Aşil tendonu vücudumuzu ayakta tutan topuklarımızın dayanağıdır. Vücutta bulunan en büyük tendon aşil tendonudur.Aşil tendonu adını Akhilleus (Aşil)’den almıştır. Aşil antik Yunanistan’ın en büyük kahramanı ve Dünya’nın en büyük savaşçısıdır. Aşil bir savaşta genç, toy bir prens tarafından topuğundan vurulduktan sonra öldürülür. Aşil tendonu adını bu olaydan sonra alır.Aşil tendonu zedelenmesi oldukça acı vericidir. Aşil tendonunun kopmasının acısını söylemiyorum bile. Bu yüzden aşil tendonunuzun kıymetini bilmelisiniz. Estetik hareketlerde daha dikkatli olmalısınız. Aşil tendonunun en büyük düşmanı fazla kilolardır.Bu yüzden genelde diyabet hastalarında görülür. Sürekli ayağınızı burkuyorsanız ve bunun artık bir yalama gibi olduğunu düşünüyorsanız sorun aşil tendonundadır. Derhal zayıflama yöntemlerine göz atmanız gerekir. Tendon bağlarının kopmasına iyi gelen yöntemler başlıklı yazımdan da yardım alabilirsiniz.
Aşil tendonu nedir?
Aşil tendonu, sağ ve sol topukta olmak üzere iki ayağımızda da bulunur. Ayakta dururken bir arkadaşınıza topuklarınızın fotoğrafını çektirirseniz onları daha ayrıntılı görebilirsiniz. Aşil tendonu vücudun ayakta durabilmesini sağlar.Aşil tendonunuzun güçlü ve dayanıklı olması şarttır. Bunun için aşil tendonunu güçlendirecek egzersizler mevcuttur. Bunlara birazdan değineceğim. Aşil tendonunuz güçlü olmazsa aşilinizde sıklıkla zedelenmeler ve yırtılmalar kaçınılmaz olur. Bu da size çekilmez bir hayat sunar.O yüzden az sonra aşağıda vereceğim aşil tendonu egzersizlerini eksiksiz yapmalı ve bu egzersizleri hayatınıza sokmalısınız.
Aşil tendonu zedelenmesi
Aşil tendonu nasıl zedelenir? Madem o kadar büyük bir tendon, vücudu taşıması gerekmez mi? Kafanızda böyle sorular olabilir. Aşil gerçekten de çok sağlam bir tendondur. Günlük hayatta binlerce adım atarsınız ve bunun hepsi aşil tendonun sayesinde sağlanır. Sağ ayağınızın sol ayağınıza güveni varsa bunu aşile borçlusunuz. Şimdi gelelim.
Aşil tendonu nasıl zedelenir?
Aşil tendonu günlük hayatınızın herhangi bir yerinde aniden zedelenebilir ve size yürüme güçlüğü çektirebilir. Örneğin, yolda yürüyorsunuz ve dikkatsiz bir gününüz önünüzdeki hafif çukuru fark etmediniz.Küçük bir yan basmayla ayağınızı burkabilir ve aşil tendonunuzu doğrudan zedeleyebilirsiniz. Genç yaştaki insanlar genelde aşil tendonunu spor yaparken zedeler.Örneğin ben ? , basketbol oynarken küçük bir çukuru fark etmedim ve sonuç “3 haftadır evde yatıyorum ve aşil destekli bilekliksiz dışarı çıkamıyorum…”Sizde aşil tendonunuzu voleybol, basketbol, futbol gibi sporları yaparken zedelemiş veya yırtmış olabilirsiniz. Tabi o anki adrenalinle ağrıyı pek hissetmiyorsunuz. Ancak sonrasında çok daha kötü olacaksınız. Yaşlı insanlar ise aşil tendonunu artık zayıfladığı için zedeleyebiliyor veya yırtabiliyor.Yaşlanınca sakatlanmalara daha yatkın hale geliyorsunuz ve vücudunuz dışarıdan gelen etkenlere karşı tamamen savunmasız hale geliyor. Sebebi bu olmalı ki yaşlı insanlarda, özellikle kilolu ise aşil tendonu sorununa oldukça sık rastlanılıyor.
Aşil tendonu zedelenmesine, yırtılmasına ve kopmasına ilk müdahale
Aşil tendonunuzun yırtıldığını veya zedelendiğini ancak doktor yardımıyla anlayabilirsiniz. Fakat aşil tendonunuzda kopma olduysa bunu düşük bir ihtimal hissedebilirsiniz.Aşil tendonunun kopması durumunda bacakta bir çekilme gerçekleşir. Ayağınızın üstüne basamaz ve olduğunuz yerden kalkamazsınız. Kopma (zedelenme ve yırtılma da maddeler esnetilebilir.) gibi durumlarda yapmanız gerekenler,-Ayağın hareket ettirilmemesi,-Bir çubukla bileğinizin sabitlenmesi, (bilek sarsıntılarının önüne geçmek için)-Sorunlu ayağın üstüne basılmaması,-Ayak parmakları yere bakacak şekilde tutulmasıGereklidir.Tam bu şekilde doktora gitmelisiniz. Hem alabileceğiniz hasarı en aza indirirsiniz hem de iyileşme sürecini kısaltmış olursunuz.
Aşil tendonu kopması
Eğer aşil tendonunuzun koptuğundan eminseniz ki az önce belirtilerini yukarı da verdim, bilek bölgenize derhal buz uygulaması yapmanız gerekmektedir. Aşil tendonu kopunca ödem yapıp anında şişeceği için acısı dayanılmaz olabilir. En yakın işletmeden bir torba buz alıp bileğinize uygulamalısınız.Bu yöntem hem acıyı hafifletecektir hem de aşildeki hasarın azalmasını sağlayacaktır. Aşil tendonunuzun koptuğundan eminseniz üzerine basmayın ve yürümeye çalışmayın. Aşil tendonunun koptuğu andan itibaren yapmaya çalıştığınız her hareket size iyileşme süresini uzatacak nedenler olarak geri dönecektir.
Aşil tendonu için egzersizler
Öncelikle egzersiz programınızı doktorunuzla birlikte yapmalısınız. Şimdi aşil tendonu için egzersizleri madde madde verelim.-Ağırlık ile çalışmaSağlam bacağınızın üzerinde elinize hafif bir ağırlık alarak durun. Bunu ilk önce parmak uçlarınızda yapın. Ardından yavaşça eğilerek ağırlığı slow bir şekilde aşil tendonu sorunu olan bacağınıza doğru geçirin. Günde iki defa 15 tekrar yapın. Bunu 3 sete bölün.-Basamak egzersiziAyak parmak uçlarınızı bir basamağa yerleştirin. Topuklarınız dışarıda kalacak şekilde olmalı. Ardından topuklarınızı aşağıya doğru indirin. Bu sırada bir yerlere tutunmaktan gocunmayın.1 dakika kadar bu pozisyonda kalın ve ardında 45 saniye dinlenin. Bunu 6 defa olmak üzere günde 2 tekrar yapın.-Havlu yöntemiBir havluyu ayağınızın altına koyun. Birazcık parmak uçlarınızı doğru olsun. Sırt üstü sert bir zemine yatın ve havlunun iki ucundan da elinizle tutun. Ayaklarınızla havluyu yukarı itin. Ellerinizle de aşağı doğru çekin. Bu işlem sırasında ayaklarınıza 3-6 kilo arasında yük binsin.Aşil tendonunuz iyileşince baskıyı arttırabilirsiniz.-Karın ve aşil egzersiziSert bir zemine uzanın. Ayak parmak uçlarınızı misal karşınızda duvar varsa duvara doğru yöneltin. Sonra topuklarınızı yerden kaldırın. Biraz daha çabalayıp baldırınızı da yerden kaldırın fakat dizlerinizi bükmeyin. Bu pozisyonda 1 dakika kadar durmaya çalışın.Pozisyon süresince ayak parmak uçlarınızı bir tavana bir duvara olacak şekilde hareket ettirin ve aşil tendonunun gerildiğini hissedin.-Top egzersiziAyağınızın altına küçük bir top alın ve üzerine hafifçe ağırlığınızı verin. Topun ayağınızın altında kaynamasına izin verin. Sağa sola gidip gelsin fakat dikkatli olun yanlış bir hareket yapmayın. Her gidip geldiğinde ayağınızın döndüğü noktayı hesaplayın ve bu sefer topu tam o dönen yere koyun.Bu yöntem zamanla yere daha sağlam basmanızı sağlayacak. Özellikle basketbol oynuyorsanız sıçrama sonrasında sizi kurtaracaktır.
Aşil tendonu zedelenmesi
Bileğinizde ağrı olduğunda aşil bölgesinde bir çekme veya şiddetli ağrı hissetmiyorsanız aşil tendonunu zedelemiş olabilirsiniz. Bu gibi durumlarda ayağınızın parmak ucuna basarak yürümeyi deneyebilirsiniz.Ancak dikkat! Yürürken ayağınızı burkmanız zedelenmiş aşil tendonunun yırtılmasına yol açabilir. Aşil tendonunun zedelenmesini şu şekilde anlayabilirsiniz.-Topukla yere basılabiliyorsa bileğin bittiği yerde acı hissetilir.-Bileğin dış ve ön tarafında hafif şişlikler olur.-Topuğun iç tarafı hafif morarır.Saydığımız belirtiler sizde mevcutsa büyük ihtimal aşil tendonunuzu zedelemişsiniz demektir. Buz tedavisiyle ve aşil destekli bileklilerle soruna çözüm getirebilirsiniz.
Aşil tendomunu destekleyen bileklikler
Doktora gittiğinizde aşil tendonunuzun durumuna göre doktorlar bazen aşil destekli bilekliklerin yazılı olduğu reçeteler verebiliyor. Bu bilekliğin yapısı lastikli çorap gibi, sağ ve sol tarafında bileğinizi saran L şeklinde elastik destekler var. Bileğinizin tamamını saran elastik destekler aşil tendonunu da besleyerek daha hızlı iyileşmenize olanak sağlıyor. Aşil destekli bilekliği sorunlu ayağınıza taktığınızda ayağınıza bir zırh gibi oturuyor ve elastik kısımların hemen ısındığını hissediyorsunuz. Isınma ile kan dolaşımı hızını arttırıp iyileşme süresini kısaltıyor. Böylece aşil tendonunun zedelenmesi veya yırtılması sürecinde tedavi sağlanmış oluyor ve eskisinden daha iyi bir biçimde gündelik hayatınıza devam edebiliyorsunuz.
Aşil tendonu kopması durumunda tedavisi
Aşil tendonunuz koptuysa bunun tek tedavisi ameliyat olarak görülüyor. Bu da 6 aylık bir istirahat süresi demek oluyor.Bu süreçte aşil tendonunuza iyi gelen besinler ile besleniyorsunuz ve sık sık beyaz et tüketiyorsunuz. Bu süreçte hamlamamak ve kilo almamak için evde ufak tefek aşilinizi yormayacak egzersizler yapmalısınız. Şimdi aşil tendonunu sağlamlaştıracak egzersizlere bir bakalım.
Aşil tendonu sorunlarından sonra ayakkabı seçimi çok önemli!
Aşil tendonunuz zedelenmiş, yırtılmış ve kopmuş olabilir. Ancak tedavi edildiği süre içerisinde giydiğiniz ayakkabı seçimi de çok önemli. Bilekli ayakkabıları tercih etmelisiniz ve mümkünse orijinal olan nerede üretildiği belli olan ortopedik tabanlı ayakkabı modellerini tercih etmelisiniz.Bilek burkmalarını tarihe gömen müthiş uzun bilekli ayakkabı modelleri var. Bundan sonra ayakkabı tarzınızı değiştirmeli ve bilekli ayakkabı modellerine yönelmelisiniz.Tekrar ediyorum. Egzersizleri kesinlikle doktorunuzla birlikte planlayıp yapın. Doktorun onayı olmadan da egzersizlere kalkışmamalısınız.Şimdiden geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum.Makalemi yorumlarsanız çok sevinirim. Sorularınızı da bekliyor olacağım.