Egzersize Bağlı Bronkospazm (EBB) Nedir?
Egzersize Bağlı Bronkospazm veya EBB, egzersize bağlı astım olarak yıllardır bilinen terimin tercih edilen adıdır. Fiziksel aktivite sonucunda hava yolları daraldığında semptomlar gelişir. Astımı olan kişilerin yüzde 90’ı da EBB’ye sahiptir, ancak EBB’li herkesin astımı yoktur. Kros kayağı, artistik patinaj ve buz hokeyi gibi sporlarda Olimpiyat madalyası kazananları da dahil olmak üzere birçok elit ve birinci sınıf sporcu EBB’ye sahiptir. EBB onları geride tutmadı bu yüzden sizi de engellememeli.
Belirtileri
Belirtiler genellikle egzersize başladıktan birkaç dakika sonra ortaya çıkar ve egzersizinizi bitirdikten sonra 10 ila 15 dakika devam edebilir. Herkes bu semptomları yaşayabilir (özellikle formda olmayan biri), ancak EBB ile bunlar daha şiddetlidir. Çocuklarda fiziksel aktiviteden sonra hırıltılı soluma genellikle astımın ilk belirtisidir.EBB’nin yaygın semptomları şunları içerir:Nefes darlığı veya hırıltılı solunumAzalan dayanıklılıkGöğüste gerginlikÖksürükMide bulantısıBoğaz ağrısıBir spor salonunda egzersiz yaparken veya yarışırken, parfüm, temizlik malzemeleri, boya ve hatta halı bile tetikleyiciler arasında olabilir.Yıllardır soğuk hava solumanın EBB’yi daha da kötüleştirdiği düşünülürken, daha yeni yapılan araştırmalar gösteriyor ki tetikleyicinin sıcaklıktan ziyade havanın kuruluğu olduğunu gösteriyor. Soğuk hava tipik olarak ılık havadan daha az nem içerir ve hızlı solunan kuru hava bronşiyal tüpleri kurutarak bunların daralmasına ve hava akışını kısıtlamasına neden olur.EBB semptomlarına neden olma olasılığı en yüksek olan sporlar ve aktiviteler, sürekli aktivite gerektirir veya soğuk havada yapılır. Bunlar futbol, basketbol, uzun mesafe koşu vb.EBB semptomlarına neden olma olasılığı en düşük olan faaliyetler arasında yürüyüş, yürüyüş ve eğlence amaçlı bisiklet veya kısa süreli faaliyetler gerektiren sporlar yer alır. Bunlar voleybol, jimnastik, beyzbol, güreş, golf, yüzme, futbol ve kısa mesafeli atletizm ve saha sporlarını içerir. Bazı yüzme etkinlikleri sürekli aktivite gerektirebilir, ancak sudaki sıcaklık ve nem, EBB’li kişilerin nefes almasını kolaylaştırır.
Tedavi
Tedavi, İnflamatuvar proçeslerin kontrol edildiği ve temel solunum fonksiyonlarının korunduğu günlük ilaçları, egzersiz öncesi proflaktik ilaç kullanımını ve refrakter periyodu içerisine alır. Bu amaçla;b2 agonistler,Kortikosteroid inhalasyonu,Kromolin bileşikleri,Lökotrien inhibitörleri tedavi için kullanılıyor.Sporculara EBB sebebiyle reçete hazırlarken, hastalık değil hasta vardır prensibi göz önünde tutulmalı ve bireye özgü tedavi protokolleri yazılmalıdır. İlaç Dışı Tedavi Seçeneği EBB görülen bireylerde, egzersiz öncesi ısınma periyodunun uzun tutulması ile EBB semptomlarının şiddeti azaltılabilir, hatta hafif seyir gösteren bireylerde semptomlar ortadan kaldırılabilir. Egzersiz öncesi ısınmanın iyi yapılması havanın nem ve ısısına adaptasyon sağlayarak bronkospazm reaksiyonu gelişmesini engelleyebilir. İlaç dışı tedavi aşağıda belirtilen önlemleri içerir:Özellikle soğuk havalarda maske takılması ya da bandana giyilmesi,İnspirasyon havasının nem ve ısısının düzenlenmesi için burundan nefes alıp vermenin önemi,Havada kirlilik oranının arttığı zamanlarda egzersiz yapılmaması,Soğuk ortamda yapılan egzersizler sonucu hava yollarının hızla tekrar ısınmasının önlenmesi, soğuk ortamdan sıcak ortama tedrici geçiş,EBB gelişmesini indüklemeyen aktivitelerin seçimi.