Bel romatizması genellikle ankilozan spondilit olarak adlandırılan bir durumdur. Bu durum, omurganın bir bölümünde iltihaplanmaya neden olan kronik bir iltihaplı romatizma türüdür. Bu hastalık, belirtilerini birçok kişide belirgin bir şekilde gösterir ve tedavi edilmediğinde ciddi omurga hasarına veya kireçlenmeye neden olabilir. Ancak, zamanında tanı ve tedavi ile hastalığın ilerlemesi engellenebilir veya yavaşlatılabilir. Bu makalede, ankilozan spondilit hakkında daha fazla bilgi edinebilir ve bel romatizması belirtilerinin nasıl olduğu hakkında ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
Ankilozan Spondilit Nedir?
Ankilozan spondilit, omurgayı tutan romatizmal bir hastalıktır. Bel, sırt ve boyun eklemlerini en çok etkiler. Ancak bazı durumlarda kalça, diz ve omuz gibi eklemler de etkilenebilir. Ankilozan spondilit, özellikle bel ve sırt bölgesinde şiddetli ağrıya ve tutukluğa neden olabilir. Bel bölgesinde ağrıya neden olduğu için, sıklıkla bel fıtığı veya bel kaslarında spazm ile karıştırılır. Ayrıca bel ağrısı çok yaygın bir şikayet olduğu için ankilozan spondilit hastalığını ayırt etmek kolay olmayabilir.
Bel Romatizması Belirtileri Nelerdir?
Bel romatizması, erken dönemde en sık görülen belirtileri; bel ve kalça bölgesinde ağrı ve tutulma olmasıdır. Bel romatizmasında görülen ağrı: genellikle künt ve geniş yayılımlıdır. Yeri tam olarak tarif edilemeyebilir. Bel ve kalça kasları arasında yer değiştiren tarzda olabilir. Yavaş yavaş ortaya çıkıp birkaç hafta veya ay devam edebilir. Bel romatizması olan kişilerde, geceleyin veya sabahları en şiddetli şikayetler ortaya çıkar. Hafif egzersizler ve sıcak banyo şikayetleri azaltmaya yardımcı olabilir. İltihabi sürece bağlı olarak hafif ateş, iştahsızlık ve genel rahatsızlık hissi yaşanabilir.
Ankilozan Spondilit ve İnflamatuar Bel Ağrısı
Ankilozan spondilitte görülen bel ağrısı, inflamatuar bel ağrısı olarak tanımlanır. Bu tür bel ağrıları, istirahat ettikçe artıp hareket ettikçe azalırlar. Ayrıca sabahları yarım saatten uzun süren tutukluğa neden olurlar. Buna karşın bel fıtığı, bel tutulması gibi kas-iskelet sistemi sorunlarında hareket ettikçe artan ve dinlenme ile rahatlayan ağrı görülür. Bu tür bel ağrılarına ise mekanik bel ağrısı denir. Mekanik bel ağrılarında sabah tutukluğu olmaz ya da 5-15 dakika sürer.
Eşlik Eden Sorunlar
Ankilozan spondilit, daha nadiren kalça, ayak bileği, dirsek, diz, topuk ve omuz gibi eklemleri etkileyebilir. Bu tarz eklem tutulumları özellikle çocuklarda görülebilir. Tendon veya ligamanların kemiklere tutunduğu yerlerde iltihap oluşabilir; buna entezit adı verilir. Bazı ankilozan spondilit hastalarında ülseratif kolit veya crohn hastalığı (iltihaplı bağırsak hastalığı) eşlik edebilir. Hastaların 3’te 1’inde en az bir defa üveit denilen göz iltihabı oluşabilir. Bu durumda gözde ağrı, sulanma, kızarıklık, görmede bulanıklaşma ve parlak ışığa hassasiyet gibi belirtiler olur. Nadiren akciğer ve kalp gibi iç organları da tutabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?
Uzun süredir bel ağrısı yaşıyorsanız veya sabahları uyandığınızda yarım saatten fazla süren tutulma hissediyorsanız fizik tedavi ve rehabilitasyon doktoruna başvurmalısınız. Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek ve hastalığı teşhis etmeye yönelik sorular soracaktır. Ağrının ne zamandır olduğu, nasıl başladığı, nerede hissedildiği; ağrıyı artıran ve azaltan faktörler önemlidir. Ailenizde eklem iltihabı (artrit), göz iltihabı (üveit), sedef hastalığı (psöriyazis), bağırsak hastalığı (ülseratif kolit veya crohn), enfeksiyon öyküsü (reaktif artrit) gibi romatizmal hastalık olup olmadığı ankilozan spondilit teşhisi için önemlidir.
Bel Romatizması Tanı Testleri
Yapılacak kan tahlilleri ile iltihabi parametrelere bakılır. Kalça röntgeni ile sakroiliak eklemlerin tutulup tutulmadığı görülebilir. Erken dönemde röntgen filmlerinde bulgu olmayabilir, bu nedenle emar (sakroiliak eklem MR) filmi çekilmesi gerekebilir. HLA-B27 denilen genetik özelliğin ankilozan spondilite yatkınlık oluşturduğu bilinmektedir. Bu nedenle genetik inceleme yapılabilir.
Bel Romatizması Tedavisi
Bel romatizmasının tedavisinde ilk seçenekler egzersiz ve NSAİ grubundaki ağrı kesicilerdir. Bu ilaçlar genelde ağrı kesici olarak kullanılsalar da ankilozan spondilitte romatizma şikayetlerini azaltıcı etki gösterebilirler. Beldeki iltihap uzun dönemde kemikleşmeye ve omurganın esnekliğini yitirmesine yol açabilir. Düzenli postür ve esneme egzersizleri yapmak bu süreçte oldukça önemlidir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi muayenesi sonrasında fizyoterapist eşliğinde yapılan egzersizler bel romatizmasına bağlı şikayetleri azaltabilir. Eğer bu yöntemler etkili olmazsa ve iltihabi süreç şiddetliyse biyolojik ilaçlar denilen (anti-TNF ilaçlar ve diğer tedaviler) daha yeni ve etkili tedavilere geçilebilir.