İshal durumunu genel olarak bağırsak hareketlerinin artması ve dışkının daha sulu bir kıvam alması olarak tanımlayabiliriz. Kimi zaman sadece birkaç saat süren bu durum kimi zaman günlerce devam edebilir. Özellikle akut ishal durumu daha uzun süre devam eder. Enfeksiyonlardan gıda zehirlenmesine, bazı ilaçların kullanımından virüslere kadar pek çok farklı nedene bağlı olarak ishal sorununun yaşanabildiğini ekleyelim. Elbette ishalin uzun süre devam etmesi durumunda altta yatan nedenin araştırılması ve tedavinin yapılması gerekir.
İshal Türleri Nelerdir?
İshal durumunun iki farklı kategoride ele alındığını söyleyebiliriz. Bunlar; akut ve kronik ishaldir.
- Akut İshal Nedir?
Akut ishal ani başlar ve günde 3 kereden daha fazla sayıda tuvalete çıkma gereği hissedilir. 14 günden daha kısa süren akut ishal yetişkinlerde çoğunlukla 3 ila 4 günde sonlanır. Çocuklarda ise bu süre biraz daha uzun olabilir. Nedeni ise değişmekle birlikte viral enfeksiyon ya da bakteriyel enfeksiyonlardır. Gıda zehirlenmesine bağlı olarak da akut ishal yaşanabilir.
- Kronik İshal Nedir?
1 ay ve daha uzun süren ishal durumu kronik ishal olarak tanımlanır. Kronik ishalde de kişi günde 3 kereden daha fazla sayıda tuvalete gitme ihtiyacı duyar. Bu ishal türünde dışkı iltihaplı ya da yağlı olabilir. Çölyak hastalığı, crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu, enfeksiyonlar ya da inflamatuar bağırsak hastalıkları kronik ishal nedenleridir.
İshal Neden Olur?
İshal nedenleri arasında yaygın olan unsurlar şu şekildedir:
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Viral enfeksiyonlar
- Parazitler
- Gıda intoleransı
- Çölyak hastalığı
- Gluten alerjisi gibi gıda alerjileri
- Bazı alerjen maddelerin vücuda girmesi
- Laktoz intoleransı
- Bazı ilaçların kullanımı
- Bağırsak hastalıkları
- Tiroid hastalıkları
- Bazı tümörler
- Radyoterapi tedavisi gibi bazı tedavi yöntemleri
- Mide ve safra kesesi ameliyatları
- Norwalk virüsü
- Sitomegalovirüs
- Viral hepatitler
- Rotavirüs
Kimi zaman hastalık dışında sadece tüketilen bazı gıdalardan kaynaklı olarak da ishal yaşanabilir. Diyare olarak da adlandırılan ishale neden olabilen yiyeceklere şu örnekleri verebiliriz:
- Kızartmalar
- Yağlı gıdalar
- Aşırı baharat içeren gıdalar
- Çiğ sebzelerin aşırı oranda tüketilmesi
- Az pişmiş ya da çiğ et tüketimi
- Aşırı alkol tüketimi
- Kavun, karpuz ve erik gibi bazı meyvelerin fazla tüketilmesi
- Acı gıdaların aşırı tüketilmesi
- Fasulye
- Lahana
İshal Belirtileri Nelerdir?
İshal, genellikle ani bir şekilde başlar. Ancak kısa süreli olarak bazı belirtiler de gösterir. İshalden hemen önce başlayan bu belirtiler ishal süresinde devam edebilir. Belirtiler şöyledir:
- Karın bölgesinde kramp ve ağrı
- Baş dönmesi
- Halsizlik
- Vücudun susuz kalması
- Yüksek ateş
- Karın ve bağırsak bölgesinden ses gelmesi
- Mide bulantısı ve kusma
- Dışkıda mukus olması
- Ani bir şekilde dışkılama ihtiyacı duyma
İshal Olunca Doktora Gidilmeli Mi?
Bu konu genelde kafa karıştırıyor. Öncelikle ishal durumunda dışkıda kan olması halinde hiç zaman kaybetmeden doktora başvurulması gerektiğini belirtelim. İshale yüksek vücut ateşi ve çok şiddetli karın ağrısı eşlik ediyorsa sağlık kuruluşuna başvurulmasında fayda olacaktır. Karın ve makat bölgesinde ağrı varsa ve ağrı şiddetleniyorsa bu durumda da doktora gidilmesi gerekir. Dışkıda siyah renk olması halinde de sağlık kuruluşuna gidilmesi önemlidir.
İshale Ne İyi Gelir?
Öncelikle su tüketimini asla azaltmamanız gerekir. Sıvı alımı önemlidir. Bu süreçte fermente gıdalar kullanmaya özen gösterin. İstirahat edilmesi durumunda halsizlik şikayetinin azalması sağlanacaktır. Hangi gıdaların tüketilmesi gerektiği ve ishale nelerin iyi geldiği konusunda daha detaylı bilgi almak için Acıbadem internet sitesini ziyaret edin. Sitede ishali durdurmak için yapabilecekleriniz ve çocuklarda ishale nelerin iyi geldiği gibi konularda da bilgi bulunuyor.
