Otizm nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Otizm nedir?

Otizm spektrum bozukluğu (OSB), bir grup nörogelişimsel bozukluğu tanımlamak için kullanılan geniş bir terimdir.Bu bozukluklar, iletişim ve sosyal etkileşimle ilgili bozukluklardır. OSB’li kişilerde genelde kısıtlı, tekrarlayan ve klişe (sıradan) ilgi alanları veya davranış kalıpları görülür.OSB, ırk, kültür veya ekonomik geçmiş dikkate alınmaksızın dünyanın her yerindeki bireylerde bulunur. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) Güvenilir Kaynak’a göre, otizm erkeklerde kızlara göre 4’e 1 oranla daha sık görülür.OSB vakalarının artmakta olduğuna dair bazı göstergeler var. Bazıları bu artışı çevresel faktörlere bağlamaktadır fakat uzmanlar vakalarda gerçek bir artış mı yoksa sadece daha sık teşhis mi olduğunu tartışmaktadırlar.

Otizmin belirtileri nelerdir?

Otizm semptomları tipik olarak erken çocukluk döneminde, 12 ila 24 aylıkken açıkça ortaya çıkar. Bunun yanında, semptomlar daha erken veya daha sonra da ortaya çıkabilir.DSM-5, otizmin semptomlarını iki kategoriye ayırır:1. İletişim ve sosyal etkileşimle ilgili sorunlar

1. Duyguları paylaşma, ilgi alanlarını paylaşma veya konuşmayı sürdürmede zorluklar gibi iletişim sorunları
2. göz temasını sürdürme veya beden dilini okuma gibi sözlü olmayan iletişim sorunları
3. ilişkileri geliştirme ve sürdürmede zorluklar

2.Kısıtlanmış veya tekrarlayan davranış veya faaliyet kalıpları şunları içerir:

1. tekrarlayan hareketler veya konuşma kalıpları
2. belirli rutinlere veya davranışlara katı bağlılık
3. belirli bir sese olumsuz tepki verme gibi çevrelerinden gelen belirli duyusal bilgilere duyarlılıkta artış veya azalma
4. sabit ilgi alanları veya meşguliyetler

Bireyler her kategoride değerlendirilir ve semptomlarının şiddeti not edilir.Bir OSB teşhisi almak için, bir kişi birinci kategorideki üç semptomun tümünü ve ikinci kategorideki en az iki semptomu göstermelidir.

Otizme ne sebep olur?

OSB’nin kesin nedeni bilinmemektedir ancak şüphelenilen bazı risk faktörleri vardır.Otizm için şüpheli risk faktörlerinden bazıları şunlardır:

1. Otizmli yakın bir aile üyesine sahip olmak
2. Genetik mutasyonlar
3. Kırılgan X sendromu ve diğer genetik bozukluklar
4. Düşük doğum ağırlığı
5. Metabolik dengesizlikler
6. Ağır metallere ve çevresel toksinlere maruz kalma
7. Viral enfeksiyon geçmişi
8. Valproik asit (Depakene) veya talidomide (Thalomid) ilaçlara fetal maruziyet

Ulusal Nörolojik Bozukluklar ve İnme Enstitüsü’ne (NINDS) göre, hem genetik hem de çevre, bir kişinin otizm geliştirip geliştirmediğini belirleyebilen faktörlerdir.

Otizm nasıl tedavi edilir?

Otizmin “tedavisi” yoktur, ancak terapiler ve diğer tedavi konuları insanların daha iyi hissetmelerine veya semptomlarını hafifletmelerine yardımcı olabilir.Birçok tedavi yaklaşımı aşağıdaki gibi tedavileri içerir:

1. davranışsal terapi
2. oyun terapisi
3. İş terapisi
4. Fizik Tedavi
5. Konuşma terapisi

Spektrumdaki bazı insanlar belirli yaklaşımlara iyi yanıt verirken, diğerleri olmayabilir.Alternatif tedaviler:

1. Yüksek doz vitaminler
2. Metallerin vücuttan atılmasını içeren şelasyon tedavisi
3. Hiperbarik oksijen tedavisi
4. Melatonin (uyku sorunlarını gidermek için)

Diyetin otizm üzerinde etkisi olabilir mi?

OSB’li insanlar için tasarlanmış özel bir diyet yoktur. Bunun yanında, bazı otizm savunucuları, davranış sorunlarını en aza indirmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olmanın bir yolu olarak beslenme değişikliklerini araştırmaktadır.Otizm diyetinde yapay katkı maddelerinden kaçınılmalıdır. Bunlara koruyucular, renkler ve tatlandırıcılar dahildir.Bir otizm diyeti bunun yerine bütün yiyeceklere odaklanabilir, örneğin:

1. taze meyve ve sebzeler
2. yağsız kümes hayvanları
3. balık
4. doymamış yağlar
5. çok fazla su

Bazı otizm savunucuları da glütensiz beslenmeyi önerir. Bu savunucular, glütenin OSB’li bazı kişilerde iltihaplanma ve olumsuz vücut reaksiyonları yarattığına inanıyor. Bununla birlikte, bilimsel araştırmalar otizm, glüten ve kazein olarak bilinen başka bir protein arasındaki ilişki konusunda yetersizdir.