Vücutta farklı bölgelerde ortaya çıkan iltihaplı şişliklere çıban adı verilir. Bu çıbanlar genel olarak kol altı, sırt bölgesi ya da kasıklarda ortaya çıkar. Farklı türlerdeki bakterilerin neden olduğu çıbanların tedavisi de çeşitlerine göre değişiklik gösterir. Bu yazımızda sizlerle koltuk atı, sırt, kol, kasık ve kalçada çıkan çıban çeşitleri hakkında bilgiler vereceğiz.Çıban genel anlamda ciltte meydana gelen iltihaplı şişliklere verilen addır. Çeşidine göre büyüklükleri, nedenleri, tedavisi ve etkisi değişen bu çıbanlar mutlaka tedavi edilmelidir. Kıl köklerinden giren ve vücudun bağışıklığına göre farklı sürelerde çıbana neden olan bakteriler, tedavi edilmediğinde daha hızlı ilerleyip birden fazla çıbana da neden olabilir.Daha çok bağışıklık sistemi güçsüz olan kişilerde ortaya çıkan çıbanların en tehlikelileri dudak ve yüz bölgesinde ortaya çıkanlarıdır. Diğer bölgelerdekine oranla daha iltihaplı olan bu çıbanlar, tedavi edilirken de daha özel ilaçlar ve yöntemler denenmelidir.Vücudunuzda yer alan iltihaplı bezelerin gerçek çıban olup olmadığını bazı belirtilerden anlayabilirsiniz. Çıban nasıl olur sorusuna cevap olarak;
- Hafif kızarıklık şeklinde başlar
- İçi iltihaplı ve sert bir bezedir
- Üzerine doknulduğunda sert gelir ve acı verir
- Çoğu zaman ateş yükselmesine neden olur
- Yanma ve batma şeklinde rahatsızlık verir, maddelerini verebiliriz.
Çıban Çeşitleri Nelerdir?
Değişik tür bakterilerin neden olduğu çıban türleri vardır. Bu çıbanların belirtileri, büyüklükleri ve tedavisi de farklıdır. Aşağıda, en fazla görülen çıban çeşitleri ve bu çıbanlar hakkında detayları sizler için paylaştık. Kan Çıbanı: Genel olarak stafilokok adlı mikroorganizmanın neden olduğu kan çıbanı, en fazla giysilerin temas ettiği bölgelerde görülür.Ciltte ilk olarak kırmızı kaşıntı olarak ortaya çıkar. İlerledikçe kaşıntı çoğalır ve bölgede şişlik başlar. Şişlik ile birlikte kaşıntının yerini acı ve yanma alır. El ile dokunulduğunda sertlik ve ısı hissedilir. Kan çıbanı oluşumuna neden olan bakteriler tedavi edilmediğinde vücudun başka bölgelerine sıçrayabilir.Kemik iltihabı, böbrek iltihabı, vücudun başka bölgelerinde apseye neden olabilen bu bakteriler, çıban olgunlaştıktan sonra sıkılarak irin ile birlikte vücuttan uzaklaştırılmalıdır.Kör Çıban: Uzun süre cilt üzerinde iyileşme göstermeden var olan çıban türüdür. Daha çok ense, boyun, sırt ve yüz bölgesinde görülür. Kör çıban içindeki irinin çıban olgunlaştıktan sonra sıkılarak çıkarılması gerekir. Bu aşamada ellerin temiz olması, cildin hijyeninin sağlanması gerekir. Sıkma aşamasından sonra çıbanın üzerinin kabuk tutması ve iyileşme aşamasında bölgenin yine temiz tutulması gerekir. Gerekli ise özel merhem ve losyonların da kullanılması gerekebilir.Kara Çıban: Basilus antrasis isimli bakterinin neden olduğu kara çıbanın bulaşıcı özelliği vardır. Sığır, koyun, dana, kuzu gibi insanların besledikleri hayvanlarda aniden ortaya çıkan bu çıbanlar, hayvandan insana bulaşma özelliğindedir. Şarbon olarak da bilinen bu rahatsızlık, insanlarda ve hayvanlarda ölüme neden olabilir. Ölüm sonrasında da bulaşma özelliği nedeni ile kara çıban sonucu ölümlerde otopsi yapılmaz.En önemli belirtisi kanın pıhtılaşma özelliğini bozması olan hastalık nedeni ile ölümlerin öncesi ve sonrasında makat, ağız ve burun bölgesinden kanlı akıntı gelir. İnsanlarda iç organ şarbonu ve deri şarbonu olarak ikiye ayrılır. Deri şarbonuna aynı zamanda şark çıbanı adı da verilir.Vücutta koltuk altında çıban çıkması durumunda kişinin çok canı yanabilir. Tedavi için ilk olarak bölgenin terlemesinin engellenmesi, ardından uygun ilaçların kullanılması gerekir. Kalçada çıban durumunda ise mutlaka doktor kontrolü gereklidir.