Ağız, boğaz ve dil bölgesinde baş gösterebilen küçük beyazımsı pamukçuk halindeki yaralar aft olarak tanımlanmaktadır. Ağız içinde daha çok görülen bu tekrar eden yaralar(aft), ağrı ve sancıya sebebiyet vererek kişinin yaşamını olumsuz yönden etkileyebilmektedir. Halk arasında fazlaca görülebilen aft, kişinin yemek yerken zorlanmasına ve acı çekmesine neden olabilir.Boğazda ve ağızda yaralar halinde çıkabilen aftlar, oluşmadan önceki 1-2 günlük sürede kendini kaşıntı ve kızarıklıklar halinde belli eder. Aftlar; ortası beyaz ve çevresi kırmızı az çukurlu bir yapıdadır. Aşırı stres, endişe gibi basit psikolojik etkenleri neticesinde aftlar oluşabileceği gibi ciddi bağışıklık sistemi rahatsızlıklarının sonucu olarak da görülebilmektedir.
Aft Neden Olur?
Tıp literatüründe “aftöz ülser” şeklinde de ifade edilebilen aftların oluşumunda bir çok etkenin etkisi olabilir;Psikolojik EtkenlerStres, endişe ve kaygı gibi modern çağ hastalıklarının sonucu olarak aftlar baş gösterebilmektedir. Bu psikolojik etkenlerden tamamen kurtulmak mümkün olmasa da, büyük ölçüde azaltabiliriz.Alerjik Durum/ReaksiyonHer bünyede alerjen madde(alerjiyi tetikleyici etken madde) farklılık gösterebilmektedir. Alerjiyi tetikleyici gıdaların tüketilmesi de ağız içinde yara oluşumuna sebebiyet verebilmektedir.Asitli Gıdaların TüketilmesiAğız içinde koruyucu fonksiyonu olan mukozaya zarar verebilecek gıdaların tüketilmesi, aft oluşumuna neden olabilmektedir. Özellikle fazlaca asitli yiyecek ve içecek tüketen kişilerde aft sorununa sık rastlanmaktadır.Kullanılan Diş MacunuDiş temizliği esnasında kullanılan diş macunu içeriğindeki bir takım etken maddeler, tahrişe yol açarak aftların(pamukçuk yaraları) çıkmasına sebebiyet verebilmektedir.B12 Vitamini EksikliğiDengesiz ve sağlıksız öğünleri takiben vücutta vitamin eksiklikleri baş göstermeye başlar. B12 vitamini eksikliği de bunlardan biridir. Farkedilen aft oluşumu, B12 vitamini eksikliğinden kaynaklı olabilir. Doğabilecek aft sorununu önlemek adına sağlıklı ve dengeli beslenme programlarının takip edilmesi önerilir.Bağışıklık Sistemi RahatsızlıklarıŞikayetin altında yatan neden bağışıklık sistemi rahatsızlıkları olabilir. Özellikle bağışıklık mekanizması ile yakından ilgili olan behçet hastalığının belirtisi olarak, aftlar baş göstermiş olabilir. Tek başına behçet hastalığı bulgusu olduğu sonucuna varılamaz. Ağız içinde aftlar ile birlikte gözde iltihaplanma, cinsel organda yara gibi başka sorunlar söz konusuysa behçet hastalığından şüphelenilir. Bu durumda hiç vakit kaybetmeden, doğru tedavi yöntemi için uzman hekime gidilmelidir.
Aft Yaraları Nasıl Geçer?
Aft şikayetinin tedavi yöntemi, neden olan etkenle alakalıdır. Öncelikle yaraların altında yatan neden saptanmalı, ardından tedavi sürecine başlanmalıdır.
- Tüketilen besin alerjisinden kaynaklı aft oluşumu söz konusuysa, alerjen maddeden uzak durulması önerilir
- Bol miktarda asit veya baharat içeren gıda ürünlerinden uzak durulmalıdır
- aft oluşumu vitamin eksikliğinden kaynaklıysa, vitamin destek ürünleri ile şikayet ortadan kaldırılabilir
“Boğazda iltihap ve ağızda iltihaplı yaralar” şikayeti aft oluşumunun habercisi olabileceğinden, kesinlikle ihmal edilmemelidir. Gerekli tetkik ve muayene için uzmana başvurulmalıdır.