Kafein pek çok bitkide bulunan “metilksantin” isimli bileşene verilen addır. Siyah çay, yeşil çay, kahve, kolalı içecekler ve çikolata gibi yiyecek ve içeceklerde bulunan etkin bir maddedir. Sinirsel iletişimin gerçekleştiği snapsları doğrudan etkiler ve zihni dinç ve uyanık tutar. Aynı zamanda merkezi sinir sistemine de etki eder, beyne giden ve beyinden gelen mesajları da hızlandırır. Eğer aşırı tüketilmezse, zararı olan bir madde değildir.Kafein ne demek sorusu akla hemen bağımlılığı ve yoksunluğu getirir. Günlük miktarının sınırı kişiden kişiye göre değişir. Yetişkinlerde günlük miktarının günde 300 mg. yani ortalama 3-4 fincan kahve ile 5-6 bardak çay olduğu belirtilmiştir. Kafein alındıktan yaklaşık 1 saat sonra kanda en yüksek seviyeye erişir ve kanda 4 ila 6 saat kalır. Vücutta birikme yapmaz, idrar ve dışkı yolu ile dışarı atılır.
Kafein Ne İşe Yarar?
- Sakinleştirici bir etkisi vardır.
- Dikkat artırır.
- Yorgunluğu azaltır
- Metabolizmayı hızlandırır, yağ yakımına da destek olur
- Beyindeki kan damarlarını daraltır, bu yüzden de bazı migren ağrılarına iyi gelir.
- Hafızayı güçlendirir
- Merkezi sinir sistemin zayıflatan bazı ilaçları dengeler.
- Dikkati artırır ve yorgunluğu alır.
- Entelektüel performansı artırır
- Solunum yollarını rahatlatır ve astım krizlerini azaltır.
- Bağırsakları yumuşatır ve çalıştırır
- Uyarıcı etkisi sayesinde uyanık kalmanızı sağlar
- Parkinson hastalığına yakalanmayı önler
- Felç ve inme riskini %25 azaltır
- Karaciğer hastalıklarına yakalanma riskini düşürür
- Karaciğer sirozu olan kişiler her gün 3 fincan kahve içerek daha uzun yaşayabilir.
- Cilt kanseri riskini azaltır.
Kafein Zararları Nelerdir?
- Migrenin tetiklenmesine neden olur
- Depresyon, sinirlilik ve uykusuzluk yapabilir
- Kalp problemi olan kişilerde kalp ritim bozukluğu yapabilir
- Çarpıntı yapar çünkü metabolizmayı hızlandırıcı etkisi vardır.
- Yemek sırasında ve yemeğin hemen sonrasında tüketildiğinde kandaki çinko ve demirin emilimini azaltır.
- Fazla miktarda tüketildiğinde midedeki asit salgısını artırarak gastrite sebep olur.
Kafein Nelerde Bulunur?
Kafein doğadaki birtakım bitkilerin yapısında doğal olarak bulunmaktadır. Ama yapay olarak da üretilir, hazır içeceklere ve yiyeceklere de ilave edilmektedir.
İçeriğinde Kafein Barındıran Gıdalar
- Kahve
- Kafeinsiz Kahve
- Siyah çay
- Yeşil çay
- Kakao çekirdekleri
- Bitter çikolata
- Kahve ve kakao içeren dondurmalar
- Diyet türündeki alkolsüz içecekler
- Paraguay çayı
Bazı besin ve sıvılarda doğal kafein bulunmaz ama sonradan eklenir. Bu yiyecek ve içeceklerin de kafein oranları yüksektir. O besin ve içecekleri şöyle sıralayabiliriz:
- Kola
- Meyve aromalı soda
- Enerji içecekleri
- Likörler
- Yapay tatlandırıcı içeren ve düşük kalorili içecekler
- Tatlı ve şekerlemeler
- Hazır satın alınan kurabiyeler
- Kakao ve kahve içeren hazır pudingler
- Milk shakeler
- Jelibon şekerleme
- Lolipop
- Hazır Hindistan cevizi suyu
Kafein Bağımlılığı Nedir?
Her gün düzenli ve normalin üstü miktarda kafein almaya alışın olan kişilerde meydana gelen fiziksel bağımlılığa kafein bağımlılığı deniliyor.Kafein, dünyadaki en yaygın psikoaktif uyuşturucu olarak biliniyor. Hafızayı hızlandıran, konsantrasyon sağlayan, zindelik ve enerji veren ,bağımlılık yapabilen bir maddedir. Ve yoksunluğu durumunda vücut birtakım sinyaller veriyor. Bağımlılıktan kurtulmak pekala mümkündür. Tüketiminizi yavaş yavaş azaltabilirsiniz.Alınmadığında Yaşanan Durumlar
- Baş ağrısı,
- Konsantrasyon güçlüğü,
- Asabiyet,
- Yorgunluk,
- Uyuşukluk,
- Depresif ruh hali
Kafein Etkileri Nelerdir?
Keyifle içtiğiniz o enfes kahveler, keskin tadı damaktan uzun süre gitmeyen ve adeta mutluluk pompalayan bitter çikolatalar, şifa niyetine içtiğiniz siyah ve yeşil çaylar, enerji içecekleri ve her yemeğin yanında mutlaka yudumladığınız kola ve kolalı içeceklerin içinde bulunan kafein bakın vücutta ne gibi etkiler bırakır, nelere sebep olur?
- Kalp atışlarında hızlanma
- Midede ekşime ve reflü
- Vücutta seğirme ve titremele
- Anksiyete
- Kramp, spazm ve kasların istemsiz hareketi
- Konuşma ve düşünme hızında değişiklikler.
- Çarpıntı
- İdrara çıkma gereksiniminde artış
- İshal
- Su kaybı
- İnsomnia yani uykusuzluk
- Baş ağrısı yapabilir
- Halüsinasyon
- Tansiyonun yükselmesi
- Mide ülseri
Hamileler Üzerindeki Etkisi
Kafein bağımlılığının hamile kadınlar üzerindeki etkileri de çok konuşulmaktadır. Hamile kalmak isteyen yahut hamile olan kadınların günde 200 miligramdan daha az almaları gerekmektedir. Zira yüksek miktar, düşük riskini artırdığını gösteren çalışmalar vardır. Hamilelik döneminde çok fazla miktarda tüketilmemelidir.