C. difficile

C. difficile

C. difficile— Clostridium difficile bakteriyal enfeksiyonunun semptomları, tedavisi ve nedenleri

C. difficile veya C. diff denilen Clostridium difficile, ishalden ölümcül bağırsak enflamasyonuna kadar farklı semptomlara neden olan bir bakteridir.C. difficile kaynaklı hastalıklar en yaygın olarak, hastane veya uzun dönem bakım merkezlerindeki yaşlılarda görülür ve genellikle antibiyotik kullanımından sonra ortaya çıkar. Ancak çalışmalar, antibiyotik veya sağlık merkezi geçmişi olmayan daha genç ve sağlıklı kişiler gibi geleneksel risk grubunda bulunmayan kişilerde C. difficile enfeksiyonu oranında artış göstermektedir.Her yıl, yarım milyondan fazla insan C. difficile yüzünden hastalanmaktadır ve son yıllarda C. difficile enfeksiyonu daha sık, şiddetli ve tedavisi zor olarak ortaya çıkmaktadır.

Belirtileri

Bazı insanlar C. difficile bakterisini bağırsaklarında taşımalarına rağmen asla hasta olmazlar, ancak yine de enfeksiyonu yayabilirler. C. difficile hastalığı genellikle antibiyotik kullanımı sırasında veya antibiyotik kullanımından bir kaç ay sonra ortaya çıkar.Hafif ve orta derece enfeksiyonHafif ve orta derece C. difficile enfeksiyonunun en yaygın semptomları:

• İki gün veya daha uzun süre, günde üç defadan daha çok sulu ishal
• Hafif karın ağrısı ve karında gerginlik

Şiddetli enfeksiyonŞiddetli enfeksiyon vakalarında, hasta su kaybı yaşar ve hastaneye yatırılması gerekebilir. C. difficile bağırsakta enflamasyona (kolit) neden olur ve bazen kanayan veya irin üreten yaralar oluşabilir. (psödomembranoz kolit)Şiddetli enfeksiyon bulgu ve semptomları:

• Günde 10 ila 15 defa sulu ishal
• Karında şiddetli kramp veya ağrı
• Ateş
• Dışkıda kan veya irin
• Bulantı
• Su kaybı
• İştahsızlık
• Kilo kaybı
• Karında şişlik
• Böbrek yetersizliği
• Akyuvar sayımında artış

Ne zaman doktora gitmelisinizAntibiyotik kullanımı sırasında veya hemen sonrasında hafif ishal olabilir. Bu C. difficile enfeksiyonuna bağlı olabilir. Günde üç defadan fazla sulu dışkıya çıkıyorsanız ve semptomlar iki günden uzun sürerse veya yüksek ateş, şiddetli karın ağrısı veya kanlı dışkı durumlarında doktora gidin.

Nedenleri

C. difficile bakterisi toprakta, havada, suda, insan ve hayvan dışkısında ve işlenmiş et gibi gıda ürünlerinde bulunabilir. Az sayıda sağlıklı insan bakteriyi doğal olarak kalın bağırsaklarında taşır ve enfeksiyondan dolayı hastalık belirtisi göstermez.C. difficile enfeksiyonu, bakterinin yüksek oranda taşındığı hastane ve benzeri sağlık merkezleri ile ilişkilendirilir. Ancak araştırmalar, çocuklar ve antibiyotik ya da hastane geçmişi olmayan kişiler gibi geleneksel olarak yüksek risk grubuna dahil edilmeyen kişilerde, toplumsal C. difficile enfeksiyonu oranında artış göstermektedir.C. difficile bakterisi dışkı ile yayılır ve enfekte olmuş kişi elini iyi yıkamadığı zaman yiyeceklere, yüzeylere ve eşyalara geçer. Bakteri, bir odada haftalarca hatta aylarca kalabilen sporlar üretir. Eğer C. difficile bulaşmış bir yüzeye dokunursanız farkında olmadan bakterileri yutabilirsiniz.Bağırsaklarınızda milyonlarca bakteri vardır ve bunların büyük çoğunluğu vücudunuzun enfeksiyonlardan korunmasına yardımcı olur. Ancak bir enfeksiyon tedavisi için antibiyotik kullandığınız zaman ilaç, hastalığa neden olan bakterilerin yanı sıra normal, yararlı bakterilerin de bir kısmını yok eder. Yeterli sayıda sağlıklı bakteri olmadığında, C. difficile hızlıca çoğalır. Sıklıkla C. difficile enfeksiyonuna yol açabilen antibiyotikler fluoroquinolones, cephalosporin, clindamycin ve penisilindir.C difficile enfeksiyonu bağırsak zarına saldıran toksinler üretir. Toksinler hücreleri yok eder ve yaralar (plak) veya ihtihaplı hücreler ve kolon içinde çürüyen hücresel artıklar üretir ve sulu ishale neden olur.Yeni bir suşun ortaya çıkmasıDiğer türlerden çok daha fazla toksin üreten yeni bir C. difficile suşu ortaya çıkmıştır. Bu yeni suş belirli ilaçlara daha dirençli olabilir ve hastanede kalmamış veya antibiyotik kullanmamış kişilerde ortaya çıkmıştır. Bu C. difficile suşu 2000 yılından beri birkaç salgına neden olmuştur.

Tedavi ve ilaçlar

C. difficile tedavisinin ilk aşaması, mümkünse enfeksiyonu tetikleyen antibiyotik kullanımını durdurmaktır. Enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak tedavi şunları içerebilir:

• Antibiyotikler. İronik olsa da standart C. difficile tedavisi farklı bir antibiyotiktir. Bu antibiyotik C. difficile’in gelişmesini engeller ve ishal ve diğer komplikasyonları tedavi eder.

Hafif ve orta derece enfeksiyon için doktorlar çoğunlukla ağızdan alınan metronidazol yazar. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) metronidazolü C. difficile enfeksiyonu için onaylamamıştır, ancak hafif ve orta şiddette enfeksiyonlarda etkili olduğu gösterilmiştir. Metronidazolün yan etkileri bulantı ve ağızda acı tat içerir.Daha şiddetli ve tekrar eden enfeksiyonlar için yine ağızdan alınan vankomisin reçete edilebilir.Bir diğer oral antibiyotik fidaxomicin C. difficile tedavisi için onaylanmıştır. Bir araştırmaya göre C. difficile enfeksiyonunun nüksetme oranı, fidaxomicin kullanan kişilerde vancomycin kullanan kişilere kıyasla daha düşüktür. Ancak fidaxomicin, metronidazol ve vancomycine göre daha pahalıdır. Vancomycin ve fidaxomicinin yaygın görülen yan etkileri karın ağrısı ve bulantıdır.

• Ameliyat. Şiddetli ağrı, organ yetersizliği veya karın duvarı zarında enflamasyon varsa kolonun hastalıklı kısmının ameliyat ile alınması tek seçenek olabilir.

Tekrarlayan enfeksiyonC. difficile enfeksiyonu geçiren kişilerin yaklaşık %20si tekrar hastalanır. Ya ilk enfeksiyon tamamen geçmemiştir ya da bakterinin farklı bir suşu ile tekrar enfekte olmuşlardır. Ama enfeksiyon birden fazla defa nüksettiği zaman tekrar görülme oranı %65e kadar artar. Aşağıdakiler enfeksiyonun nüksetme riskini arttırır:

• 65 yaş veya üstündeyseniz
• C. difficile enfeksiyonu tedavisi için antibiyotik kullandığınız sırada farklı bir hastalık için başka antibiyotikler kullanıyorsanız
• Kronik böbrek yetersizliği, enflamatuvar bağırsak hastalığı veya kronik karaciğer hastalığı gibi şiddetli bir tıbbi sorununuz varsa

Nükseden enfeksiyonlar için tedaviler şunları içerir:

• Antibiyotikler. Nükseden enfeksionun tedavisi için antibiyotik terapisi bir veya daha fazla ilaç kurunu (tipik olarak vancomycin), daha yüksek doz ilaç kullanımını veya birkaç günde bir antibiyotik kullanımı içerebilir. İlk nüksetme durumunda antibiyotik terapisi %60 oranında etkilidir, takip eden her nüksetme ile bu oran düşer.
• Fekal mikrobiyota nakli (FMT). Dışkı nakli olarak da bilinen FMT, C. difficile enfeksiyonu tedavi için alternatif bir strateji olarak kullanılmaya başlanmıştır. Henüz FDA onayı olmasa da, FMT ile ilgili klinik çalışmalar devam etmektedir. FMT sağlıklı bakterilerin tekrar bağırsağa kazandırılması için, kolonoskop veya nasogastrik tüp yardımıyla başka bir kişinin (donör) dışkısının bağırsağa yerleştirilmesini içerir. Donör dışkı FMT’de kullanılmadan önce parazit, virüs, bakteri ve belirli antikorlar için dikkatlice taranır. Araştırmalar, C. difficile tedavisinde FMT’nin başarı oranının %90’ın üzerinde olduğunu göstermiştir.
• Probiyotikler. Probiyotikler, bağırsak yolunun sağlıklı dengesine dönmesine yardımcı olan bakteri ve maya gibi organizmalardır. Saccharomyces boulardii adı verilen bir maya antibiyotiklerle birlikte C. difficile enfeksiyonunun nüksetmesini önleyebilir.

Yaşam tarzı ve evde bakım

İshal için destekleyici tedavi şunları içerir:

• Bol sıvı tüketimi. Su, tuz ve şeker içeren sıvıları tercih edin; sulandırılmış meyve suyu, meşrubat ve et suyu gibi.
• İyi beslenme. Eğer sulu ishal varsa patates, makarna, pilav, buğday ve yulaf ezmesi gibi nişastalı yiyecekler yiyin. Tuzlu kraker, muz, çorba ve haşlanmış sebzeler de iyi seçeneklerdir. Aç değilseniz başlangıç için sıvı beslenmeye ihtiyaç duyabilirsiniz. İshal geçtikten sonra süt ve süt ürünlerini sindirmekte geçici olarak zorlanabilirsiniz.

Korunma

C. difficile enfeksiyonunun yayılmasını engellemek amacıyla hastaneler ve diğer sağlık tesisleri enfeksiyon-kontrol kurallarını takip ederler. Eğer bir yakınınız hastanede veya bakım evinde kalıyorsa, sağlık personeline önerilen önlemlere uymasını hatırlatmaktan çekinmeyin. Önleyici tedbirler şunları içerir:

• El yıkama. Sağlık çalışanları bakımını üstlendikleri her bir kişi ile ilgilenmeden önce ve ilgilendikten sonra el hijyenine dikkat etmelidir. C. difficile salgını durumunda, ılık su ve sabun kullanmak daha iyi bir tercihtir çünkü alkol bazlı dezenfektanlar C. difficile bakterilerini etkili şekilde yok etmez. Ziyaretçiler de odaya giriş çıkışlarda ve tuvaleti kullandıklarında ellerini ılık su ve sabunla yıkamalıdır.
• Temas önlemleri. C. difficile nedeniyle hastanede kalan kişiler özel odada kalırlar veya odayı aynı hastalığa sahip biriyle paylaşırlar. Hastane personeli ve ziyaretçiler odadayken tek kullanımlık eldiven ve önlük giyer.
• Eksiksiz temizlik. Tüm yüzeyler klorin ağartıcı içeren bir ürünle dikkatlice dezenfekte edilmelidir. C. difficile bakterileri ağartıcı içermeyen sıradan temizlik ürünleri ile yok olmaz.
• Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçının. Antibiyotikler bazen viral enfeksiyonlar için reçete edilir ancak bu enfeksiyonlarda işe yaramazlar. Eğer antibiyotik kullanmanız gerekiyorsa dar spekturumlu ve kısa süreli antibiyotik için doktorunuza danışın.