Fibromiyalji, henüz tam olarak nedeni bilinmeyen bir hastalıktır. Ancak uzmanlar, birçok faktörün bir araya gelerek fibromiyaljiye yol açtığını düşünmektedir. Genetik yatkınlık, travmatik bir olay, stres, enfeksiyonlar ve hormon dengesizlikleri gibi faktörler, fibromiyaljinin gelişimine katkıda bulunabilir. Bu hastalık, yaygın vücut ağrıları, yorgunluk, uyku bozuklukları ve düşük serotonin seviyeleri gibi belirtilerle karakterize edilir. Fibromiyaljiy
i tedavi etmek için multidisipliner bir yaklaşım gereklidir ve tedavi genellikle semptomları kontrol etmeyi hedefler.
Vücudumuzda meydana gelen bir hasarda, o bölgedeki sinir uçları uyarılır ve sinir lifleri boyunca omurilik ve beyne sinyaller iletilir. Bu sinyaller ağrı olarak hissedilir ve vücudumuzda bir problem olduğuna işaret eder. Ağrıyı azaltmak için tedbirler alarak, dokuların hasarını durdururuz ve iyileşme için uygun bir ortam sağlarız. İyileşme süreci ilerledikçe ağrı da azalır. Ancak Fibromiyalji hastalığındaysa, vücudun herhangi bir bölgesinde zarar veren bir durum olmamasına rağmen yaygın olarak ağrı hissedilir. Bu ağrı, uzun süren ve geçmeyen bir ağrıdır. Peki Fibromiyalji hastalığına ne sebep olur? Yaygın ve kronik ağrının nedeni nedir?
Fibromiyalji hastalığının tam olarak neden ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, bazı teoriler mevcuttur. Sorunun temel olarak beyinde ve omurilikte ağrı sinyallerinin işlenmesindeki farklılıklardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Merkezi sinir sistemindeki bazı kimyasalların oranlarındaki farklılıklar da bu durumla ilişkili olabilir. Fibromiyalji hastalarında, ağrı sinyallerini ileten hücrelerin sayısı azken, bu sinyalleri azaltan hücrelerin sayısı daha fazladır. Bu durum, normalden daha ağrılı bir şekilde küçük yaralanmalara yol açar. Hatta hafif basınç gibi normalde ağrı yapmayan uyarılara bile ağrı hissi oluşabilir.
Fibromiyalji hastalarının beyinlerinde serotonin, noradrenalin ve dopamin gibi hormonların düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bu hormonlar duygu durumu, iştah, uyku, davranış ve stresle başa çıkma gibi fonksiyonları düzenlediği için, fibromiyalji belirtileriyle ilişkili olabilir.
Fibromiyalji kaynaklı ağrı hassasiyeti pek çok farklı nedenden dolayı tetiklenebilir. Her fibromiyalji hastası için geçerli tek bir spesifik sebep olmadığı gözlemlenmiştir, ancak belirli bazı durumların hastalığı tetikleyebildiği düşünülmektedir.
Fibromiyalji Nedenleri:
– Genetik yatkınlık: Fibromiyalji hastalığı aile içinde görülebilir. Anksiyete ve depresyonla ilişkili genlerin de fibromiyalji riskini artırabileceği düşünülmektedir. Ancak henüz genetik bir test mevcut değildir. Genetik faktörlerin bazı çevresel etkenlerle birlikte hastalığı tetikleyebileceği düşünülmektedir.
– Ek hastalıklar: Bazı iltihaplı romatizmal hastalıklar, eklem kireçlenmesi ve enfeksiyonlar, fibromiyalji görülme sıklığını artırabilir.
– Duygusal veya fiziksel istismar: Çocukluk döneminde yaşanan istismar, yetişkin dönemde fibromiyalji gelişme riskini artırabilir. İstismar, beyinde ağrı ve stresle başa çıkma mekanizmasını etkileyerek bu hastalığa neden olabilir.
– Post-travmatik stres bozukluğu: Travmatik olaylar sonrasında ortaya çıkan bir psikolojik sorundur. Bu tür olaylar, bazı kişilerde fibromiyaljiyle ilişkili bulunmuştur.
– Travma, enfeksiyon, ameliyat geçirmek: Pek çok hasta, fibromiyalji belirtilerinin trafik kazası, yaralanma, ameliyat veya ağır bir enfeksiyon sonrasında başladığını ifade etmiştir.
– Cinsiyet: Fibromiyalji kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. Bu farklılık, kadın ve erkeklerin ağrıyı algılama ve tepki verme biçimlerinden kaynaklanabilir. Ayrıca, toplumsal olarak kadın ve erkekler arasındaki ağrı tepkileri konusunda farklı beklentiler olabilir.
– Anksiyete ve depresyon: Bu gibi psikolojik sorunlar, fibromiyaljiyle ilişkili görünmektedir, ancak neden-sonuç ilişkisi henüz net olarak belirlenememiştir.
– Uyku sorunları: Uyku bozukluğu, fibromiyalji belirtilerinden biridir. Ancak bazı kişilerde sorunun başlangıç nedeni olabilir. Derin uyuyamamak yorgunluğa neden olabilir ve kötü uyku kalitesi ağrı seviyesini artırabilir.
– Hareketsiz yaşam: Fibromiyalji, hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olan kişilerde daha yaygındır. Diğer taraftan egzersiz, fibromiyalji tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir.