Sedimentasyon, özel tüpler içerisine alınan kırmızı kan hücrelerinin çökme hızının ölçülmesi anlamına gelen terimdir. Kan tahlillerinde çıkan bir değerdir. Çökme hızında bazı faktörler rol oynar. Bunlar kan proteinleri ve bu proteinlerin bazı tipleridir. Bir örnekle açıklayacak olursak, normal bir insanda 1 saatte kanın çökme hızı 10-15mm’dir. Bu değer 20mm’yi hiçbir zaman geçmez. Fakat hastalık durumunda kan proteinlerindeki değişiklik nedeniyle kanın çökme hızı 100-120mm’yi bulur. Genellikle hastalık hallerinde sedimentasyon yükselir.
Sedimentasyon belirtileri
Sedimentasyon değeri, romatizmada, kanser gibi hastalıklarda(özellikle kan kanserinde), kansızlık durumunda, mikrobik hastalıklarda aşırı derece yükselebilir. Labaratuvar metoduyla kan alımında bu değerin kaç olduğu teşhis edilir. Yetişkin kadınlarda normal değer 5, erkeklerde ise 8’dir. Üst sınır ise kadında 20, erkeklerde 15’tir. Normalin dışına çıkan sedimentasyon değeri genelde yüksek çıkar ve yüksek çıkması çeşitli hastalıkların habercisidir. Hastalığın kesin tanısının konmasında bilgi vermese de ilk olarak bu test yapılır sonrasında kesin tanıyı koymaya yardımcı testlere geçilir.
Sedimentasyon ne zaman yükselir?
Enfeksiyon hastalıklarında, iltihabi hastalıklarda, romatizmal ateş, romatoid artritte, tümörde, bağ doku hastalıklarında(kollajen doku hastalıklarında), kalp hastalıklarında(özellikle açık kalp ameliyatı sonrasında), böbrek hastalıklarında sedimentasyon değeri yükselir. Ayrıca akut hepatit, tüberküloz ve birçok bakteriyel enfeksiyonlarda da normal değerlerin üstüne çıkar.
Sedimentasyon ne zaman azalır?
Bebeklerde düşük olabilir. Ayrıca mononikleozda, viral enfeksiyonlarda, kan yapımının arttığı polistemi gibi hastalıklarda sedimentasyon hızı azalır. Eritrositlerin defektif olduğu talasemi minör hastalığında da sedimentasyon hızı düşük çıkar.Sedimentasyon tedavisi için alanında uzman doktorlara başvurulmalıdır ve değerin hangi hastalık sonucu yükseldiği anlaşılmalıdır. Hastalık bulunduktan sonra kesin tedaviye geçilmelidir. Ayrıca bitkisel olarak denenen birçok yöntemin sedimentasyon değerini düşürmeye yardımcı olmadığı görülmüştür. Mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.