2014 Nobel Tıp Ödülü: Beynimizdeki GPS sistemi
Nerede olduğumuzu nasıl biliyoruz ve yönümüzü nasıl buluyoruz? Bu yıl Nobel Tıp Ödülü’nü kazanan bilim adamları bu soruları cevaplıyor.
Her yıl fizik, kimya, tıp, edebiyat, barış ve ekonomi dallarında verilen Nobel Ödülleri, 113. kez sahiplerini buldu. 2014 Nobel Tıp Ödülü, insan beynindeki konumlandırma sistemini bulan üç bilim adamına verildi.İngiliz araştırmacı Prof. John O’Keefe ile Norveçli karı-koca Prof. May-Britt Moser ve Prof. Edvard Moser ödülü paylaştı.İnsan beynindeki GPS sistemiNerede olduğumuzu nasıl biliyoruz? Bir yerden bir yere giden yolu nasıl buluyoruz ve bu yolu daha sonra nasıl anımsıyoruz? Beynimizde bir tür GPS; yani konum ve yön bulma sistemi olduğunu gösteren araştırma, bu soruları yanıtlıyor.Nobel komitesi konuyla ilgili olarak: “Bu buluş, filozofları ve bilim adamlarını yüz yıllardır uğraştıran bir problemi çözdü.” açıklamasını yaptı.Prof. O’Keefe, bulunduğumuz konuma göre beynimizde farklı sinir hücrelerinin çalıştığını buldu. Bu hücreler beynimizdeki bir tür harita işlevi görüyor. Moser çifti ise mesafe ve yön bulmada rol oynayan beyin hücrelerini buldu.Bu iki ayrı hücre grubu bir arada çalışarak insan beynindeki GPS sistemini oluşturuyor. Alzheimer hastalığı veya demans gibi hastalıklar beyindeki bu sistemin hasar görmesine neden oluyor. Bu buluş sayesinde Alzheimer hastalarının neden çevrelerini tanımakta ve yön bulmakta zorlandıklarını daha iyi anlayabileceğiz.