Kalsitonin tiroit de bulunan C hücreleri tarafından salgılanmış olan bir hormondur. Kalsitonin kanda bulunan kalsiyum miktarını dengeleyerek kemiklerin kırılmasını engeller. T3 ve T4 hormonların salgılanmasına yardım ederek vücutta bulunan metabolizmayı kontrol altına alır. Medluller tiroit kanseri, C hücre hiperplazisi ve akciğer kanseri gibi durumlarda kalsitonin miktarı yüksek çıkmaktadır.Kalsitonin genel olarak kemikleri üzerinde etki yapmaktadır. Kalsitonin etkisi nedeniyle kanda bulunan kalsiyum kemiklerde depolanmaya başlar. Kalsitonin hormonu tiroit bezi tarafından hazırlanmış olan bir hormon çeşididir ve bu hormon kan içerisinde bulunan kalsiyum miktarını düşürmektedir.Kalsiyum insan vücudunda bulunan kemiklerin sertliğine etkilidir. Parathormon paratiroid bezleri tarafından salgılanır. Bu hormon kalsitonin hormonuna yan etki gösterir.Diğer yandan CA metabolizmayı etkiler. Hormon 32 adet aminoasittik polipti den oluşmaktadır. İnsan vücudunda bulunan tiroit bezleri C hücrelerinin destek vermesi sonucu ile üretilir. Kanda bulunan CA dengesinin aşağıya çekilmesini sağlar.Hormon salgılanması nedeniyle kan içinde bulunan kalsiyum oranında anormal yükselme durumunda uyarı vermektedir. Bu nedenle kalsitonin salgısında artış olmaktadır. Hücreler hormon etkinliğinden kurtulmuş olmaktadır. Bu durumda hormonun etkileri tamamen ortadan kalkmış durumdadır. Bu durumda böbreklerde fosforun atışı hızlı bir şekilde yapılır.Meydana gelen bu artış ile kemiklerde büyük bir sertleşme oluşur. Bundan dolayı kemikler çok güçlü bir durum alır. Kemiklerin güçlü olması durumunda insan vücudunun direnci artış gösterir. Diğer yandan hormonun böbrekler içerisinde yeniden emilimi ve bağırsaklarda bulunan CA emilimi düşürülmektedir.Yeni doğanlar da ve hamile kişilerde kalsitonin normalin üzerinde olur. Bu durumlarda genel olarak doktorlar tarafından sizlere bilgilendirme gerçekleşecektir. Bir sorun teşkil etmesi gibi durumunda doktor tetkiklere başlar.
Kalsitonin Nedir?
Bilindiği gibi kemikler kalsiyum deposu olmaktadır. Kalsiyumun kana geçmesi belirli hormonların kontrolü altında olmaktadır. kalsitonin kemiklerde meydana gelen yıkımların nedeni olan sorumlu hücrelere direkt etki eder. Kalsitonin kemik yıkımını azaltan bir hormon olma özelliği taşımaktadır.Özellikle bazı kanser türlerinin tanısında kullanılmaktadır. Kalsitonin tiroit bezinde bulunan ’’C hücreleri’’ tarafından üretilmiş olan bir hormondur. Ana faaliyetleri kemik üzerindedir,kemik içerisinde kalsiyum ve fosfat birikimini artırır,kandaki seviyelerini düşürür. Genel olarak medluller tarafından üretilmiş olan kanın görevi kan içerisinde bulunan kalsiyum düzeyini düşürmektir.Paratiroid hormonun hareketlerine karşı salgılama görevi yapar. Paratiroid hormonu ve K vitamininin aksine hareket eder. Kalsitonin, osteoklast fonksiyonunu kısıtlaması nedeniyle kemik erimesi yavaşlama gösterir. Tiroit bezi vücudumuzda bulunan hormonların çalışmasına yardımcı olur.Tiroit bezi günlük hayatın birçok yönünü etkilemekte olan bazı hormonların üretiminden ve kontrol altına alınmasından sorumlu olmaktadır. Kalsitonin de tiroid bezinin denetimi altında olan çok kritik hormonlardan birisi olmaktadır.Kalsitonin yüksekliği nedenleri olarak gösterilmektedir;
- Akciğer kanserlerinin bazı türleri
- Kronik böbrek yetmezliği
- Hamilelik
- Kan kanseri
- Pankreas adacık hücre tümörleri
- Meme, pankreas ve akciğer kanserleri
- Elli son sendromu
- Otomum tiroidi
- Büyük hücreli ve küçük hücreli kanser çeşitleri
- Prostat ve meme kanseri
- Mastositoz ve çeşitli nöroendokrin tümörleri
- Medluller tiroit
- Anemi
- Siroz
- Tiroidit
- APUD hücreli tümörler
- Akciğer hastalıkları
Kalsitonin yüksekliğinin tedavisinde dâhiliye doktoruna başvurulması gerekir. Doktor bazı kontroller yaparak bu sonuca göre gerekli tedaviyi uygulayacaktır.
Kalsitonin Ne İşe Yarar?
Kalsitonin hormonunun insan vücudundaki görevleri şunlardır.
- Kan içerisinde bulunan fosfor, kalsiyum ve madensel tuz miktarını ayarlamada görevlidir.
- Vücutta bulunan kemiklerin sertleşmesine katkı sağlar.
- Kalsitonin eksikliğinin olması kanda bulunan madensel tuzlar kemiklere geçemez ve kemik erimesi ortaya çıkar.
- T3 veT4 hormonların salgılanmasına yardım ederek vücutta bulunan metabolizmayı kontrol altına alır.
- Kalsitonin kemikte kalsiyum çözülmesini ve kemiklerin zayıflamasını engellediği için, hiperkalsemi, osteopros ve paget hastalığı gibi kemik hastalıklarının iyileştirilmesinde ilaç olarak verilmektedir.
Kalsitonin normal değerleri şu oranlardır;
- Erkeklerde 19 pg/ml altında olması gerekir.
- Kadınlarda ise 14 pg/ml altında olması gerekir.
Kalsiyum infüzyonunda
- Erkeklerde 190 pg/ml altında olması gerekir.
- Kadınlarda 130 pg/ml altında olması gerekir.
Pentagastrin in füzyonunda;
- Erkeklerde 110 pg/ml altında olması gerekir.
- Kadınlarda 35pg/ml altında olması gerekir.
Kalsitonin düşüklüğü ortaya çıkarsa kemiklerde gelişme olmaz. Kalsitinin düzeyi erkeklerde kadınlara göre daha fazladır.Kadınlarda meydana gelen menopoz sonrası östrojen düzeyinin azalması, kalsitonin düzeyinde azalmaya sebep olur. Dışarıdan östrojen verildiği vakit bu durum düzelir. Kalsitonin etkilerinin kalıcı olması ilaca karşı belirli zaman içerisinde direnç gelişmediği görülmüştür.Kalsitonin günaşırı veya haftada 3 defa parenteral yolla veya subkutan enjeksiyon, burun spreyi şeklinde kullanırlar. Nazal mukoza alındığında hızlı bir şekilde emilim sağlanır. D vitamini eksikliği yetişkinlerde osteomalazi, çocuklarda ise raşitizm yani kemik erimesi ortaya çıkar.
Kalsitonin İçeren İlaçlar Nelerdir?
Kalsitonin maddesine bulunduran ilaçlar şunlardır.
- Biocalcın 200 IU 1×1 28 doz nazal sprey
- Biocalcın 200 IU 1×1 14 doz nazal sprey prosp
- Mıacalcıc 100 IU 5 ampul
- Miacalcic 200 IU 28 doz nazal sprey
- Calsynar 200 IU 28 doz nazal sprey
- Nylex 200 IU (2 ML 14 DOZ) nazal sprey
- Nylex 200 IU (4ML 28 DOZ) nazal sprey
- Tonocalcın 100 IU IM/IV SC COZ. İçeren 5 ampul
- Tonacalcın burun spreyi 100 IU 3,5 ml 28 doz
- Tonocalcin burun spreyi 200 IU 14 doz
- Tonocalcin burun spreyi 200 IU 28 doz
Kalsitonin ampul kemik erimesine ve kemik kırılmalarına karşı kullanılan iğneli bir ilaçtır. Hasta olan kişilere iğne şeklinde vurularak tedavi edilmektedir.Kalsitonin kalsiyum yoğunluğunu azaltmasından dolayı kalsiyumun kemiklerde birikmesi sağlanır.
Kalsitonin Testi Neden Yapılır?
Kalsitonin testi şu amaçla yapılmaktadır. kalsitonin testi bazı kanser çeşitlerinden şüpheli olunduğu zaman medluller tiroit karışımların teşhisinde ve kalsiyum metabolizmasını değerlendirmelerinde yapılmaktadır. Diğer yandan medluller tiroid kanseri ve C- hücre hiperplazisi teşhisinde ve takibine yardımcı olmaktadır.MEN 2 Tehlikesi taşımakta olan kişilerin tespitini yapmak için bu test yapılması istenmektedir. Tiroit medlulleri kanser teşhisi kişilerle tedavi yanıtını değerlendirmek için kalsitonin testi yapılmaktadır. Tiroit kanserinden ameliyat olan bir kişi ameliyattan sonra kan seviyesinde düşme olduğu vakit tedavinin iyi olduğu anlamına geliyor. Bunun tersi de olabilir.Ameliyattan önce değerlerin yüksek olması hastalığın ilerlemesini gösterir. Tiroit medlulleri kanseri olan kişilerin yaklaşık yüzde otuzunda kan kalsitonin değerleri normal olmaktadır. Kalsitonin hormonu kemiklerin hasar görmelerinde yani kemik erimesinde tedavi amaçla kullanılır. Diğer yandan kalsiyumu düşürdüğü için kalsiyumun yükselmesi için kullanılır. Kalsiyum yükselmesi son derece önemlidir.
