan beyin zarla çevrilmiştir.
Beynin dış kabuğu olan korteks, beyin hücrelerinin en fazla yer aldığı bölümdür. 3-4 mm kalınlığa sahip olan korteks gri cevher olarak da isimlendirilmektedir. Gri cevherde nöronlar ve destek hücreleri bulunmaktadır. merkezi sinir sistemini kontrol eden beyin, çevresel sinir sistemini yönetmektedir. Zihinsel eylemler de dahil olmak üzere insanın tüm işlevleri beynin komutları sayesinde gerçekleştirilmektedir.
İnsan Beyni 3 Ana Bölümden Oluşur
Beyin oldukça karmaşık ve büyüleyici bir yapıya sahiptir. Genel ayrım yapıldığında ise üç ana bölümden oluşmaktadır: ön beyin, orta beyin, arka beyin. Beyin bu kısımları ayrı işlevler yüklenmesine karşın daima iletişim halindedir.
Ön Beyin Yapısı
Beynin en büyük kısmını ön beyin oluşturmaktadır. Ön beyin sağ ve sol olmak üzere iki parçadan oluşmaktadır. Bu iki ayrı yarı küreler lif bandı ile birbirine bağlıdır. Ön beynin temel işlevleri arasında; konuşma, öğrenme, duygusal tepkiler, karar verme bulunmaktadır. Ön beyin de kendi içerisinde kısımlara ayrılmaktadır.
Talamus; Nöronların duyu organları ile beyin kabuğu arasındaki ilişkisini sağlamaktadır. Ayrıca gözden gelen uyarıcılar talamus sayesinde görme bölgesine yansıtılmaktadır. Aynı durum dokunma, duyma duyuları içinde geçerlidir. Beden tarafından mevcut durumun algılanmasını ve gerekli kısımlara iletilmesini sağlamaktadır.
Hipotalamus; Boyutu kesme şeker ebatlarında olan hipotalamus, talamus ve hipofiz salgı bezı arasında bulunmaktadır. Heyecan ve arzu duyguları, cinsel güdüler, yeme içme bu bölge tarafından denetlenmektedir. Sıcaklığın düştüğü durumlarda, bedeni korumak için önlemler almaktadır. İç bezlerin çalışması, saldırganlık duygusu, uyku davranışları hipotalamus tarafından denetlenmektedir. Salgı bezlerinin denetlenmesi ve uyum içinde çalışmasını sağlamaktadır.
Limbik Sistem; Nöron ağından oluşan limbik sistem, beyin sapı ve ön beyin arasında yer almaktadır. Heyecan yatıştırıcı işlevi de bulunmaktadır. Limbik sisteminde hasar olan hastalar dikkat dağınıklığında ne yapacaklarını hatırlamakta güçlük çekmektedir.
Serebrum; Beynin en gelişmiş yapısı serebrumdur. Beyin sapının üzerinde bulunur ve beynin bütün olarak örter. Serebrumu örten girinti ve çıkıntılardan oluşan yüzeye ise serebral korteks ya da beyin kabuğu denilmektedir.
Beyin Kabuğu; Derin girintilerden ve katlanmalı yapıdan oluşan beyin kabuğu, serebrumun en önemli kısmıdır.
Orta Beyin Yapısı
Arka ve ön beyni birleştiren bölüm orta beyindir. Görme ve işitme eylemlerini yöneten önemli nöronlar bu kısımda bulunmaktadır. beyincik, pons ve omurilik soğanı ile bağlantı kuran kısımdır. Üst kısmında dördüz çıkıntılar denilen yapı bulunmaktadır. Kas ve vücudun duruş şeklini yöneten kısım bu merkezde bulunmaktadır. Hipokampa denilen ve hafızanın odağını oluşturan kısım da orta beyinde yer almaktadır.
Arka Beyin Yapısı
Otonom sistemi araka beyin tarafından kontrol edilmektedir. Arka beyin üç kısımdan oluşmaktadır.
Pons; Köprü vazifesi gören pons, beyin ile omurilik arasındaki mesajları iletmektedir. Uyku için gerekli olan kimyasallar maddeler burada üretilmektedir.
Medulla; Nefes almak, kalp atışı ve kan basıncının da aralarında bulunduğu bir takım hayati refleksleri kontrol etmektedir. Aşırı uyuşturucu madde kullanımı medullanın işleyişini bastırmaktadır. Hal böyle olunca nefes alımı durmaktadır. Uyuşturucu kullanımına bağlı ölümler bu sebepten kaynaklanmaktadır.
Beyincik (Serebellum); Beynin en arka kısmında beyincik bulunmaktadır. Motor hareketler beyincik tarafından kontrol edilmektedir. Klasik şartlanma hareketleri bu kısımda gerçekleşmektedir.
Beyin Fonksiyonları Niçin Durur?
Beyinle ilgili çoğu hastalıklar çözülememiştir. Şizofreni, alzheimer, huntington ve masküler distrofi bu hastalıkların başında gelmektedir. Beynin çalışmayı niçin durdurduğu bilim insanları tarafından saptanamamıştır. Beyin mükemmel bir işleyiş yapısına sahiptir. Günümüzde halen beyinle ilgili bilimsel çalışmalar yapılmaya devam edilmektedir. İnsan beyninin gücü ve sınırları net olarak ortaya konulamamıştır.
Sağ Ve Sol Lob Nedir?
Beyin sağ ve sol lobtan oluşmaktadır. İki kısım da bilgiyi farklı şekillerde işlemektedir. Buna karşın her bireyin bir lobu diğerine göre daha gelişmiştir. Gerçek anlamda verim sağlanabilmesi için her iki kısımın da dengeli şekilde kullanılması gerekmektedir. Beynin az kullanılan kısmı geliştirilmelidir.
Sol Lob; Beynin sol lobu konuşma ve duygu durum merkezini barındırmaktadır. Bu nedenle sağ beyinden daha önemli olarak algılanmaktadır. Matematiksel yetenekler barındırmaktadır.
Sağ Lob; Beynin sağ lobu ise boyut ve hacim değerlendirmelerine yönelmektedir. Bilgi şekil ve hayal gücü ile işlenmektedir.
